การพัฒนารูปแบบการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็ก ให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ ในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนบน

Main Article Content

อัจฉราภรณ์ บัวนวล
สมกียรติ ตุ่นแก้ว

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบผสมผสานหลายวิธี เก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ มีวัตถุประสงค์การวิจัยเพื่อพัฒนารูปแบบการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็กให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ ในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนบน โดยศึกษาข้อมูลพื้นฐานจากการศึกษาแนวทางการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็ก สังเคราะห์เอกสาร ศึกษาโรงเรียนที่มีวิธีปฏิบัติที่ดี (Best practice) การสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 4 คน และศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ของการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็ก โดยการสอบถามความคิดเห็นผู้ให้ข้อมูล จำนวน 255 คน กำหนดรูปแบบและจัดทำประเด็นในการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็กให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ สร้างและตรวจสอบความถูกต้องและความเป็นไปได้โดยตรวจสอบจากผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 9 คน ประเมินความเหมาะสมและความเป็นประโยชน์โดยผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย จำนวน 46 คน วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา การหาความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และค่าดัชนี PNI modified


ผลการวิจัยพบว่า การพัฒนารูปแบบการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็กให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ ในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนบน มีความเหมาะสมและความเป็นประโยชน์อยู่ในระดับมากที่สุด ได้รูปแบบการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็กให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ ในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนบน (5 Development School Model) ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบ ดังนี้ องค์ประกอบที่ 1 หลักการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็กให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ องค์ประกอบที่ 2 วัตถุประสงค์ของการบริหารขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็กให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ องค์ประกอบที่ 3 ขอบข่ายภาระงานและกระบวนการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็กให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ องค์ประกอบที่ 4 แนวทาง การประเมินผลการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็กให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ และองค์ประกอบที่ 5 เงื่อนไขความสำเร็จในการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็กให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
บัวนวล อ., & ตุ่นแก้ว ส. (2023). การพัฒนารูปแบบการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็ก ให้ดำรงอยู่ได้อย่างมีคุณภาพ ในเขตพื้นที่ภาคเหนือตอนบน. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 6(4), 1966–1987. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/264946
ประเภทบทความ
บทความวิจัย

เอกสารอ้างอิง

กระทรวงศึกษาธิการ. (2563). การบริหารจัดการโรงเรียนขนาดเล็ก. ใน ผลการประชุมผู้บริหารสำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ (สป.ศธ.) ครั้งที่ 1/2563 วันที่ 6 พฤศจิกายน 256 ณ ห้องประชุมราชวัลลภ กระทรวงศึกษาธิการ. สืบค้นจาก https://moe360.blog/2020/11/06/executive-meeting-ops/

ฉวีวรรณ อินชูกุล และ นพดล เจนอักษร. (2559). ยุทธศาสตร์การพัฒนาโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษากาญจนบุรี เขต 4. วารสารบริหารการศึกษามหาวิทยาลัยศิลปากร, 8(1), 138-147.

ชูศรี วงศ์รัตนะ. (2558). เทคนิคการเขียนเค้าโครงการวิจัย: แนวทางสู่ความสำเร็จ. (พิมพ์ครั้งที่3). กรุงเทพฯ: อมรการพิมพ์.

ช่วงโชติ พันธุเวช. (2552). การจัดการศึกษาเชิงคุณภาพ SIPPO. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา.

ณัฐมนต์ ชาญเชิงค้า. (2561). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศของโรงเรียนขยายโอกาสสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 24(3), 87-101.

ธีรวุฒิ เอกะกุล และ สมคิด สร้อยน้ำ. (2558). รูปแบบเครือข่ายการพัฒนาคุณภาพการศึกษาด้านวิชาการของโรงเรียนระดับประถมศึกษา. วารสารวิชาการศึกษาศาสตร์ ศรีนครินทรวิโรฒ, 16(2), 128-137.

นันทวัน สีมะเดื่อ, สุพรรณี สมานญาติ และ สรายุทธ์ เศรษฐขจร. (2564). ปัจจัยการบริหารที่ส่งผลต่อประสิทธิผลการบริหารสถานศึกษาของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาตามนโยบายการศึกษา 4.0 สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาตราด. วารสารการอาชีวศึกษาภาคกลาง, 6(1), 79-89.

บุญชม ศรีสะอาด. (2554). หลักการวิจัยเบื้องต้น. (พิมพ์ครั้งที่ 9). กรุงเทพฯ: สุวิริยาสาส์น.

บุญส่ง องอาจ, เกรียงศักดิ์ ศรีสมบัติ และ คันธทรัพย์ ชมพูพาทย์. (2565). องค์ประกอบของโรงเรียนคุณภาพและปัจจัยที่ส่งผลต่อการเป็นโรงเรียนคุณภาพสำหรับสถานศึกษาขนาดเล็กของรัฐ. วารสารรัชต์ภาคย์, 16(46), 544-559.

พัทธิพงศ์ พลอาจ, ระมัด โชชัย และ สำราญ มีแจ้ง. (2557). กลยุทธ์การพัฒนาโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในจังหวัดกำแพงเพชรให้เป็นองค์การแห่งการเรียนรู้. วารสารศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร, 16(1), 24-39.

พรทิพย์ นวลแก้ว. (2560). รูปแบบการบริหารโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาที่มีประสิทธิผลในจังหวัดสระแก้ว. Journal of Nakhonratchasima College, 11(3), 111-120.

