แนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมความรับผิดชอบของนักท่องเที่ยวในการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำสู่ความยั่งยืน ชุมชนบ้านถ้ำเสือ อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี
DOI:
https://doi.org/10.14456/lar.2023.13คำสำคัญ:
การท่องเที่ยวอย่างมีความรับผิดชอบ, การท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำ , การท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน, ชุมชนบ้านถ้ำเสือบทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมความรับผิดชอบของนักท่องเที่ยวในการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำ และเพื่อสร้างแนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมความรับผิดชอบของนักท่องเที่ยวในการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำสู่ความยั่งยืน ชุมชนบ้านถ้ำเสือ อำเภอแก่งกระจาน จังหวัดเพชรบุรี ซึ่งดำเนินการวิจัยเชิงคุณภาพด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึก (in-depth interview) กับผู้ให้ข้อมูลหลัก (key-informant) จำนวน 35 คน จาก 5 ภาคส่วน คือ ชุมชน นักท่องเที่ยว นักวิชาการ หน่วยงานภาครัฐ และบริษัทนำเที่ยว ใช้วิธีการเลือกแบบเจาะจง (purposive sampling) โดยวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการวิเคราะห์แก่นสาระ (thematic analysis) ผลการศึกษาพบว่า 1) พฤติกรรมความรับผิดชอบของนักท่องเที่ยวในการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำ คือ การเลือกทำกิจกรรมการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำ การใช้พลังงานอย่างประหยัด การปฏิบัติตามกฎและระเบียบของชุมชน การไม่เพิ่มปริมาณขยะ และการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ของท้องถิ่น และ 2) แนวทางการส่งเสริมพฤติกรรมความรับผิดชอบของนักท่องเที่ยวในการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำสู่ความยั่งยืน คือ การส่งเสริมด้านประสบการณ์ที่มีคุณค่าของนักท่องเที่ยวผ่านกิจกรรมการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำและคืนกลับต่อชุมชนและสิ่งแวดล้อม การส่งเสริมด้านการใช้พลังงานทดแทนและการบริหารจัดการพลังงานอย่างรู้คุณค่าในแหล่งท่องเที่ยวคาร์บอนต่ำ การส่งเสริมด้านการสื่อความหมายและการให้ความรู้เกี่ยวกับการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำ การส่งเสริมด้านการจัดการขยะ และการส่งเสริมด้านการใช้ทรัพยากรที่มีในท้องถิ่น
เอกสารอ้างอิง
กนกกานต์ แก้วนุช. (2564). การจัดการการท่องเที่ยวและการพัฒนาชุมชนการท่องเที่ยวภายใต้พลวัตโลก (Tourism management and community development in dynamic world: issues, trends and tools). กรุงเทพมหานคร: ฟรีมายด์ พับลิชชิ่ง.
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2562). คู่มือแนวทางการออกแบบและพัฒนาธุรกิจท่องเที่ยวที่ปล่อยคาร์บอนสุทธิเป็นศูนย์. กรุงเทพมหานคร: กองวางแผนลงทุนอุตสาหกรรมท่องเที่ยว ฝ่ายส่งเสริมการลงทุนอุตสาหกรรมท่องเที่ยว.
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย. (2565). ชุมชนบ้านถ้ำเสือโฮมสเตย์. สืบค้นจาก https://shorturl.asia/9LI5k.
จิรศักดิ์ จิยะจันทน์. (2563). กลยุทธ์ทางการตลาดที่มีผลต่อพฤติกรรมการตัดสินใจเลือกซื้อสินค้าของนักท่องเที่ยวชาวจีนในย่านเยาวราช เขตสัมพันธวงศ์กรุงเทพมหานคร. วารสารวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครปฐม, 7(1), 320-331.
เจริญเนตร แสงดวงแข. (2564). การสื่อสารอัตลักษณ์ท้องถิ่นเพื่อส่งเสริมการท่องเที่ยวของชุมชนตำบลเกาะหมาก อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง. วารสารวิชาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา, 29(2), 1-23.
ชนิตตา โชติช่วง. (2565). การใช้แนวคิดคติชนสร้างสรรค์ในการพัฒนาการท่องเที่ยวชุมชนโดยรอบเขื่อนป่าสักชลสิทธิ์. วารสารศิลปศาสตร์ปริทัศน์, 17(1), 29-46.
ชาคริต อ่องทุน และนรินทร์ สังข์รักษา. (2562). การปฏิบัติที่เป็นเลิศในการจัดการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำ: กรณีศึกษาชุมชนในภาคตะวันออกของไทย. วารสารวิทยาลัยดุสิตธานี, 13(2), 374-384.
