พุทธธรรมาภิบาลเพื่อการพัฒนาภาวะผู้นำของพระสังฆาธิการในการปกครองคณะสงฆ์อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม

พระปลัดสมศักดิ์ อตฺตสุโภ; พระราชสมุทรวชิรโสภณ (โสภณ ธมฺมโสภโณ); พระมหากังวาล ธีรธมฺโม

ผู้แต่ง

พระปลัดสมศักดิ์ อตฺตสุโภ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระราชสมุทรวชิรโสภณ (โสภณ ธมฺมโสภโณ) มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
พระมหากังวาล ธีรธมฺโม มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

คำสำคัญ:

พุทธธรรมาภิบาล, ภาวะผู้นำ, พระสังฆาธิการ

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ศึกษาระดับการปฏิบัติ 2. เปรียบเทียบภาวะผู้นำของพระสังฆาธิการ และ 3. ศึกษาปัญหาอุปสรรคและข้อเสนอแนะพุทธธรรมาภิบาลเพื่อการพัฒนาภาวะผู้นำของพระสังฆาธิการในการปกครองคณะสงฆ์อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นการวิจัยแบบผสานวิธี การวิจัยเชิงปริมาณ ใช้แบบสอบถามเป็นเครื่องมือเก็บข้อมูลจากพระสงฆ์ในอำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม จำนวน 156 รูป วิเคราะห์ข้อมูลที่ได้โดยหาค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทดสอบสมมติฐานโดยการทดสอบค่าที ค่าเอฟ วิเคราะห์ความแปรปรวนทางเดียว และการวิจัยเชิงคุณภาพใช้แบบสัมภาษณ์เป็นเครื่องมือในการเก็บข้อมูลภาคสนามจากผู้ให้ข้อมูลสำคัญ จำนวน 9 รูปหรือคน และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยเทคนิคการวิเคราะห์เนื้อหาประกอบบริบท

ผลการวิจัยพบว่า 1. ระดับการปฏิบัติของพุทธธรรมาภิบาลเพื่อการพัฒนาภาวะผู้นำของพระสังฆาธิการในการปกครองคณะสงฆ์อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงครามโดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก มีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.87 2. ผลการเปรียบเทียบระดับการปฏิบัติที่มีต่อพุทธธรรมาภิบาลเพื่อการพัฒนาภาวะผู้นำของพระสังฆาธิการในการปกครองคณะสงฆ์อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม พบว่า ปัจจัยส่วนบุคคลมีผลให้ระดับการปฏิบัติของพระสงฆ์ที่มีต่อพุทธธรรมาภิบาลเพื่อการพัฒนาภาวะผู้นำของพระสังฆาธิการในการปกครองคณะสงฆ์อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม โดยภาพรวม ไม่แตกต่างกัน จึงปฏิเสธสมมติฐานการวิจัย และ 3. ปัญหาอุปสรรคและข้อเสนอแนะ สำหรับพุทธธรรมาภิบาลเพื่อการพัฒนาภาวะผู้นำของพระสังฆาธิการในการปกครองคณะสงฆ์อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม พบว่า ปัญหาอุปสรรค พระสังฆาธิการขาดทักษะในการวางแผนการดำเนินการ และปัญหาเกี่ยวกับบางวัดฝ่ายฆราวาสเข้ามาแทรกแซงในการปกครองบริหารจัดการกิจการในวัด ส่วนข้อเสนอแนะ ได้แก่ ควรมีการจัดการศึกษาอบรมในเรื่องต่าง ๆ ที่เกี่ยวกับการปกครองแก่พระสังฆาธิการในด้านทักษะการวางแผนการดำเนินการ

เอกสารอ้างอิง

กองแผนงาน กรมการศาสนา กระทรวงศึกษาธิการ. (ม.ป.ป). คู่มือพระสังฆาธิการว่าด้วยพระราชบัญญัติ กฎ ระเบียบและคําสั่งของคณะสงฆ์. กรุงเทพฯ: กรมการศาสนา.

นครินทร์ แก้วโชติรุ่ง. (2556). รูปแบบและหลักการของการปกครองในพระไตรปิฎก (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพระพุทธศาสนา). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูพิพัฒน์จริยาภรณ์ (สาโชติ อาภาธโร). (2555). ประสิทธิภาพการบริหารกิจการคณะสงฆ์อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระครูวิมลสุวรรณกร (สมพงษ์ จนฺทวโร). (2558). รูปแบบการปกครองคณะสงฆ์ที่พึงประสงค์ของพระสังฆาธิการในเขตการปกครองคณะสงฆ์ภาค 1 (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระไพฑูรย์ รตนิโก. (2556). การบริหารงานตามหลักธรรมาภิบาลขององค์การบริหารส่วนตำบลบ้านแดงอำเภอพิบูลย์รักษ์ จังหวัดอุดรธานี (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชารัฐประศาสนศาสตร์). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระมหาประกอบ โชติปุญฺโญ. (2561). การประยุกต์ใช้หลักธรรมาภิบาลของพระสังฆาธิการในการปกครองคณะสงฆ์อำเภอดำเนินสะดวก จังหวัดราชบุรี (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พระราชวัลภาจารย์ (ดาวเรือง อาจารคุโณ). (2562). ภาวะผู้นำของพระสังฆาธิการในการปกครองคณะสงฆ์อำเภอเมือง จังหวัดราชบุรี (วิทยานิพนธ์พุทธศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการจัดการเชิงพุทธ). พระนครศรีอยุธยา: มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.

พัฐณสิญ นวโลจิตรัตน์ และคณะ. (2560). รูปแบบการพัฒนาคุณลักษณะผู้นำแบบไทยอันพึงประสงค์ของผู้บริหารสถานศึกษาสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา ภาคกลาง. วารสารครุศาสตร์ปริทรรศน์. 4(2), 40-55.

Yamane, T. (1973). Statistics an introductory analysis. New York: Harper & Row.