นิเวศวิทยาเชิงพุทธ ศึกษาเฉพาะกรณี วัดเขาศาลาอตุลฐานะจาโร จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวคิดทฤษฎีของนิเวศวิทยาและเพื่อศึกษาเวศวิทยาเชิงพุทธ และศึกษานิเวศวิทยาเชิงพุทธ ของวัดเขาศาลาอตุลฐานะจาโร โดยศึกษาค้นคว้าจากพระไตรปิฎก และงานวิชาการอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องและสอดคล้องกับงานวิจัย ได้สัมภาษณ์ เก็บข้อมูลเชิงลึกจากประชากรในพื้นที่ศึกษา จำนวน 7 รูป/คน

ผลการวิจัยพบว่า

แนวคิดทฤษฎีของนิเวศวิทยา คือ โครงสร้างความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตต่าง ๆ กับบริเวณแวดล้อมของสิ่งมีชีวิตเหล่านั้น ที่มีความต้องการบริเวณที่อยู่อาศัยที่มีขนาดอย่างน้อยที่สุดมีความสมดุลเหมาะสมของสิ่งมีชีวิตนั้น ๆ เพื่อการมีชีวิตอยู่รอด อย่างปลอดภัย นิเวศวิทยาเชิงพุทธ จากผลการวิจัยพบว่า ทัศนแนวคิด อาศัยกันเกิด อาศัยกันดับ เช่นนี้ ได้มีความสอดคล้องกับหลักธรรมทางพุทธศาสนา คือ “อิทัปปัจจยตา” เมื่อสิ่งนี้ “มี” สิ่งนี้ ย่อมมี เมื่อสิ่งนี้ “ไม่มี” สิ่งนี้ ย่อมไม่มี มีความสอคล้องสัมพันธ์สืบเนื่องกับหลักธรรม “ภูตคาม”“เมตตา”“ความกตัญญูกตเวที”“กรรม” “วโนโรปสูตร ที่ 7” มีความสอคล้องสัมพันธ์สืบเนื่องกับหลักธรรม “ภูตคาม” “เมตตา” “ความกตัญญูกตเวที” “กรรม” “วโนโรปสูตร ที่ 7”  นิเวศวิทยาเชิงพุทธของวัดเขาศาลาอตุลฐานะจาโร มีการจัดการระบบนิเวศมีทั้ง 3 ด้าน คือ ด้านป่าไม้  ด้านแม่น้ำ ด้านสัตว์ป่า เมื่อป่าสร้างความชุ่มชื้น ทำให้ฝนตก และเมื่อฝนตกป่าไม้ก็อุ้มน้ำไว้ไม่ให้น้ำท่วมฉับพลัน ถ้าขาดป่าไม้ฝนไม่ตกก็จะแล้ง ถ้าฝนตกลงมาน้ำก็จะท่วม ถ้าไม่มีป่าสัตว์ป่าก็อยู่ไม่ได้ มีความสอคล้องสัมพันธ์สืบเนื่องกับหลักธรรม “ภูตคาม” “เมตตา” “ความกตัญญูกตเวที” “กรรม” “วโนโรปสูตร ที่ 7”