ภาพแทนคนเมืองในบทเพลงของจรัล มโนเพ็ชร
คำสำคัญ:
ภาพแทน, คนเมือง, จรัล มโนเพ็ชรบทคัดย่อ
บทเพลงของจรัล มโนเพ็ชร เป็นวาทกรรมที่มีผลต่อสังคม เนื่องจากเป็นวาทกรรมที่ทุกคนเข้าถึงได้ง่ายและมีช่องทางเข้าถึงอย่างแพร่หลาย บทความวิจัยนี้เป็นงานวิจัยเชิงคุณภาพแบบพรรณนาวิเคราะห์ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาภาพแทนคนเมืองในบทเพลงของจรัล มโนเพ็ชร ทั้งนี้ผู้วิจัยได้ศึกษาภาพแทนคนเมืองที่ถูกประกอบสร้างขึ้นผ่านกลวิธีทางภาษาใน บทเพลงของจรัล มโนเพ็ชร จำนวน 6 อัลบั้ม 52 บทเพลง โดยใช้แนวคิดวาทกรรม ภาพแทนและกลวิธีทางภาษาเป็นกรอบ การวิเคราะห์ข้อมูล
ผลการวิจัยพบว่าบทเพลงของจรัล มโนเพ็ชร มีการประกอบสร้างภาพแทนคนเมืองทั้งหมด 4 ภาพแทนได้แก่ ภาพแทนที่หนึ่ง คือภาพแทนคนเมืองที่ยึดมั่นในกรอบของจารีตประเพณี ประกอบด้วย คนเมืองรักศักดิ์ศรี และคนเมืองเป็น นักอนุรักษ์นิยม ภาพแทนที่สอง คือภาพแทนคนเมืองที่มีความรักและความภาคภูมิใจในถิ่นฐานบ้านเกิด ภาพแทนที่สาม คือภาพแทนคนเมืองที่เป็นมิตร ประกอบด้วย คนเมืองกินอยู่เรียบง่าย คนเมืองจริงใจ และคนเมืองมีความประนีประนอม และภาพแทนที่สี่ คือภาพแทนคนเมืองที่รักความสบาย ซึ่งภาพแทนทั้งหมดนี้ถูกประกอบสร้างผ่านกลวิธีทางภาษาได้แก่ การเลือกใช้ศัพท์ การใช้อุปลักษณ์ การใช้มูลบท การใช้วัจนกรรม การใช้ทัศนภาวะ การใช้คำซ้ำ การให้คำนิยามการขยายความ การใช้ประโยคแสดงเงื่อนไขและประโยคที่มีความขัดแย้งกัน
เอกสารอ้างอิง
จันทิมา อังคพณิชกิจ. (2557). การวิเคราะห์ข้อความ. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
จรัล มโนเพ็ชร. (2533). ล่องแม่ปิง. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา http: //www.เพลง.meemodel.com.
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2565.
จรัล มโนเพ็ชร. (2533). ล้านนา. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา http: //www.เพลง.meemodel.com.
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2565.
จรัล มโนเพ็ชร. (2533). ลูกข้าวนึ่ง. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา http: //www.เพลง.meemodel.com.
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2565.
จรัล มโนเพ็ชร. (2533). ซอของแปง. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา http: //www.เพลง.meemodel.com.
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2565.
จรัล มโนเพ็ชร. (2533). ยินดีต้อนรับ. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา http: //www.เพลง.meemodel.com.
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2565.
จรัล มโนเพ็ชร. (2533). บ้านบนดอย. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา http: //www.เพลง.meemodel.com.
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2565.
จรัล มโนเพ็ชร. (2533). ผักกาดจอ. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา http: //www.เพลง.meemodel.com.
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2565.
จรัล มโนเพ็ชร. (2533). สาวโรงบ่ม. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา http: //www.เพลง.meemodel.com.
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2565.
จรัล มโนเพ็ชร. (2533). คนแหลวแตว. [ระบบออนไลน์]. แหล่งที่มา http: //www.เพลง.meemodel.com.
สืบค้นเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม 2565.
ชยัน วรรธนะภูติ. (2555). คนเมือง : ตัวตน การผลิตซ้ำสร้างใหม่และพื้นที่ทางสังคมของคนเมือง. ใน วสันต์
ปัญญาแก้ว (บรรณาธิการ) ตัวตนคนเมือง 100 ปี ไกรศรี นิมมานเหมินท์. เชียงใหม่ วนิดาการพิมพ์.
ฐิตินัน บ. คอมมอน. (2556). เพลงและอัตลักษณ์วัฒนธรรมชุมชน: จรัล มโนเพ็ชร กับบทบาทของนักรบทางวัฒนธรรม
ดนตรีล้านนา. สารสารนิเทศศษสตร์ธุรกิจ, 6(2), 145-179.
ณัฐพร พานโพธิ์ทอง. (2556). วาทกรรมวิเคราะห์เชิงวิพากษ์ตามแนวภาษาศาสตร์. กรุงเทพฯ : โครงการ
เผยแพร่ผลงานทางวิชาการ คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
นววรรณ พันธุเมธา. (2549). ไวยากรณ์ไทย. กรุงเทพฯ: ผลงานเผยแพร่ผลงานวิชาการ คณะอักษรศาสตร์
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
บัวริน วังคีรี. (2556). ภาพแทนล้านนาในสายตาคนนอก (สยาม/ไทย) และการโต้กลับมายาภาพของนักเขียนพื้นถิ่น.
วารสารมนุษยศาสตร์สาร, 14(1), 1-37.
ปัทมาวดี อนันตบุญวัฒน์. (2549). การวิเคราะห์ภูมิปัญญาท้องถิ่นในเพลงคำเมืองของจรัล มโนเพ็ชร. การค้นคว้าอิสระ
ศศ.ม., มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, เชียงใหม่.
สุนทร คำยอด. (2559). การสร้าง “ความเป็นล้านนา” ในวรรณกรรมของนักเขียนภาคเหนือ. วารสารธรรมศาสตร์, 35(3),
-60.
หทัยวรรณ ไชยกุล. (2556). การสืบทอดภูมิปัญญาและการสร้างสรรค์. กรุงเทพฯ : สำนักงานกองทุนสนับสนุนงานวิจัย.
อรชร เรือนคำ. (2537). การศึกษาภาพสะท้อนสังคมล้านนาและคุณค่าเชิงวรรณศิลป์ จากบทเพลง จรัล มโนเพ็ชร.
วิทยานิพนธ์ ศษ.ม., มหาวิทยาลัยนเรศวร.พิษณุโลก.
อุดม รุ่งเรืองศรี. (2551). ภาษาและอักขระล้านนา. เชียงใหม่ : ภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Van Dijk, T. (1997). Discourse as Structure and Process. London : Sage.
Hall, Stuart. (1997). Representation : cultural Representations and Signifying Practices. London : Sage.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ์

อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความเป็นลิขสิทธิของคณะมส. มรภ อต.