บุคลาธิษฐานในธรรมชาติ Deified Nature

Abstract

บทคัดย่อ

ความเชื่อเรื่องธรรมชาติมีชีวิต จิตสำนึก และความศักดิ์สิทธิ์ ถือได้ว่าเป็นสิ่งสากลในยุคหนึ่ง เนื่องจากปรากฏอยู่ในภูมิปัญญาก่อนสมัยใหม่แทบทุกวัฒนธรรมทั่วโลก ความเชื่อดังกล่าวถูกลบล้าง ลืมเลือน หรือทำให้เป็นเรื่องเหลวไหล เมื่อปรัชญาวัตถุนิยมวิทยาศาสตร์กลายเป็นความคิดกระแสหลักของสังคมโลก ทัศนะที่ต่างย่อมนำไปสู่การกระทำที่ต่าง ขณะที่ความเชื่ออย่างแรกนำทางให้มนุษย์เคารพยำเกรง และปฏิบัติต่อธรรมชาติอย่างอ่อนโยน ทัศนะอย่างหลังจูงให้มนุษย์ทุ่มเทที่จะเอาชนะธรรมชาติเพื่อประโยชน์ของตนด้วยวิธีการทำลายล้าง การกระทำที่ต่างกันก็ย่อมนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ต่างกันด้วยเช่นกัน อารยธรรมในอดีตดำเนินไปในความสมดุลของธรรมชาติยาวนานหลายพันปี แต่อารยธรรมสมัยใหม่กลับต้องเผชิญกับวิกฤตการณ์สิ่งแวดล้อมอันสาหัสเพียงในชั่วเวลาไม่กี่ร้อยปีนับจากที่เริ่มขึ้นมา วิทยาศาสตร์ใหม่ที่ก่อตัวระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 20 ชวนให้ต้องมีการประเมินทัศนะต่อธรรมชาติกันใหม่ หลักฐานทางวิทยาศาสตร์ในชั้นหลังบ่งชี้ถึงความมีชีวิตและจิตสำนึกในธรรมชาติ ที่ภูมิปัญญาในอดีตตระหนักรู้มาก่อนหน้านับพันปี สิ่งนี้ได้ประกาศความหลงผิดของมนุษย์ที่เป็นอยู่ในปัจจุบันในการแก้ไขวิกฤตการณ์สิ่งแวดล้อมให้ได้ผล จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องมีการปรับเปลี่ยนทัศนะ และความสัมพันธ์ระหว่างธรรมชาติกับมนุษย์

Abstract

A belief in living and conscious nature was a worldwide social phenomenon, as it was found in traditional cultures throughout the world.  Such belief has declined, been forgotten and ridiculed when the scientific thought has become mainstreamed.

Different perspectives inevitably lead to different actions.  While the older one guided human to treat nature with high respect and gentleness, the new one gears to the pursuit of human glory over the nature through possible violent means.  Different actions also lead to different results.  Most of ancient civilisations continued for thousands of years in peace with the nature.  But the modern civilisation has faced severe environmental crises which seriously jeopardise it survival only in a few hundred years after its birth.  The new science of the twentieth century calls for a revaluation of the Newtonian view of nature.  Recent scientific discoveries clearly indicate living and cognitive qualities of nature, as long known by many ancient cultures.  This implies a great ignorance of the modern culture.  For human to avoid the likely catastrophe, it is crucial that our worldview and relationship with the nature need to be urgently changed.