การศึกษาเปรียบเทียบกฎหมายรัฐธรรมนูญของราชอาณาจักรไทยและญี่ปุ่น ศึกษาเฉพาะกรณีการได้มาของสมาชิกวุฒิสภา

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. ศึกษาแนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับรูปแบบ ที่มา หน้าที่และอำนาจของวุฒิสภาของราชอาณาจักรไทยและญี่ปุ่น 2. วิเคราะห์เปรียบเทียบที่มาของวุฒิสภาต่อระบบการเมืองและความเป็นประชาธิปไตยในราชอาณาจักรไทยและญี่ปุ่น ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ โดยวิธีการศึกษาค้นคว้าเชิงเอกสาร โดยรวบรวมข้อมูลจากเอกสารทางกฎหมาย ตำรา คำพิพากษา รวมถึงเปรียบเทียบกฎหมายกับประเทศอื่น ๆ และนำเสนอข้อมูลด้วยวิธีการพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า 1. วุฒิสภาของไทยตามรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2560 ถูกแต่งตั้งโดยคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ซึ่งทำให้เกิดการวิพากษ์วิจารณ์เรื่องความไม่โปร่งใสและไม่สะท้อนประชาธิปไตย เนื่องจากไม่ได้มาจากการเลือกตั้งโดยตรง วุฒิสภามีบทบาทในการตรวจสอบรัฐบาลและร่วมเลือกนายกรัฐมนตรี แต่การแต่งตั้งสมาชิกส่วนใหญ่อาจทำให้เกิดข้อกังวลเรื่องอิสระและการถ่วงดุลอำนาจ ส่วนวุฒิสภาของญี่ปุ่นมีสมาชิกที่ได้รับการเลือกตั้งโดยตรงจากประชาชน สะท้อนประชาธิปไตยและมีบทบาทในการตรวจสอบรัฐบาล แม้ว่าจะมีความชอบธรรม แต่ก็มีการวิจารณ์ว่าอาจซ้ำซ้อนกับสภาผู้แทนราษฎรและขาดความครอบคลุมในการเป็นตัวแทนทุกกลุ่มประชากร 2. วุฒิสภาของไทยในปัจจุบันที่ถูกแต่งตั้งโดยคณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ขาดความชอบธรรมจากการเลือกตั้งโดยตรง ทำให้เกิดข้อกังวลเกี่ยวกับความเป็นประชาธิปไตย ความอิสระ และความโปร่งใสในบทบาทการเลือกนายกรัฐมนตรีและการตรวจสอบรัฐบาล เนื่องจากอาจเอนเอียงไปตามแนวทางของผู้แต่งตั้ง ส่งผลให้ประชาชนมีความกังวลในความเชื่อมั่นต่อระบบการเมืองไทย ขณะที่วุฒิสภาของญี่ปุ่นได้รับการเลือกตั้งโดยตรงจากประชาชน ซึ่งสะท้อนความเป็นประชาธิปไตยและช่วยเสริมความชอบธรรมในฐานะตัวแทนประชาชน การเลือกตั้งนี้ส่งเสริมการมีส่วนร่วมของประชาชนและเพิ่มความเชื่อมั่นในเสถียรภาพของการเมือง โดยวุฒิสภามีบทบาทในการถ่วงดุลอำนาจและตรวจสอบการทำงานของสภาล่างได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพิ่มความโปร่งใสและความเชื่อมั่นจากประชาชนมากขึ้น