นโยบายการส่งเสริมเนื้อหาทางวัฒนธรรมสู่ตลาดโลก : กรณีศึกษาเกาหลีใต้

ผู้แต่ง

  • จิตสุภา ฤทธิผลิน สำนักนโยบายและวิชาการกระจายเสียงและโทรทัศน์ สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ

คำสำคัญ:

เนื้อหาสื่อ, คลื่นเกาหลี, เนื้อหาทางวัฒนธรรม, อุตสาหกรรมทางคลื่นวัฒนธรรมเกาหลี

บทคัดย่อ

สาธารณรัฐเกาหลีใต้ได้ประกาศนโยบาย “เนื้อหาทางวัฒนธรรม” หรือในภาษาเกาหลีว่า “ฮัลยู” (คลื่นเกาหลี) ซึ่งเป็นนโยบายการส่งออกและแผ่ขยายเนื้อหาทางวัฒนธรรมไปทั่วโลก เพื่อเสริมสร้างระบบนิเวศทางวัฒนธรรม ส่งเสริมการเติบโตทางอุตสาหกรรมเนื้อหาสื่อและเศรษฐกิจของประเทศ บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลสำเร็จของนโยบายการส่งออกเนื้อหาทางวัฒนธรรมของเกาหลี ที่ส่งผลกระทบทางเศรษฐกิจและแนวโน้มการเติบโตทางเศรษฐกิจจากการดำเนินนโยบาย โดยวิธีการศึกษาเชิงเอกสารและการทบทวนวรรณกรรม สำหรับเป็นข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของประเทศไทย ผลที่ได้จากการศึกษาพบว่าเกาหลีใต้ประสบความสำเร็จจากนโยบายฮัลยู ส่งผลโดยตรงต่อการเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศอย่างชัดเจน โดยมีอุตสาหกรรมที่ประสบความสำเร็จจากนโยบายนี้ เช่น อิเล็กทรอนิกส์ แฟชั่น เครื่องสำอาง การแพทย์ การท่องเที่ยว สำหรับข้อเสนอแนะเชิงนโยบายที่ประเทศไทยควรให้ความสำคัญคือ การส่งเสริมการผลิตและส่งออกเนื้อหาทางวัฒนธรรมของประเทศ เป็นการสื่อสารเนื้อหาที่แสดงถึงอัตลักษณ์ หรือเอกลักษณ์ของไทยที่มีความโดดเด่นเพื่อส่งเสริมให้ทั่วโลกรู้จักสินค้าและบริการของไทย สำหรับคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง
กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ (กสทช.) ควรกำหนดนโยบายในการส่งเสริมการผลิตเนื้อหาที่มีคุณภาพพร้อมทั้งสนับสนุนการส่งออกเนื้อหาโดยใช้ช่องทางการสื่อสารผ่านภูมิทัศน์สื่อใหม่ให้เกิดประโยชน์

 

เอกสารอ้างอิง

กมลเนตร สุวรรณาพิสิทธิ์ และเมตตา วิวัฒนานุกูล. (2553). นักร้องเกาหลีและกระแสนิยมเกาหลีของกลุ่มแฟนคลับชาวไทย. Journal of Communication Arts, 28 (2), 108-119. สืบค้นจาก https://www.tcithaijo.org/index.php/jcomm

/article/view/86352/68526.

กระทรวงวัฒนธรรม. (2559, สิงหาคม 2). วธ. ขานรับนโยบายประเทศไทย 4.0 – จัดประชุมสัมมนาติวเข้ม-ขับเคลื่อนงานด้านมิติวัฒนธรรม. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 20 พฤษภาคม 2563, จาก https://www.m-culture.go.th/mculture_th60/ewt_news.php?nid=5665&filename=index.

กระทรวงวัฒนธรรม. (2560). ยุทธศาสตร์การส่งเสริมอุตสาหกรรมภาพยนตร์และวีดิทัศน์ ระยะที่ 3 (พ.ศ. 2560–2564). [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 21 พฤษภาคม 2563, จาก https://www.m-culture.go.th/mculture_th60/download/article/

article_20161130090947.pdf.

กระทรวงวัฒนธรรม. (2562). วิสัยทัศน์ พันธกิจ และยุทธศาสตร์. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 24 เมษายน 2562, จาก https://www.m-culture.go.th/th/article_view.php?nid=1545.

