ความยุติธรรมและระเบียบสังคม : วิเคราะห์ในเชิงปรัชญาการเมืองตามแนวคิดขงจื๊อ

โพธิ์คิน ขวาอุ่นหล้า

ผู้แต่ง

โพธิ์คิน ขวาอุ่นหล้า นักวิชาการอิสระ

คำสำคัญ:

ความยุติธรรม, ระเบียบสังคม, ปรัชญาขงจื๊อ

บทคัดย่อ

บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อนำเสนอความคิดด้านความยุติธรรมและระเบียบสังคมวิเคราะห์ในเชิงปรัชญาการเมืองตามแนวคิดขงจื๊อ เพื่อสามารถนำแนวคิดดังกล่าวมาปรับใช้ในการดำเนินชีวิตในปัจจุบันได้ จากการศึกษาพบว่า ขงจื๊อได้เสนอแนวคิดเกี่ยวกับความยุติธรรมและระเบียบสังคม ที่เน้นไปที่ความสำคัญของการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างบุคคลในสังคมและการเคารพต่อคุณธรรม และความถูกต้องที่ยึดถือในสังคม ซึ่งขงจื๊อเชื่อว่า การบรรลุความยุติธรรมในสังคมเกิดจากการที่บุคคลแต่ละคนปฏิบัติตามหน้าที่ของตนเองและมีความรับผิดชอบต่อสังคม โดยยึดมั่นในคุณธรรมเช่น รักเพื่อนมนุษย์ ความสัตย์ซื่อ และการเคารพธรรมชาติและการรักษาสมดุลในสังคม ความยุติธรรมในแนวคิดของขงจื๊อยังสามารถเข้าใจได้จากการให้ความสำคัญกับลำดับชั้นทางสังคม หรือฮีลิง ซึ่งเน้นการเคารพและให้เกียรติแก่บิดามารดาและผู้สูงวัยเป็นหลัก เนื่องจากเขาเชื่อว่าการเคารพและรักในครอบครัวเป็นรากฐานของสังคมที่สงบสุขและยุติธรรม แนวคิดเหล่านี้แสดงให้เห็นว่า การรักษาระเบียบสังคมไม่ใช่เพียงแค่การมีการบังคับใช้กฎหมายหรือระเบียบ แต่ยังเกี่ยวข้องกับการส่งเสริมคุณธรรมและการสร้างความรู้สึกของความเป็นมนุษย์ที่มีจิตใจดีในระดับปัจเจกบุคคล

ประวัติผู้แต่ง

โพธิ์คิน ขวาอุ่นหล้า, นักวิชาการอิสระ

Special Lecturer, Faculty of Political Science, Pathum Thani University

เอกสารอ้างอิง

ขงจื๊อ. (2546). ฉบับเลือกบทของขงจื๊อ (ภาษาจีน-ไทย). กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ชัยวัฒน์ วงศ์น้อย. (2550). ปรัชญาการเมืองในมุมมองของขงจื๊อ: การสร้างความยุติธรรมในสังคม. กรุงเทพฯ: สยามธรรม.

ดลวัฒน์ บัวประดิษฐ์. (2557). จริยศาสตร์สำนักขงจื่อ: ระหว่างอัตตาณัติ กับ ความเป็นตัวเองที่เที่ยงแท้. วารสารศิลปศาสตร์, 14(2), 85-101.

ปานทิพย์ ศุภนคร. (2554). ปรัชญาจีน. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยรามคำแหง.

เฝิงอิ่วหลัน. (2544). ปรัชญาจีน จากขงจื๊อ ถึง เหมาเจ๋อตุง. กรุงเทพฯ: พิราบ.

พระมหาบุญเรือง ปญฺญาวชิโร. (2541). การศึกษาแนวความคิดเรื่องมนุษย์นิยมในปรัชญาขงจื๊อ (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาปรัชญา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณ์ราชวิทยาลัย.

วิภา จิรภาไพศาล. (2566). ขงจื่อ (บ้างเรียกขงจื๊อ) ปรมาจารย์จริยธรรรมผู้ยิ่งใหญ่ของจีน ที่คนไทยรู้จักกันดี. สืบค้น 2 พฤศจิกายน 2567, จาก https://www.silpa-mag.com/history/article_39355

สมาคมเนชั่นแนลจีโอกราฟฟิก. (ม.ป.ป.). ลัทธิขงจื๊อ. สืบค้น 1 พฤศจิกายน 2567, จากhttps://www.nationalgeographic.com/culture/article/confucius

สยุมพร ฉันทสิทธิพร. (2561). หลักความสัมพันธ์ห้าประการและหลักบรรทัดฐานสามมุมมองของหลักจริยธรรมกับการรักษาเสถียรภาพของสังคมจีน. วารสาร มจร สังคมศาสตร์ปริทรรศน์, 7(2), 247-261.

สุขุมพงษ์ ชาญนุวงศ์ และคณะ. (2559). ความยุติธรรมในมิติด้านวัฒนธรรม จริยธรรมทางศาสนา และธรรมาภิบาล. วารสารวิชาการ Veridian E-Journal, Silpakorn University, 9(3), 1370-1381.

สุวรรณา สถาอานันท์. (2539). กระแสธารปรัชญาจีน: ข้อโต้แย้งเรื่องธรรมชาติ อำนาจ และจารีต. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

สุวรรณา สถาอานันท์. (2554). หลุนอี่ว์ : ขงจื๊อสนทนา. กรุงเทพฯ: โอเพ่นบุ๊กส์.

สุวัฒน์ ทาสุคนธ์. (2559). ความคิดของขงจื๊อเพื่อสังคมที่เป็นสุข. วารสารรามคำแหง ฉบับมนุษยศาสตร์, 35(1), 65-88.

หลี่ฉางจือ. (2537). เจาะประวัติขงจื๊อ. กรุงเทพฯ: สมาพันธ์.

อติชาติ คำพวง และอรอนงค์ อินสอาด. (2562). ปรัชญาของขงจื่อกับการจัดระเบียบทางสังคม: การศึกษาวิเคราะห์คัมภีร์หลุนอี่ว. วารสารภาษา ศาสนา และวัฒนธรรม, 8(2), 126-164.

อรนิตย์ จิวโพธิ์เจริญ. (2559). อุดมคติของชีวิตตามหลักปรัชญาขงจื๊อกับการจัดระเบียบทางสังคม. วารสารศึกษาศาสตร์ มมร, 4(1), 58-72.

อันธิฌา แสงชัย. (2557). มิติสุนทรียศาสตร์ในจริยศาสตร์ขงจื่อ (ดุษฎีนิพนธ์อักษรศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาปรัชญา). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

Smith, D. H. (1985). Confucius and confucianism. London: Granada.

Yu-Lan, F. (1976). A short history of Chinese philosophy. New York: The Free Press.