แนวทางการพัฒนาและประยุกต์ใช้เรื่องเล่าจากสถานีวิจัยของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์และพื้นที่เชื่อมโยงภายใต้กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชน

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพเพื่อสืบเสาะ รวบรวม วิเคราะห์บทบาทและคุณค่า ตลอดจนออกแบบและพัฒนาเนื้อหาเรื่องเล่าจากสถานีวิจัยของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์และพื้นที่เชื่อมโยง เครื่องมือวิจัยเป็นแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้าง ประเมินความเหมาะสมโดยผู้ทรงคุณวุฒิด้านเรื่องเล่า 3 คน คัดเลือกผู้ให้ข้อมูลสัมภาษณ์     เชิงลึกแบบเจาะจง 20 คน จากผู้ที่มีบทบาทในการพัฒนาหรือมีองค์ความรู้เรื่องเล่า วิเคราะห์ข้อมูลเชิงเนื้อหาและสรุปภาพรวม ผลการศึกษา พบเรื่องเล่าจากสถานีวิจัย 25 เรื่องใน 4 ประเภท คือ บริบทเชิงพื้นที่องค์ความรู้ด้านการเกษตร สถานที่สำคัญ และผลิตภัณฑ์เด่น มีบทบาทและคุณค่า 4 ด้าน คือ การทำหน้าที่ศาสตร์แห่งแผ่นดินกับชุมชน สร้างการเปลี่ยนแปลงแก่พื้นที่ ส่งเสริมการท่องเที่ยวเชิงเกษตร และพัฒนาผลิตภัณฑ์ ส่วนชุมชนเชื่อมโยง พบเรื่องเล่า 32 เรื่องใน 7 ประเภท คือ บริบทเชิงพื้นที่ ประวัติศาสตร์/นิทาน/ตำนาน วิถีชีวิต ประเพณี อาหารถิ่น เกษตร/สมุนไพร และทรัพยากรธรรมชาติและสถานที่สำคัญ มีบทบาทและคุณค่า 5 ด้าน คือ สร้างมูลค่าเพิ่มให้ผลิตภัณฑ์ สะท้อนความเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ สื่อความหมายการท่องเที่ยว เกิดสำนึกร่วมกันของชาวเขาเผ่าม้ง และจัดเก็บเป็นองค์ความรู้ การออกแบบและพัฒนาเนื้อหาเรื่องเล่าพิจารณาใน 4 ขั้นตอน คือ รวบรวมข้อมูล ออกแบบ ประเมิน และปรับปรุงเนื้อหา เรื่องเล่าจากสถานีวิจัยและพื้นที่เชื่อมโยงเป็นเครื่องมือช่วยสำคัญในการเสริมมูลค่าทางเศรษฐกิจของชุมชนให้เกิดการพึ่งตนเองจากฐานทุนชุมชนอย่างเข้มแข็งและยั่งยืน