กรุงเทพธุรกิจ. (2558, ตุลาคม 10). ละครไทยในอาเซียน. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 11 เมษายน 2562, จาก http://www.bangkokbiznews.com/blog/detail/636221.

กิตติ ประเสริฐสุข. (2561). Soft Power ของเกาหลีใต้: จุดแข็งและข้อจำกัด. International Journal of East Asian Studies,

(1), 122-139. สืบค้นจาก https://www.tci-thaijo.org/index.php/easttu/article/download/144286/106774/.

ข่าวสด. (2561, กุมภาพันธ์ 21). ปี 60 คนไทยขนเงินเที่ยวเมืองนอก 2.76 แสนล้านบาท ญี่ปุ่นยังคงครองแชมป์. [บล็อก]

สืบค้นเมื่อ 8 มีนาคม 2562, จาก https://www.khaosod.co.th/economics/news_764912.

เขมิกา ทองประพันธ์. (2552). ปัจจัยที่มีผลต่อการตัดสินใจซื้อเครื่องสำอางนำเข้าจากสาธารณรัฐเกาหลีของผู้หญิงในเขตกรุงเทพมหานคร. (วิทยานิพนธ์ปริญญาเศรษฐศาสตร์มหาบัณฑิต) มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

จันทิรา สมบุญเกิด. (2552). แนวโน้มภาพยนตร์ไทยเพื่อการส่งออกสู่ต่างประเทศกรณีศึกษาเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติปูซาน. (วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต) วิทยาลัยนวัตกรรม มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

จิตสุภา ฤทธิผลิน. (2562). กลยุทธ์ของผู้นำบริการ OTT : โอกาสและความท้าทายของผู้ผลิตเนื้อหาไทย. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 27 เมษายน 2563, จาก https://broadcast.nbtc.go.th/bcj/2562/doc/2562_11_2.pdf.

เดลินิวส์. (2561, ตุลาคม 10). "Viu"เซ็นสัญญากับ"JTBC" จัดเต็มสุดยอดซีรีส์เกาหลี. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 4 มีนาคม 2562, จากhttps://www.dailynews.co.th/it/627461.

ประชาชาติธุรกิจ. (2562, เมษายน 3). กรมเจรจาฯ เผยผลจากความตกลงการค้าเสรีอาเซียน-เกาหลี ที่เริ่มมีผลใช้บังคับตั้งแต่ปี 2553 ทำให้การค้าไทย-เกาหลีใต้ขยายตัวกว่าร้อยละ 17.9 [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 27 เมษายน 2563, จาก https://www.prachachat.net/economy/news-310835.

ปิติ ศรีแสงนาม. (2561, มีนาคม 26). บทเรียนจากความสำเร็จของกระแสนิยมวัฒนธรรมเกาหลี. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2562, จาก https://www.chula.ac.th/cuinside/6930/.

พีระพงษ์ มานะกิจ. (2560). ปรัชญาแนวคิดเชิงเศรษฐศาสตร์การเมืองกับการกำกับดูแลผังรายการและเนื้อหารายการ.วารสารวิชาการ กสทช., 2 (1), 18-22.

ภัทรจาริน ตันติวงศ์. (2552). อิทธพลของละครโทรทัศน์เกาหลีที่มีต่อทัศนคติและพฤติกรรมการบริโภคสินค้าวัฒนธรรมเกาหลีของผู้ชมในเขตกรุงเทพมหานคร. (วิทยานิพนธ์นิเทศศาสตร์มหาบัณฑิต) จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สศช.. (2560). ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ฉบับย่อ. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 19 มีนาคม 2562, จาก https://www.nesdb.go.th

/download/document/SAC/NS_SumPlanOct2018.pdf.

สสว.. (2561) กรณีศึกษาโมเดลธุรกิจท่องเที่ยวและธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องในประเทศเกาหลี. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 2 มีนาคม 2562,

จาก www.sme.go.th/upload/mod_download/download-20181005080650.pdf.

สำนักงาน กสทช. (2555). การกำกับดูแลเนื้อหากิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์: ประสบการณ์จากต่างประเทศสู่ประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักงาน กสทช..

สำนักงาน กสทช. (2558). การลงนามบันทึกความร่วมมือระหว่างสำนักงาน กสทช. และ Korea Communications Standards Commission (KCSC) สาธารณรัฐเกาหลี. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 28 กุมภาพันธ์ 2562, จาก https://www.nbtc.go.th/News/Press-Center.