ธีระ สินเดชารักษ์. (2564). การท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำ : การรับรู้และทัศนคติของนักท่องเที่ยวที่เข้าพักในสถานประกอบการภาคีเครือข่ายขององค์การพัฒนาพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวที่ยั่งยืน (อพท.). วารสารการบริการและการท่องเที่ยวไทย, 16(2), 74-84.
นภวรรณ ฐานะกาญจน์พงษ์เขียว และอุษารดี ภู่มาลี. (2560). ปัจจัยเชิงสาเหตุที่มีอิทธิพลต่อร่องรอยทางนิเวศของ นักท่องเที่ยวในอุทยานแห่งชาติ. วารสารอิเล็กทรอนิกส์ Veridian มหาวิทยาลัยศิลปากร (มนุษยศาสตร์ สังคมศาสตร์และศิลปะ), 10(3), 585-599.
นิคมศม อักษรประดิษฐ์ ธีรศักดิ์ อุ่นอารมย์เลิศ. (2560). กระบวนการบริหารจัดการการท่องเที่ยวแบบคาร์บอนตํ่า (Low Carbon Tourism) กรณีศึกษาพื้นที่เกาะหมากจังหวัดตราด. วารสารศิลปากรศึกษาศาสตร์วิจัย. 9(2). 205-216.
ภัทรภรณ์ พิศปั้น, และฆริกา คันธา. (2563). การบริหารจัดการและดำเนินโครงการประกวดอุทยานแห่งชาติสีเขียว ด้านขยะมูลฝอยของอุทยานแห่งชาติภูเรือ จังหวัดเลย. วารสารวิจัยและพัฒนามหาวิทยาลัยราชภัฏ บุรีรัมย์, 15(2), 113-126.
เมษ์ธาวิน พลโยธี, สุธาธิณี หนูเนียม และสุวิชาดา สกุลวานิชเจริญ. (2565). แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวโดย ชุมชนอย่างยั่งยืน กรณีศึกษาชุมชนไทดำ บ้านนาป่าหนาด อำเภอเชียงคาน จังหวัดเลย. วารสารวิชาการการท่องเที่ยวไทยนานาชาติ. 18(1). 1-25.
ยุลดา ทรัพย์สมบูรณ์ และวริยา ภัทรภิญโญพงศ์ (2564). แนวทางการส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงอาหารอย่างสร้างสรรค์ กรณีศึกษากลุ่มชาติพันธุ์ลาวเวียง ตำบลม่วงงาม อำเภอเสาไห้ จังหวัดสระบุรี. วารสารศิลปศาสตร์ปริทัศน์, 16(2), 125-140.
วนิดา อ่อนละมัย. (2562). แนวทางการพัฒนาการท่องเทียวอย่างมีความรับผิดชอบ ชุมชนบ้านศรีฐาน จังหวัดขอนแก่น. วารสารบริหารธุรกิจและสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคําแหง. 5(2).42-56.
วนิดา อ่อนละมัย. (2563). แนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวอย่างมีความรับผิดชอบชุมชนบ้านสาวะถี จังหวัดขอนแก่น. วารสารเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวสู่ความยั่งยืน, 2(1), 74-83.
วรรณดี สุทธินรากร, ภัทรวรรธน์ จีรพัฒน์ธนธร และสิริพร ตันจอ. (2562). ศักยภาพในการจัดการการท่องเที่ยวโดยชุมชนในพื้นที่จังหวัดตราด. วารสารสมาคมนักวิจัย, 24(2), 158-171.
วิสาขา ภู่จินดาและ สิริสุดา หนูทิมทอง. (2561). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการจัดการและการใช้พลังงาน ของผู้ประกอบการโฮมสเตย์: กรณีศึกษา อำเภออัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม. วารสารสุโขทัยธรรมาธิราช, 31(1), 78-91.
ศิวฤทธิ์ พงศกรรังศิลป์ และพิมพ์ลภัส พงศกรรังศิลป์. (2561). พฤติกรรมและความรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมของนักท่องเที่ยวชาวไทยในแหล่งท่องเที่ยวทางทะเลและชายหาด กรณีศึกษา เกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี.Veridian E-Journal, Silpakorn University, 11(2), 2801-2817.
สุนิดา พิริยะภาดา, และอุดมศักดิ์ ศีลประชาวงศ์. (2561). มูลค่าความเต็มใจจะจ่ายของนักท่องเที่ยวเพื่อการจัดการแหล่งท่องเที่ยวแบบคาร์บอนต่ำ: กรณีศึกษาเกาะล้านจังหวัดชลบุรี. พัฒนาการเศรษฐกิจปริทรรศน์, 12(2), 80-102.
สุนิสา บุตรวิมัสฉา, ชุลีวรรณ ปราณีธรรม และประเสริฐ สิทธิจิรพัฒน์. (2562). แนวทางการพัฒนามัคคุเทศก์: กรณีศึกษา อำเภอเกาะสมุย จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวสู่ความยั่งยืน, 1(1), 83-96.
