บทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสาวกในพระสุตตันตปิฎก

บทคัดย่อ

บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาประวัติและคุณสมบัติของพระสาวกองค์สำคัญ 2) เพื่อศึกษาวิธีการและการปฏิบัติเพื่อที่จะบรรลุธรรมของพระสาวก และ 3) เพื่อวิเคราะห์บทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสาวกในพระสุตตันตปิฎก เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ โดยศึกษาข้อมูลจากคัมภีร์พระพุทธศาสนาเถรวาทและเอกสารที่เกี่ยวข้องนำข้อมูลที่ได้มารวบรวม วิเคราะห์ สรุปเรียบเรียงบรรยายเชิงพรรณนา

ผลการวิจัย พบว่า 1) คุณสมบัติก่อนบรรลุธรรมหรือก่อนที่จะเข้ามาบวชในพระพุทธศาสนาของพุทธสาวกมีชาติกำเนิดมาจากทุกชนชั้นวรรณะ เมื่อได้รับการมาบวชในพระพุทธศาสนา จะต้องปฏิบัติอยู่ในกรอบของพระธรรมวินัย 2) วิธีการและการปฏิบัติเพื่อที่จะบรรลุธรรมของพระสาวก พบว่า สังคมอินเดียในอดีตการออกบวชเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับชีวิตในการที่จะแสวงหาโมกขธรรม หากผู้ใดต้องการหลุดพ้นจากภาระหน้าที่ที่ถูกมอบหมายหรือถูกกำหนดโดยสังคมจารีตประเพณีและวัฒนธรรมก็ต้องแสวงหาความสุขสงบโดยการออกบวชและศึกษาศิลปวิทยาอยู่ในสำนักที่บรรพบุรุษหรือตนเองเลื่อมใสศรัทธา แล้วบำเพ็ญเพียรภาวนา ช่วยถ่ายทอดความรู้ของครูอาจารย์ต่อไปหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับจริตหรือวิสัยทัศน์ของแต่ละบุคคล 3) วิเคราะห์บทบาทการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระสาวกในพระสุตตันตปิฎก พบว่า หลังจากบรรลุเป็นพระอรหันต์แล้ว พุทธสาวกทั้งหลายต่างก็ประพฤติปฏิบัติตามปฏิปทาที่ตนเองถนัด การช่วยกันเผยแผ่พระพุทธศาสนาหรือโดยการปลีกวิเวกไปตามสถานที่ที่ตนเองปรารถนาตามลำพังบ้างเที่ยวจาริกไปตามสถานที่ต่างๆ กับพระภิกษุบริวารบ้าง ตามเสด็จพระพุทธเจ้าเพื่อสนองงานที่ตนเองมีความสามารถ ปฏิบัติตามหลักธรรมที่ตนเองยึดถือเป็นวัตรปฏิบัติ