การพัฒนาพื้นที่ในการจัดการทรัพยากรร่วมของระบบธนาคารน้ำใต้ดินในพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลเก่าขาม อำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี

นพพล อัคฮาด; กิตติพงษ์ เพียรพิทักษ์

ผู้แต่ง

นพพล อัคฮาด มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมธิราช
กิตติพงษ์ เพียรพิทักษ์ คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

คำสำคัญ:

การจัดการทรัพยากรร่วม, ธนาคารน้ำใต้ดิน, เก่าขาม

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษากระบวนการพัฒนาพื้นที่ในการจัดการทรัพยากรร่วมของระบบธนาคารน้ำใต้ดินในพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลเก่าขาม อำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี ใช้วิธีการวิจัยเชิงคุณภาพแบบกรณีศึกษาโดยเลือกพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลเก่าขาม อำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี เป็นหน่วยศึกษาแบบองค์รวม ทำการเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์ผู้ให้ข้อมูลจำนวน 20 ราย ใช้แบบสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้าง และการจัดประชุมกลุ่มย่อยเพื่อระดมความคิด วิเคราะห์ผลโดยใช้วิธีการวิเคราะห์เนื้อหาเพื่อหาความสอดคล้องกันของข้อมูลตามวัตถุประสงค์ และตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า

ผลการศึกษาพบว่า องค์การบริหารส่วนตำบลเก่าขามได้เริ่มกระบวนการพัฒนาพื้นที่ซึ่งประสบปัญหาน้ำท่วม-ภัยแล้งซ้ำซาก ผ่านโครงการธนาคารน้ำใต้ดินทั้ง 2 ระบบ 5 รูปแบบ มาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558 แต่มีปัญหาเรื่องความเชื่อมั่นของภาคประชาชนและหน่วยงานในพื้นที่ในการแก้ไขปัญหา และวางแผนระบบการจัดการธนาคารน้ำใต้ดินในพื้นที่ ต่อมาในปี พ.ศ. 2563 จึงนำเทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาใช้วางแผนบริหารจัดการ และติดตามรายงานข้อมูลน้ำในระบบธนาคารน้ำใต้ดิน และในปี พ.ศ. 2565 ได้มีการพัฒนาระบบสนับสนุนธนาคารน้ำใต้ดินด้วยการออกแบบระบบสูบน้ำบรรจุในถังและกระจายการใช้น้ำให้กับกลุ่มเกษตรกรที่ทำการเกษตรนอกฤดูกาลขึ้น ซึ่งจากกระบวนการพัฒนาพื้นที่ต้นแบบด้านการบริหารจัดการระบบธนาคารน้ำใต้ดินดังกล่าวสามารถวิเคราะห์ความสอดคล้องของผลการดำเนินงานภายใต้หลักการจัดการทรัพยากรร่วมในระบบธนาคารน้ำใต้ดินเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาสาธารณภัยด้านน้ำขององค์การบริหารส่วนตำบลเก่าขามได้เป็น 8 ประการตามแนวคิดของอิลลินอร์ ออสตรอม

References

Blomquist, W., Schlager, E., Tang, S.Y., & Ostrom, E. (1994). Regularities form the Field and Pos-Sibe Explanations, in (eds.) Ostrom, E., Gardner, R., & Walker, J., Rules, Games and Common-Pool Resources, 301-316. Ann Arbor: University of Michigan Press.

Bunnag, C. (2011). The Concept of Shared Resource Management: Experiences from Abroad and Concepts in Thailand. Nonthaburi: The Reform Office. (in Thai)

Chaichana, J. (2020). Factors Affecting the Effectiveness of the Management of Groundwater Banks. (Master of Public Administration, Public Administration), Rajabhat Mahasarakham University. (in Thai)

Department of Groundwater Resources. (2020). Guidelines for recharging groundwater in Thailand. Bangkok: Bangkok Printing House.

Gavin, M.C., Solomon, J. & Blank, S.G. (2009). Measuring and Monitoring Illegal use of Natural Resources. Conservation Biology, 24(1), 89-100.

Heikkila, T. & Gerlak, A. (2005). The Formation of Large-scale Collaborative Resource Management Institutions: Clarifying the Roles of Stakeholders, Sciences, and Institutions. The Policy Studies Journal, 33(4), 583-612.

Kao Kham Subdistrict Administrative Organization. (2023). Undergroundwater Bank: Guilde to Success from Government to Sustainability of Community. Ubon Ratchathani: Kao Kham Subdistrict Administrative Organization. (in Thai)

Kisman, Z.A. & Yasar, I. (2014). The Key Elements of Local Development. Procedia Economic and Finance, 15, 1689-1696.

Moudjari, M., Marouf, H., Muhamad, H., Chaalal, O., Mequignon, Maherzi, W., & Benzerzour, M. (2021). Using Local Materials to Optimize the Eco-design of a Resilient Urban Environment in Sustainable Urban Project Process. Civil Engineering and Architecture, 9(6), 2084-2097.

Murray, R. & Harris, J. (2010). Water Banking: A Practical Guide to using Artificial Groundwater Recharge. Pretoria: Department of Water Affairs.

Nonthasen, P., Srichaiwong, P. & Nonthasen, K. (2022). Waste Water Management based on the Community Groundwater Bank Model at Ban Khok Kong, Non-Sa-at Subdistrict, Khon Sawan District, Chaiyaphum Province. Interdisciplinary Academic and Research Journal, 2(5), 29-54. (in Thai)

Ostrom, E. (2005). Understanding Institutional Diversity. Princeton, NJ: Princeton University Press.

Ostrom, E. (2010). “Beyond Markets and States: Polycentric Governance of Complex Economic Systems.” American Economic Review, 100, 641-672.

Ostrom, E. 1990. Governing the Commons: The Evolution of Institutions for Collective Action. Cambridge, UK: Cambridge University Press.

Phanthaphech, N. & Chittaladakorn, S. (2021). Sustainable Groundwater Bank Project Management Model of Yasothon Province. Journal of Social Science and Buddhistic Anthropology, 6(3), 92-107. (in Thai)

Pueppke, S.G., Nurtazin, S., & Ou, W. (2020). Water and Land as Shared Resources for Agriculture and Aquaculture: Insights from Asia. Water, 12, 1-24.

Rungsanthawee, T., Kenaphoom, S. & Kosonkittiumporn, S. (2023). Groundwater Bank Innovation in Water Resource Management in the Northeast Region. Interdisciplinary Academic and Research Journal, 3(2), 125-142. (in Thai)

Santiniyom, P. (2021). Model of Groundwater Bank Management for Sustainable Solutions of Drought and Flood in Ubonratchathani Province. (Doctor of Philosophy Program, Department of Public Administration), Mahachulalongkornrajavidyalaya University. (in Thai)

Santiniyom, P., Suyaprom, S. & Suklueng, K. (2022). Model of Groundwater Bank Management for Sustainable Solutions of Drought and Flood in Ubonratchathani Province. Journal of MCU Social Science Review, 11(3), 126-138. (in Thai)

Schlager, E., Blomquist, W., & Tang, S.Y. (1994). Mobile Flows, Storage, and Self-Organized Institutions for Governing Common-Pool Resources. Land Economics, 70(3), 294-317.

Tien, N.H., Phuc, N.T.P., Phu, P.P., Duc, D.M., & Thuc, T.D. (2020). Natural Resources Limitation and the Impact on Sustainable Development of Enterprises. International Journal of Research in Finance and Management, 3(1), 80-84.

Uanlum, P., Thammasarn, P., Prathumchat, A., Kraidej, S. & Prabchandi. K. (2017). Knowledge Management for Water Management for Community Strength and Self-Reliance on Sustainable Water Sources: A Case Study of Ban Kham Klang Underground Water Bank Project, Kao Kham Subdistrict, Nam Yuen District, Ubon Ratchathani Province (Research Report). National Research Council of Thailand. (in Thai)

Yin, R.K. (2014). Case Study Research: Design and Methods. Thousand Oaks, CA: SAGE Publications.