สุวจี แตงอ่อน และเยาวภรณ์ เลิศกุลทานนท์. (2562). ความสามารถในการลดก๊าซเรือนกระจกจากโฮมสเตย์: กรณีศึกษาเปรียบเทียบชุมชนเกาะเกิดและชุมชนไทรน้อย จังหวัดอยุธยา. วารสารวิทยาลัยดุสิตธานี. 13(2). 330-356.
อัจฉราวรรณ เพ็ญวันศุกร์. (2565). การพัฒนารูปแบบการจัดกิจกรรมและเส้นทางการท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ชุมชนบางตะบูนและชุมชนบ้านแหลม อำเภอบ้านแหลม จังหวัดเพชรบุรี. วารสารเพื่อการพัฒนาการท่องเที่ยวสู่ความยั่งยืน, 4(1), 97-114.
อัญชลี ศรีเกตุ. (2565). การจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนสู่วิถีที่ยั่งยืน. วารสารวิจัยมหาวิทยาลัยเวสเทิร์น มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 8(2), 270-279.
อรัญญา ดูเบย์ และจุฑาธิปต์ จันทร์เอียด. (2561). แนวทางการสื่อความหมายในแหล่งท่องเที่ยวชุมชน ตําบลบ้านแหลม อําเภอบางปลาม้า จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารการบริหารนิติบุคคลและนวัตกรรมท้องถิ่น, 7(11), 147-164.
อารยา สุนทรวิภาต, ลักษมณ บุญมา, ธัชนันท์ สังวาลย์, กนกรัชต์ กาสาวพานิชย์ และพัชรี ปรีเปรมโมทย์. (2565). ความพึงพอใจของนักท่องเที่ยวและแนวทางการยกระดับการพัฒนาแหล่งท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน: เกาะหมาก จังหวัดตราด. วารสารสังคมศาสตร์ปัญญาพัฒน์, 4(4), 297-312.
อิสระ พงษ์พลธานี และอุมาพร บุญเพชรแก้ว. (2560). องค์ประกอบศักยภาพของแหล่งท่องเที่ยวทางทะเลเกาะหมาก จังหวัดตราด. วารสารศิลปศาสตร์ปริทัศน์, 12(24), 95-102.
Fakfare, P., & Wattanacharoensil, W. (2023). Low-carbon tourism: determining domestic tourist perception from Thailand: TOURISM AGENDA 2030. Tourism Review, 78(2), 496-516.
Giampiccoli, A., & Saayman, M. (2018). Community-based tourism development model and community participation. African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 7(4), 1-27.
Jirojkul, S., Pongsakornrungsilp, S., Pianroj, N., Chaiyakot, P., Buakhwan, N., Mia, M. S., & Techato, K. (2021). Responsibility and Mindset of Tourist and Community-Based Tourism Enterprise to Conserve the Environment and Energy. TEM J, 10, 1838-1848.
Lee, T. H., & Jan, F. H. (2019). The low-carbon tourism experience: A multidimensional scale development. Journal of Hospitality & Tourism Research, 43(6), 890-918.
Mills, J., Ingram, J., Dibari, C., Merante, P., Karaczun, Z., Molnar, A., & Ghaley, B. B. (2020). Barriers to and opportunities for the uptake of soil carbon management practices in European sustainable agricultural production. Agroecology and Sustainable Food Systems, 44(9), 1185-1211.
Shaharudin, M. S., Fernando, Y., Jabbour, C. J. C., Sroufe, R., & Jasmi, M. F. A. (2019). Past, present, and future low carbon supply chain management: A content review using social network analysis. Journal of Cleaner Production, 218, 629-643.
Thongdejsri, M., & Nitivattananon, V. (2019). Assessing impacts of implementing low-carbon tourism program for sustainable tourism in a world heritage city. Tourism Review, 74(2), 216-234.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2023 ศิลปศาสตร์ปริทัศน์
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความที่ได้รับการตีพิมพ์เป็นลิขสิทธิ์ของวารสารศิลปศาสตร์ปริทัศน์
ข้อความที่ปรากฏในบทความแต่ละเรื่องในวารสารวิชาการเล่มนี้เป็นความคิดเห็นส่วนตัวของผู้เขียนแต่ละท่านไม่เกี่ยวข้องกับมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ และคณาจารย์ท่านอื่นๆในมหาวิทยาลัยฯ แต่อย่างใด ความรับผิดชอบองค์ประกอบทั้งหมดของบทความแต่ละเรื่องเป็นของผู้เขียนแต่ละท่าน หากมีความผิดพลาดใดๆ ผู้เขียนแต่ละท่านจะรับผิดชอบบทความของตนเองแต่ผู้เดียว
