ความรับผิดทางอาญาของนิติบุคคล: เปรียบเทียบตามประมวลกฎหมายอาญาของไทยกับต่างประเทศ
คำสำคัญ:
ความรับผิดทางอาญา, ประมวลกฎหมายอาญา, นิติบุคคลบทคัดย่อ
บทความนี้เป็นการศึกษาถึงข้อมูลเกี่ยวกับวิวัฒนาการของแนวคิดในการรับผิดทางอาญาของนิติบุคคล ซึ่งได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลายในหลายประเทศที่ตระหนักถึงความสำคัญในการควบคุมพฤติกรรมขององค์กรธุรกิจ โดยเฉพาะในบริบทที่องค์กรเหล่านี้อาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อเศรษฐกิจและสังคมอย่างกว้างขวาง การบังคับใช้มาตรการทางอาญาต่อองค์กรช่วยสร้างความเชื่อมั่นในระบบกฎหมาย ลดความเสี่ยงที่อาจเกิดกับสาธารณะ และเพิ่มความยุติธรรมในการดำเนินคดีเพื่อให้สอดคล้องกับบทบาทของนิติบุคคลที่มีต่อสังคมปัจจุบัน การศึกษาเปรียบเทียบแนวทางการลงโทษนิติบุคคลระหว่างประเทศแสดงให้เห็นถึงความแตกต่างด้านวิธีการและระดับความเข้มงวดในการลงโทษ ตัวอย่างเช่น ในสหรัฐอเมริกา นอกเหนือจากโทษปรับที่สอดคล้องกับสถานะการเงินของนิติบุคคลแล้ว ยังมีมาตรการคุมประพฤติ การริบทรัพย์สิน และการลงโทษในรูปแบบอื่น ๆ ที่มีจุดมุ่งหมายเพื่อแก้ไขและชดใช้ความเสียหายที่องค์กรได้ก่อขึ้น ในบางกรณี อาจมีการแจ้งเตือนต่อสาธารณะหรือการให้บริการสังคมเพิ่มเติมซึ่งสะท้อนถึงการให้ความสำคัญกับการรับผิดชอบต่อสังคมขององค์กร ส่วนในฝรั่งเศส การปรับประมวลกฎหมายอาญาฉบับ ค.ศ. 1992 ได้กำหนดความรับผิดชัดเจนที่แยกระหว่างนิติบุคคลและบุคคลธรรมดา โดยมีอัตราโทษที่สูงขึ้นสำหรับนิติบุคคลซึ่งช่วยสร้างแรงจูงใจให้องค์กรปฏิบัติตามกฎหมายและป้องกันการกระทำผิดซ้ำ สำหรับราชอาณาจักรไทย แม้ยังไม่มีบทบัญญัติที่ระบุความรับผิดของนิติบุคคลในประมวลกฎหมายอาญาโดยตรง แต่มีกฎหมายเฉพาะที่กำหนดโทษเป็นหลัก เช่น โทษปรับ ทำให้ขาดเครื่องมือทางกฎหมายในการบังคับใช้ที่เข้มแข็งเมื่อเทียบกับต่างประเทศ การปรับปรุงแนวทางการลงโทษให้ครอบคลุมมากขึ้นอาจช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการควบคุมและป้องกันพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมของนิติบุคคล
References
จารุวรรณ เรืองจันทร์. (2560). การเปรียบเทียบความรับผิดทางอาญาของนิติบุคคลในประเทศไทยและสหรัฐอเมริกา. วารสารกฎหมายปรีดี พนมยงค์, 6(2), 109-120.
บุญศรี สุทัศน์ ณ อยุธยา. (2559). ความรับผิดทางอาญาของนิติบุคคลตามกฎหมายไทย. วารสารกฎหมายอาญาไทย, 27(3), 45-50.
วิชัย อุดมพงษ์. (2561). ความรับผิดทางอาญาของนิติบุคคลในกฎหมายไทยและเปรียบเทียบกับกฎหมายต่างประเทศ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วิญญูชน.
วิษณุ วรัญญู. (2562). กฎหมายอาญาเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์นิติธรรม.
Ashworth, A. & Horder, J. (2013). Principles of Criminal Law (7th ed.). Oxford: Oxford University Press.
Bucy, P.H. (1990). Corporate Criminal Liability: The Last Twenty-Five Years. American Criminal Law Review, 27(2), 183-219.
Clarkson, C.M.V. & Keating, H.M. (2010). Criminal Law: Text and Materials. (7th ed.). Sweet & Maxwell.
Glanville, W. (1944). The Criminal Responsibility of Legal Persons. London: Oxford University Press.
Hall, J. (1960). General Principles of Criminal Law. 2nd. ed. Bobbs-Merrill.
Khanna, V.S. (1996). Corporate Criminal Liability: What Purpose Does It Serve? Harvard Law Review, 109(7), 1477-1533.
Ormerod, D., & Laird, K. (2018). Smith, Hogan, & Ormerod’s Criminal Law. (15th ed.). Oxford: Oxford University Press.
Wells, C. (2001). Corporations and Criminal Responsibility. (2nd ed.). Oxford University Press.
Williams, G. (1944). The Criminal Responsibility of Legal Persons. London: Oxford University Press.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ภาพหรือตารางหรือเนื้อหาอื่นๆ ของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้งแสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์ หากไม่เป็นไปตามข้อกำหนดเบื้องต้น ทางวารสารจะถอดบทความของท่านออกโดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆ ทั้งสิ้น
