การวิเคราะห์วิธีคิด (Thinking) ของผู้ใช้สื่อออนไลน์ผ่านหมวกความคิดหกใบ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบวิธีคิด (Thinking) ของผู้ใช้สื่อออนไลน์ต่อข้อมูลข่าวสารผ่านหมวกความคิดหกใบ และเพื่อเสนอแนะแนวทางส่งเสริมการคิดแบบหมวกความคิดหกใบ อันจะนำไปสู่การคิดแบบมีวิจารณญาณ เป็นการวิจัยเชิงเอกสาร โดยวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสารที่ใช้วิธีเชิงปริมาณในการศึกษาปรากฏการณ์ทางสังคมศาสตร์ การศึกษาระหว่างปีพ.ศ.2559-2561 จากเฟซบุ๊กแฟนเพจ โดยนำความคิดเห็นของผู้ใช้สื่อมาวิเคราะห์วิธีคิดผ่านหมวกความคิดหกใบ (Six Thinking Hats) ของ เอ็ดเวิร์ด เดอ โบโน เพื่อนำไปสู่การพัฒนาด้านการส่งเสริมการคิดแบบมีวิจารณญาณ
ผลการวิจัยพบว่า จากการศึกษาความคิดเห็นต่อข้อมูลข่าวสารบนเฟซบุ๊กแฟนเพจของผู้ใช้สื่อออนไลน์ผ่านการใช้หมวกความคิดหกใบ เป็นกรอบการจำแนกวิธีคิดจำนวนทั้งหมด 24,401 ความคิดเห็น ทำให้ทราบว่า
1. เพจอีเจี๊ยบเลียบด่วนมีผู้ใช้สื่อออนไลน์แสดงความคิดเห็นด้วยหมวกแดง 57.78% หมวกดำ 17.94% หมวกขาว 14.22% หมวกฟ้า 9.32% หมวกเขียว 0.51% และหมวกเหลือง 0.23%
2. เพจ Drama-addict มีผู้ใช้สื่อออนไลน์แสดงความคิดเห็นด้วยหมวกแดง 46.50% หมวกดำ 27.75% หมวกขาว 12.97% หมวกฟ้า 11.75% หมวกเขียว 0.98% และหมวกเหลือง 0.05%
3. เพจอีจันมีผู้ใช้สื่อออนไลน์แสดงความคิดเห็นด้วยหมวกแดง 55.02% หมวกดำ 21.19% หมวกฟ้า 12.22% หมวกขาว 10.66% หมวกเขียว 0.82% และหมวกเหลือง 0.09%
วิธีคิดแบบหมวกความคิดหกใบจึงเป็นรูปแบบวิธีหนึ่งในการจัดกระบวนการคิดของมนุษย์ ซึ่งสอดคล้องกับการคิดแบบมีวิจารณญาณคือ การศึกษารวบรวมข้อเท็จจริงของข้อมูล เพื่อการคิดวิเคราะห์แยกแยะถึงเหตุและผลของปัญหา โดยศึกษาข้อมูลอย่างรอบด้านก่อนหาข้อสรุปในการเชื่อหรือตัดสินใจ การคิดที่ดีควรมีการจัดระบบหรือกระบวนการคิดให้เป็นไปตามลำดับขั้นตอน เพื่อให้เราสามารถวิเคราะห์ข้อมูลและตีความอย่างสมเหตุผล ดังนั้นการพัฒนามนุษย์ให้มีทักษะการคิดที่ดี จึงควรได้รับการส่งเสริมการสร้างทักษะการเรียนรู้ตลอดชีวิตด้วยรูปแบบวิธีคิดแบบหมวกความคิดหกใบ ให้สามารถนำไปปรับใช้ทั้งในโลกความเป็นจริงและสังคมออนไลน์ เพื่อลดปัญหาความขัดแย้งทางความคิด มุมมอง และทัศนคติที่มองผ่านปรากฏการณ์ทางสังคมในมิติต่าง ๆ และนำไปสู่การพัฒนาการคิดแบบมีวิจารณญาณที่ดีต่อไป