สำนักงาน กสทช. (2563). ประกาศคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ

เรื่อง แผนแม่บทกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ ฉบับที่ 2 (พ.ศ. 2563–2568). สืบค้นจาก http://www.ratchakitcha

.soc.go.th/DATA/PDF/2563/E/189/T_0022.PDF.

สุมน อยู่สิน. (2555). ทฤษฎีสื่อสารมวลชนตามแนวคิดสังคมมวลชนและวัฒนธรรมมวลชน. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 5 มีนาคม 2562, จาก http://www2.feu.ac.th/admin/pr/newscontrol/atts/D20120502190040.pdf.

สุเนตร ชุตินธรานนท์, ฐณยศ โล่พัฒนานนท์ และ กฤษบดินทร์ วงศ์คำ. (2562). การผลิตละครโทรทัศน์เพื่อการรับชมทั่วโลก, UNISEARCH JOURNAL, 6 (2), 11-17. สืบค้นจาก http://www.journal.unisearch.chula.ac.th/th/issue-reader/71.

KCC. (2020). Vision and Goals. Retrieved from https://eng.kcc.go.kr/user.do?page=E03020000&dc=E03020000.

Kim Bok-rae. (2015). Past, Present and Future of Hallyu (Korean Wave). American International Journal of Contemporary Research, 5 (5), 154-160. Retrieved from http://www.aijcrnet.com/journals

/Vol_5_No_5_October_2015/19.pdf.

Kim Hui-jeong. (2017). Hallyu policy based on interactive culture exchange. Global Hallyu Issue Magazine, 21 (11-12). Retrieved from http://eng.kofice.or.kr/b00_hallyuReports/b10_reports_list.asp.

Marketingoops. (2562, ตุลาคม 13).“Think local for Global” กลยุทธ์ “Netflix” เพิ่มคอนเทนต์ท้องถิ่นจากทั่วโลก เร่งสปีดทิ้งห่างคู่แข่ง. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 19 พฤศจิกายน 2562, จาก https://www.marketingoops.com/news/biz-news/netflix-think-local-for-global-strategy/.

Martin Roll. (2018). Korean Wave (Hallyu) – The Rise of Korea’s Cultural Economy & Pop Culture. [Blog post] Retrieved 28 February 2019, fromhttps://martinroll.com/resources/articles/asia/korean-wave-hallyu-the-rise-of-koreas-cultural-economy-pop-culture/.

Pao-Li Chang and Hyojung Lee. (2017). The Korean Wave: Determinants and Impacts on Trade and FDI. SEMANTIC SCHOLAR. doi: https://economics.smu.edu.sg/sites/economics.smu.edu.sg/files/economics

/Events/SNJTW2017/Hyojung%20Lee.pdf.

Statistics Korea. (2018, December 18). Explore Korea through Statistics2018_explore18. [Block post] Retrieved 4 March 2019, from http://kostat.go.kr/portal/eng/news/3/index.board?bmode=read&aSeq=372131.

The Bangkok Insight. (2561, ตุลาคม 9). ท่องเที่ยวเกาหลีบูม คนไทยนิยมเดินทางเอง 71.9%. [บล็อก] สืบค้นเมื่อ 8 มีนาคม 2562, จาก https://www.thebangkokinsight.com/50417/.

The Statista portal. (2017). Top 20 export countries worldwide in 2017 (in billion U.S. dollars). [Block post] Retrieved 2 March 2019, from https://www.statista.com/statistics/264623/leading-export-countries-worldwide/.

Wikipedia. (2018). Cultural reproduction. [Block post] Retrieved 5 March 2019 from https://en.wikipedia.org

/wiki/Cultural_reproduction

Yonhap News Agency. (2020). Exports of Korean culture products soar 22.4 Pct last year. [Block post] Retrieved 27 April 2020, from https://en.yna.co.kr/view/AEN20200414009800315.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

18-12-2020

รูปแบบการอ้างอิง

จิตสุภา ฤทธิผลิน. (2020). นโยบายการส่งเสริมเนื้อหาทางวัฒนธรรมสู่ตลาดโลก : กรณีศึกษาเกาหลีใต้. วารสารกิจการสื่อสารดิจิทัล, 4(1), 352–373. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/NBTC_Journal/article/view/183561

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความปริทัศน์