ศึกษาการเจริญสังวรในการปฏิบัติวิปัสสนา ตามแนวสติปัฏฐาน 4

บทคัดย่อ

บทความวิจัยเรื่องนี้ มีวัตถุประสงค์ เพื่อ 1. ศึกษาหลักสังวร ในคัมภีร์พุทธศาสนาเถรวาท 2. ศึกษาหลักการปฏิบัติวิปัสสนาตามแนวสติปัฏฐาน 4 และ 3. ศึกษาการเจริญสังวรในการปฏิบัติวิปัสสนา ตามแนวสติปัฏฐาน 4 เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพแบบ เอกสาร 
                 ผลการศึกษาพบว่า สังวร หมายถึง ความสำรวม ระวัง การปิดกั้น ไม่ล่วงละเมิดทางกาย ทางวาจา มี 5 อย่าง คือ ปาติโมกขสังวร สติสังวร ญาณสังวร ขันติสังวร วิริยสังวร 
                 การปฏิบัติวิปัสสนาตามแนวสติปัฏฐาน 4 แบ่ง ออกเป็น กายานุปัสสนา เวทนานุปัสสนา จิตตานุ ปัสสนา และธัมมานุปัสสนา เป็นคำสอนส่วนปฏิบัติ สูงสุดในพุทธศาสนา 
                 การเจริญสังวร ในการปฏิบัติวิปัสสนาตามแนว สติปัฏฐาน 4 คือ การเจริญสติ อินทรีย์สังวรศีลย่อม หมดจดด้วยสังวร 4 อย่าง คือ สติสังวร วิริยสังวร ขันติสังวร และญาณสังวร วิธีเจริญสังวร ในส่วนของ สติสังวร ขันติสังวร และ วิริยสังวร ได้แก่ การระวังจิต การเปลี่ยนจิต สร้างความเคยชินที่เป็นกุศล และการ พิจารณาด้วยปัญญา สามารถนำไปใช้กับการปฏิบัติ วิปัสสนาตามแนวสติปัฏฐาน 4 ได้ ส่วนญาณสังวร จัดเป็นวิปัสสนาญาณและมรรคญาณ เป็นผลจาก การเจริญวิปัสสนา ปาติโมกขสังวร เป็นศีลวิสุทธิ เป็นบาทของการเจริญวิปัสสนาภาวนามีความสำคัญกับการปฏิบัติวิปัสสนาตามแนวสติปัฏฐาน 4 เช่น เดียวกัน