การจัดกิจกรรมเสริมสร้างสติผู้ปฏิบัติธรรมสำหรับคฤหัสถ์ในสำนักปฏิบัติธรรม จังหวัดกาญจนบุรียุคฐานวิถีชีวิตใหม่

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัญหาการจัดกิจกรรมเสริมสร้างสติสำหรับคฤหัสถ์ ในสำนักปฏิบัติธรรมจังหวัดกาญจนบุรี 2) เพื่อศึกษาวิธีการจัดกิจกรรมเสริมสร้างสติปัฏฐาน 4 ผู้ปฏิบัติธรรมสำหรับคฤหัสถ์ในสำนักปฏิบัติธรรม จังหวัดกาญจนบุรี ยุคฐานวิถีชีวิตใหม่ 3) เพื่อเสนอแนวทางการจัดกิจกรรมเสริมสร้างสติผู้ปฏิบัติธรรมสำหรับคฤหัสถ์ ในสำนักปฏิบัติธรรม จังหวัดกาญจนบุรี ยุคฐานวิถีชีวิตใหม่ โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยแบบผสานวิธีระหว่างงานวิจัยเชิงปริมาณและงานวิจัยเชิงคุณภาพโดยใช้ประชากรที่ไปปฏิบัติธรรมที่วัดหรือสำนักปฏิบัติธรรมในเขตจังหวัดกาญจนบุรี 10 แห่ง จำนวน 150 คน ใช้สถิติวิเคราะห์หาค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสัมภาษณ์พระวิปัสสนาจารย์จำนวน 5 รูป เพื่อนำผลจากการสัมภาษณ์มาสนับสนุนงานวิจัยเชิงปริมาณ

ผลการวิจัย

1. ผู้มาปฏิบัติธรรมมีความคิดเห็นต่อสภาพปัญหาการจัดกิจกรรมเสริมสร้างสติสำหรับคฤหัสถ์ในสำนักปฏิบัติธรรม จังหวัดกาญจนบุรี โดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก ได้แก่ ด้านครูผู้สอน ด้านเนื้อหา ด้านกิจกรรม ด้านสื่ออุปกรณ์ และด้านวัดและประเมินผล ตามลำดับ
2. ผลการศึกษาวิธีการจัดกิจกรรมเสริมสร้างสติปัฏฐาน 4 คือ ด้านครูผู้สอนควรมีความรู้ในเรื่องสติปัฏฐาน 4 และมีความสามารถในการถ่ายทอดความรู้ให้กับผู้ปฏิบัติได้อย่างดี ด้านเนื้อหาเน้นให้ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าใจได้ง่ายและสามารถนำไปปฏิบัติได้เองและเข้ากับเหตุการณ์ปัจจุบัน ด้านสื่ออุปกรณ์ผู้ปฏิบัติสามารถเข้าถึงสื่อได้ทุกที่เน้นสื่อออนไลน์ที่สามารถใช้ได้กับทุกสถานปฏิบัติ ด้านกิจกรรมประยุกต์กิจกรรมสำหรับฆราวาสให้สอดคล้องกับแนวสติปัฏฐาน 4  ด้านการประเมินผลควรมีการสอนจากครูผู้สอนอย่างต่อเนื่องเพื่อดูว่าการสอนและการเรียนสอดคล้องกันและมีอะไรที่ต้องแก้ไขปรับปรุงบ้าง

3. เสนอแนวทางการจัดกิจกรรมเสริมสร้างสติผู้ปฏิบัติธรรมสำหรับคฤหัสถ์ ในสำนักปฏิบัติธรรม จังหวัดกาญจนบุรี ยุคฐานวิถีชีวิตใหม่  การเพิ่มจำนวนพระ วิปัสสนาจารย์ให้มีความรู้ในการสอนโดยใช้หลักสติปัฏฐาน 4 และให้มีการร่วมมือกับสถานปฏิบัติธรรมใกล้เคียง หรือเปิดการอบรมการใช้เทคโนโลยีและแอพพลิเคชั่นต่างๆ ที่เกี่ยวกับการเรียนการ สอนมาประยุกต์ใช้พร้อมทั้งปรับปรุงเนื้อหาและกิจกรรมให้เข้ากับสถานการณ์โควิด-19 ในการจัดกิจกรรมให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้เข้าปฏิบัติ และเพื่อเป็นแนวทางแก่ครูผู้สอนหรือพระวิปัสสนาจารย์ที่ไม่ว่าจะเป็นบรรพชิตหรือฆราวาสให้มีความพร้อมในการจัดกิจกรรมตามหลักคำสอนขององค์พระศาสดาให้สอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน โดยเฉพาะอย่างยิ่งในยุคฐานวิถีชีวิตใหม่