ปัจจัยที่ส่งผลต่อวิถีชีวิตประชาชนสองฝั่งโขง มองผ่านมิติการค้าชายแดน ความกลมกลืนทางวัฒนธรรม และนโยบายภาครัฐ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพวิถีชีวิตประชาชนสองฝั่งโขง และศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อวิถีชีวิตประชาชนสองฝั่งโขง ใช้การวิจัยแบบผสมผสาน  ในการเก็บข้อมูลโดยแบบสอบถามจากประชาชนสองฝั่งโขงจำนวน 400 ราย ใช้วิธีสุ่มแบบบังเอิญ (Accidental sampling) และสถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์ถดถอยพหุคูณ วิธีเชิงคุณภาพ (Qualitative approach) โดยสัมภาษณ์เชิงลึกจากประชาชนสองฝั่งโขง เจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครองกรรมกร และ สามล้อรับจ้าง ในจุดผ่อนปรนการค้าชายแดน อำเภอท่าอุเทน และอำเภอธาตุพนม จังหวัดนครพนม รวมทั้งสิ้น 20 คน ได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง

ผลการวิจัย พบว่า  สภาพวิถีชีวิตประชาชนชนสองฝั่งโขงโดยรวมอยู่ในระดับสูง ด้านที่มีการรับรู้สูงสุด คือ ด้านการสร้างโอกาสในการทำงานและการสร้างรายได้ โดยมิติการค้าชายแดนส่งผลต่อวิถีชีวิตประชาชนสองฝั่งโขงสูงที่สุด อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.01 ซึ่งจากการสัมภาษณ์เชิงลึก พบว่า การเกิดขึ้นและดำรงอยู่ของการค้าชายแดนมีมาช้านานไม่ใช่เพื่อการพึ่งพาสินค้าระหว่างกัน และเหตุผลทางเศรษฐกิจเท่านั้น แต่ยังเป็นผลมาจากความกลมกลืนทางวัฒนธรรม และการมีประเพณีร่วมกันประกอบประเทศไทย และลาว ได้เปลี่ยนแปลงนโยบายเศรษฐกิจมาสู่ระบบตลาดเสรี มีการส่งเสริมพัฒนาพื้นที่ชายแดนอย่างต่อเนื่องทำให้การค้าชายแดนไม่เคยขาดหายไปส่งผลให้มีสินค้าอุปโภคบริโภค เกิดการจ้างงานและสร้างรายได้ให้กับประชาชนสองฝั่งโขง