สภาพปัจจุบัน ปัญหารูปแบบการดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ

บทคัดย่อ

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ ๑) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบัน ปัญหารูปแบบการดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ ๒) เพื่อพัฒนารูปแบบการดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ ๓) เพื่อเสนอการพัฒนารูปแบบการดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธโดยใช้การวิจัยแบบผสมผสานระหว่างเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถามโดยมีกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้บริหารสถานศึกษา และครูผู้สอนในโรงเรียนวิถีพุทธ จำนวน ๓๗๗ คน วิเคราะห์โดยหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า สภาพปัจจุบันการดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ การบริหารจัดการโรงเรียนวิถีพุทธ ๖ ขั้นตอน แต่ละขั้นตอนมีแนวทางการดำเนินงาน ได้แก่  ๑) การเตรียมการ ๒) การดำเนินการจัดสภาพและองค์ประกอบ ๓) การดำเนินการพัฒนาตามระบบไตรสิกขา ๔) การดูแลสนับสนุนใกล้ชิด ๕) การปรับปรุงและพัฒนาต่อเนื่อง  ๖) การประเมินผลและเผยแพร่ผลการดำเนินงาน  ปัญหาของการดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ สถานศึกษาโดยบุคลากรในสถานศึกษายังขาดการมีร่วมกับผู้ปกครอง และชุมชนเท่าที่ควรซึ่งอาจจะเกิดจากสภาพสังคมในปัจจุบันเป็นสังคมที่เร่งรีบ ผู้ปกครองของนักเรียนมีภาระหน้าที่ที่จะต้องหาเลี้ยงครอบครัวทำให้ขาดการเอาใจใส่และร่วมกิจกรรมกับทางโรงเรียน บางโรงเรียนได้เน้นการสอบวัดประเมินผลผู้เรียนการสอบโอเน็ต การสอบเอ็นเน็ต  เป็นต้นทำให้บางครั้งอาจละเลยการประยุกต์หลักไตรสิกขาในการเรียนการสอน รวมถึงสภาพปัญหางบประมาณสนับสนุนในส่วนการดำเนินงานโรงเรียนวิถีพุทธ งบประมาณสนับสนุนกิจกรรมต่างๆ ทางพุทธศาสนา ซึ่งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต้องรีบแก้ไขเพื่อให้มีงบประมาณสนับสนุนกิจกรรมต่างๆ อย่างมั่นคง รูปแบบโรงเรียนวิถีพุทธ มีจุดเน้นในการพัฒนาผู้เรียนโดยใช้หลักไตรสิกขา คือศีล สมาธิ ปัญญา ผ่านการพัฒนาการ กิน อยู่ ดู ฟัง เป็น อย่างมีปัญญารู้เข้าใจในคุณค่าแท้ โดยมีผู้บริหารและคณะครูเป็นกัลยาณมิตรในการพัฒนาการดำเนินชีวิตด้วยการใช้กระบวนการทางวัฒนธรรมแสวงหาปัญญาและวัฒนธรรมเมตตาต่อกัน