วิชัย ลาธิ และ สุธรรม ธรรมทัศนานนท์. (2564). การพัฒนารูปแบบการบริหารโรงเรียนขนาดเล็กที่สามารถดำรงอยู่ได้ด้วยตนเองเพื่อยกระดับคุณภาพการศึกษา กลุ่มจังหวัดร้อยแก่นสารสินธุ์. Journal of Roi Kaensarn Academi, 6(12), 85-100.

ศุภโชค ปิยะสันติ์. (2558). รูปแบบการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐานเพื่อการประกอบอาชีพสำหรับโรงเรียนในพื้นที่สูงและถิ่นทุรกันดารบทเรียนจากโรงเรียนที่มีวิธีปฏิบัติที่ดี. วารสารการวิจัยกาสะลองคำ มหาวิทยาลัยเชียงราย, 9(2), 175-189.

สมาพร ลี้ภัยรัตน์. (2560). รูปแบบการบริหารคุณภาพโรงเรียนมาตรฐานสากล ระดับประถมศึกษา(วิทยานิพนธ์ครุศาสตร์ดุษฎีบัณฑิต). มหาวิทยาลัยราชภัฏนครสวรรค์.

สำนักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ. (2557). แผนปฏิบัติการ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2557. กรุงเทพฯ: สำนักนโยบายและแผนการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2558). 100 อันดับโรงเรียนดีที่สุด ปี 58. สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2562, จาก https://www.komchadluek.net/news/detail/214695

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2563). ประกาศนโยบายสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 – 2565. สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2564, จาก https://www.kruachieve.com/เรื่องราว/นโยบายสำนักงานคณะกรรมสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน.

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน. (2564). สพฐ. ประชุมชี้แจงการส่งเสริม สนับสนุน ภารกิจเกี่ยวกับการจัดการศึกษาในระดับชั้น ม.1-3 ในโรงเรียนขยายโอกาส สังกัด สพฐ. สืบค้นเมื่อ 12 ตุลาคม 2564, จาก https://www.obec.go.th/archives/482970

สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 1. (2564). แผนขับเคลื่อนการดำเนินงานโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาขนาดเล็ก. อุตรดิตถ์: สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาอุตรดิตถ์ เขต 1.

สำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องค์การมหาชน). (2560). กรอบแนวทางการประเมินคุณภาพภายนอกรอบสี่ (พ.ศ. 2559-2563). ม.ป.ท.

สำนักงานรางวัลคุณภาพแห่งชาติ. (2560). เกณฑ์รางวัลคุณภาพแห่งชาติ ปี 2561-2562. TQA Criteria for Performance Excellence Framework 2561-2562. กรุงเทพฯ: ตะวันออก.

สุพรรษา กรอกสำโรง. (2562). ผลลัพธ์ที่พึงประสงค์ของโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในจังหวัดระนอง. วารสารสถาบันวิจัยญาณสังวร, 11(1), 32-40.

อร่าม วัฒนะ, นันทิยา น้อยจันทร์ และ สาธร ทรัพย์รวงทอง. (2561). รูปแบบการบริหารสถานศึกษาสู่ความเป็นเลิศของโรงเรียน สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัด. วารสารมหาจุฬาวิชาการ, 7(1), 55-71.

อิทธิพล พลเหี้ยมหาญ. (2563). การพัฒนารูปแบบการบริหารโรงเรียนมัธยมศึกษาขนาดเล็กที่มีประสิทธิผล สังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษาในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. Dhammathas Academic Journal, 20(1), 75-86.

อุทัย ไทยกรรณ์, สุขแก้ว คำสอน และ เกรียงศักดิ์ สุวรรณวัจน์. (2562). รูปแบบการบริหารงานวิชาการสำหรับโรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษา. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยราชภัฏพิบูลสงคราม, 13(1), 88-104.

องค์การระหว่างประเทศว่าด้วยการมาตรฐาน. (2008). ระบบประกันคุณภาพมาตรฐาน ISO 9000. กรุงเทพฯ: องค์การระหว่างประเทศว่าด้วยการมาตรฐาน.

Brown, W.B., & Moberg, D.J. (1980). Organization Theory and Management: A Macro Approach. New York: John Wiley and Sons.

Creswell, J.W., & Plano Clark, V.L. (2011). Designing and Conducting Mixed Methods Research. (2nd ed.). Los Angeles: Sage Publications.

Deming, W.E. (1950). Elementary Principles of the Statistical Control of Quality. JUSE.

Deming, W. E. (1989). Out of The Crisis. Boston: The Massachusetts Institute of Technology Center for Advanced Engineering Study.

Gilgun, J. F. (2012). Reflexivity and Qualitative Research. Current Issue in Qualitative Research, 1(2), 1-8.

Gulick, L., & Urwick, L. (1973). Paper on the Science of Administration. Clifton: Augustus M. Kelley.

Joyce, B., & Weil, M. (1996). Models of Teaching. (5th ed.). Boston: Allyn and Bacon.

Molina, M., Castro, E., & Mason, J. (2008). Elementary School Students´ Approaches to Solving True/false Number Sentences. PNA, 2(2), 75-86.

Tenner, A. R., & Detoro, I. J. (1992). Total Quality Management: There Step to Continuous Improvement. Massachusetts: Addison-Wesley.

Willer, D. (1986). Theory and the Experimental Investigation of Social Structures. New York: Gordon and Breach Science.