การพัฒนาเส้นทางท่องเที่ยววิถีไทหล่มตำบลบ้านหวาย อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. เพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงสร้างสรรค์ทั้งเชิงคุณค่าและมูลค่าบนฐานประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม อัตลักษณ์ท้องถิ่นของชุมชนบ้านหวาย อำเภอหล่มสัก จังหวัดเพชรบูรณ์ 2. เพื่อพัฒนาศักยภาพชุมชนสู่การเป็นชุมชนต้นแบบการท่องเที่ยวโดยชุมชนเข้ากับเครือข่ายภูมิภาค 3. เพื่อวิเคราะห์และพัฒนาศักยภาพช่องทางการตลาดของชุมชนต้นแบบสู่นักท่องเที่ยวเป้าหมายที่มีความเข้มแข็งสามารถพึ่งตนเองได้ และ 4. เพื่อพัฒนาระบบการบริหารจัดการงานวิจัยและพันธกิจสัมพันธ์มหาวิทยาลัยกับสังคมในมหาวิทยาลัยราชภัฎเพชรบูรณ์ ประชากรที่ใช้ในการศึกษาประกอบไปด้วยภาคประชาสังคม ภาครัฐ และภาคเอกชน ขนาดของกลุ่มตัวอย่างวิจัยคือ จำนวน 383 คน ใช้วิธีคัดเลือกตามตารางสูตรเครซี่และมอร์แกน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย มี 6 ชนิด ได้แก่ 1) แบบสอบถามข้อมูล based line data 2) แบบสอบถามพฤติกรรมนักท่องเที่ยว  3) แบบประเมินมาตรฐานการท่องเที่ยวโดยชุมชนตามเครื่องมือ 5 ด้าน 4) แบบประเมินศักยภาพชุมชน โดยใช้ Business Canvas Model  5) แบบสัมภาษณ์แบบเจาะลึก  และ 6 กิจกรรมกลุ่ม (Focus Group) การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยเบี่ยงเบนมาตรฐาน  ผลการวิจัยพบว่า 1. ผลิตภัณฑ์การท่องเที่ยวโดยชุมชนเชิงสร้างสรรค์ทั้งเชิงคุณค่าและมูลค่าบนฐานประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม อัตลักษณ์ท้องถิ่นบ้านหวาย คือชิ่นหัวแดงตีนก่าน 2. กลุ่มผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่ตามข้อมูล base line data  เป็นเพศชาย  208  คน  คิดเป็นร้อยละ  54.31 รองลงมาคือ  เพศหญิงจำนวน  175  คน  คิดเป็นร้อยละ  45.69 3. พฤติกรรมนักท่องเที่ยว พบว่า ผู้ตอบแบบสอบถามส่วนใหญ่ร้อยละ 50.3 เดินทางมาท่องเที่ยวชุมชนไทหล่มเป็นครั้งแรก ร้อยละ 49.0 โดยมีวัตถุประสงค์เดินทางมาท่องเที่ยวเพื่อผ่อนคลายความเครียด ร้อยละ 23.3 ส่วนใหญ่เห็นว่าชุมชนไทหล่มที่มีอัตลักษณ์เอกลักษณ์ ร้อยละ 48.0 รู้จักหรือค้นคว้าข้อมูลการท่องเที่ยวจากสื่อสังคมออนไลน์ ร้อยละ 70.0 ใช้รถส่วนตัว ร้อยละ 75.0 นิยมใช้ระยะเวลาภายในวันเดียว ร้อยละ 62.3 เลือกเดินทางมาในวันหยุดสุดสัปดาห์ ร้อยละ 87.0 ใช้จ่ายน้อยกว่า 3,000 บาท ร้อยละ 50.3 เดินทางมากับครอบครัว ร้อยละ 76.7 เลือกกำหนดโปรแกรมท่องเที่ยวเอง ร้อยละ 33.7 ต้องการทำกิจกรรมเรียนรู้วิถีวัฒนธรรม ภูมิปัญญาระหว่างท่องเที่ยว ร้อยละ 41.0 ชอบและตัดสินใจซื้อผลิตภัณฑ์สินค้าชุมชนเพราะสินค้ามีเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น ร้อยละ 55.7 ใช้รถส่วนตัวเป็นพาหนะระหว่างการท่องเที่ยว ร้อยละ 36.0 เลือกพักแรมที่รีสอร์ทภายในหรือใกล้ชุมชน ร้อยละ 36.0 เลือกรับประทานอาหารของชุมชนพื้นถิ่น ร้อยละ 28.3 เลือกใช้โปรแกรมค้นหา (Search Engine) สำหรับค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับการท่องเที่ยว ร้อยละ 37.7 ใช้สื่อดิจิทัลสำหรับการท่องเที่ยว  สำหรับค้นหาข้อมูลเพื่อใช้ในการวางแผนท่องเที่ยว ร้อยละ 38.3 ต้องการข้อมูลการท่องเที่ยวประเภทสถานที่ท่องเที่ยว และร้อยละ 49.7 ชอบรูปแบบประเภทเนื้อหา (Content) ของสื่อดิจิทัลประเภทคลิปวีดีโอ 4. ภาพรวมมาตรฐานการท่องเที่ยวโดยชุมชนตามเครื่องมือ 5 ด้านอยู่ในระดับดี และ 5. ชุมชนมีความพร้อมที่จะพัฒนาผู้นำท่องเที่ยวชุมชนให้มีบทบาทในการนำความรู้เผยแพร่ในรูปแบบต่างๆ ให้นักท่องเที่ยวจากจังหวัดอื่นๆ ได้ทราบและเข้ามาท่องเที่ยวในสถานที่ต่างๆ อนึ่งในการสัมภาษณ์และสนทนากลุ่ม สรุปตรงกันว่าผ้าชิ่นหัวแดงตีนก่าน ผ้าสไบ ย่าม กระเป๋า พวงกุญแจ ยางรัดผม ผ้าทอมือรูปดอกจำปา เป็นสินค้าที่นักท่องเที่ยวนิยมซื้อ เพราะเป็นภูมิปัญญาของชุมชนแสดงถึงความคิดสร้างสรรค์และอัตลักษณ์ของชุมชนอย่างแท้จริง