ถอดประสบการณ์ของผู้บริหารในการนิเทศการศึกษาในโรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน

บทคัดย่อ

การนิเทศการสอนผู้นิเทศควรเอาใจใส่ ในการ สำรวจตรวจสอบเพื่อดูแลแนะนำการจัดการเรียน การสอนของบุคลากรในสถานศึกษา ให้มีความสามารถ ในการทำงานอย่างดีมีประสิทธิภาพ ซึ่งมีความสำคัญ และจำเป็นมาก จึงไม่ควรมองข้ามการนิเทศ เพราะการ นิเทศที่ดีจะทำให้บุคลากรในสถานศึกษาพัฒนาไปใน ทิศทางที่ถูกต้องเหมาะสมตามความมุ่งหมายที่แท้จริง ของการนิเทศ เพื่อให้บุคลากรมีประสิทธิภาพในการ ทำงาน การนิเทศจึงมีบทบาทสำคัญที่จะส่งเสริมให้เกิด การพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้มีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ เพราะการนิเทศเป็นความพยายามที่จะปรับปรุง ส่งเสริม คุณภาพการเรียนการสอนในสถานศึกษาให้ดีขึ้น และ บรรลุตามเกณฑ์ของมาตรฐานการประกันคุณภาพการ ศึกษา โดยลักษณะพื้นฐานของผู้นิเทศ ควรมีอย่างน้อย 3 ประการ ได้แก่ พื้นฐานความรู้ ทักษะปฏิสัมพันธ์ ระหว่างบุคคลและทักษะเฉพาะ
           กระบวนการในการนิเทศ เป็นแบบแผนของ การนิเทศการศึกษาที่จัดลำดับไว้อย่างต่อเนื่อง เป็น ระเบียบแบบแผนแผน มีลำดับขั้นตอนในการดำเนินงาน ไว้ชัดเจน มีเหตุผลและสามารถดำเนินการได้ กระบวนการนิเทศที่สำคัญ เรียกว่า ”PIDER" ซึ่งเป็น กระบวนการนิเทศที่สอดคล้องกับสภาพสังคมไทย 5 ขั้นตอน ได้แก่ การวางแผน (P-Planning) การให้ ความรู้ก่อนดำเนินการนิเทศ (Informing-I) ดำเนินการ นิเทศ (Doing-D) การสร้างเสริมขวัญกำลังใจแก่ ผู้ปฏิบัติงานนิเทศ (Reinforcing-R) และการประเมินผล การนิเทศ (Evaluating-E)
            บทบาทของผู้บริหารสถานศึกษาในการนิเทศ การศึกษาเป็นการช่วยเหลือทางด้านวิชาการและ ด้านบริการ เช่น การเยี่ยมชั้นเรียน การสาธิต การ ปฐมนิเทศครูใหม่ การนิเทศด้วยการให้คำปรึกษา ไม่ว่าจะเป็นรายบุคคลหรือกลุ่ม การช่วยเหลือทางด้าน ปัญหาส่วนตัว การสร้างขวัญของคณะครูและการ ประเมินผลการปฏิบัติงานในสถานศึกษา สถานศึกษา จัดการอบรม หรือให้การนิเทศด้วยการสอนแก่ครู อย่างสม่ำเสมอแนะนำให้ครูรู้จักดัดแปลงเนื้อหาวิชา ที่สอนให้เหมาะสมแก่สภาพท้องถิ่น ช่วยให้ครูมีความ เชื่อมั่นในความสามารถของตนที่จะแก้ปัญหา และ อุปสรรคในการเรียนการสอน เสนอแนะวิธีสอนที่ เหมาะสมกับเนื้อหาวิชา ส่งครูไปสังเกตการสอนใน สถานศึกษาอื่น ๆ จัดหาหนังสือทางวิชาการ คู่มือครู วารสาร และบริการอื่น ๆ เพื่อช่วยเหลือครูก้าวหน้าทาง วิชาการ และวิชาชีพ รวมไปถึงการจัดให้มีการประกวด การเรียนการสอนระหว่างสถานศึกษาภายในกลุ่ม อีกด้วย บทบาทของผู้บริหารในการนิเทศ ไม่ได้อยู่ที่การ เป็นผู้นิเทศเอง แต่อยู่ที่การสร้างระบบและสิ่งแวดล้อม ซึ่งส่งเสริมการทำงาน ที่สนับสนุนหรือช่วยเหลือให้ ผู้ปฏิบัติสามารถปรับปรุงประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน ของตน เพื่อให้ได้ผลงานที่มีมาตรฐานและมีระดับ คุณภาพสูงยิ่งขึ้น ดังนั้น งานนิเทศ จึงต้องเป็น งาน ช่วยเหลือ งานสนับสนุน งานดำเนินการหรือจัดสภาพ ที่ช่วยให้ผู้ปฏิบัติสามารถปฏิบัติงานในความรับผิดชอบ หรืองานที่ได้รับมอบหมาย ให้ประสบผลดีที่สุด หน้าที่ ที่จะต้องกระทำเกี่ยวกับการนิเทศการศึกษาของผู้บริหาร สถานศึกษา ทำหน้าที่ตรวจสอบความเป็นไปเกี่ยวกับ การเรียนการสอน เช่น ความเข้าใจในการใช้หลักสูตร ความเข้าใจอย่างถ่องแท้เกี่ยวกับเนื้อหาของหลักสูตร การใช้กลวิธีการสอนต่าง ๆ ของครู ตลอดจนการใช้สื่อ การสอน ลักษณะของนักเรียนในแต่ละห้อง ทำหน้าที่ ประเมินผลการเรียนการสอนและทำหน้าที่ช่วยส่งเสริม และปรับปรุงการเรียนการสอน เช่น ความเข้าใจของครู เกี่ยวกับหลักการ จุดหมาย และโครงสร้างของหลักสูตร แนะแนวการทำโครงการสอนทั้งระยะสั้นและระยะยาว จัดหาเครื่องมือประกอบการสอน เป็นต้น
             เทคนิคการนิเทศ เป็นวิธีการนำกิจกรรมต่าง ๆ ทางการนิเทศไปใช้ในการปฏิบัติงานอย่างเหมาะสมกับ บุคคล สถานที่ เวลาหรือสถานการณ์นั้น ๆ ซึ่งมีเทคนิค ที่ใช้ได้ผลอยู่ 2 วิธี คือ
            1. เทคนิคการสอนแนะ เป็นเทคนิคที่ใช้ใน การพัฒนาบุคลากรให้สามารถปฏิบัติงานได้อย่างมี ประสิทธิภาพ 
            2. เทคนิคการนิเทศโดยใช้กระบวนการวิจัย เป็นกระบวนการแสวงหาความรู้อย่างเป็นระบบที่เชื่อถือ ได้ โดยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์