การพัฒนาการเสริมสร้างชุมชนสันติภาพตามแนวพุทธปรัชญาเถรวาท

ประเวช วะทาแก้ว; สิริพร ครองชีพ; กฤตพิศิษฏ์ ปูรณภัทร์ธนากุล; นรารัตน์ สงวนทรัพย์; พระมหาวสันต์ วสนฺโต

ผู้แต่ง

ประเวช วะทาแก้ว มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
สิริพร ครองชีพ คณะศาสนาและปรัชญา มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย
กฤตพิศิษฏ์ ปูรณภัทร์ธนากุล
นรารัตน์ สงวนทรัพย์
พระมหาวสันต์ วสนฺโต

คำสำคัญ:

การพัฒนา, สันติภาพ, พุทธปรัชญาเถรวาท

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ คือ 1) เพื่อศึกษาลักษณะชุมชนสันติภาพ 2) เพื่อศึกษาการพัฒนาการเสริมสร้างชุมชนสันติภาพตามแนวพุทธปรัชญาเถรวาท และ 3) เพื่อนำเสนอแนวทางพัฒนาการเสริมสร้างชุมชนสันติภาพตามแนวพุทธปรัชญาเถรวาท ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ แบบภาคสนาม เครื่องมือวิจัยที่ใช้คือ การสัมภาษณ์เชิงลึก กับผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 15 คน และการสังเกตการณ์อย่างมีส่วนร่วม โดยการเลือกแบบเจาะจง วิเคราะห์ข้อมูลและนำเสนอเชิงพรรณนา

ผลการศึกษาพบว่า

1) ลักษณะชุมชนสันติภาพ เป็นการสร้างสันติภาพภายในและภายนอกของคนในชุมชน การพัฒนาทางกายภาพและการพัฒนาคุณธรรมของการอยู่ร่วมกันในสังคม การยอมรับความแตกต่าง การช่วยเหลือและการพัฒนาชุมชนให้มีความมั่นคงในด้านสังคม วัฒนธรรม และเศรษฐกิจ ที่สามารถดำรงสันติสุขในชุมชนทั้งในเชิงกายภาพและจิตภาพให้เกิดสันติสุขอย่างแท้จริงและมีความยั่งยืน

2) การพัฒนาการเสริมสร้างชุมชนสันติภาพตามแนวพุทธปรัชญาเถรวาท เป็นการนำหลักพุทธธรรมเพื่อนำมาใช้สร้างสันติภาพในชุมชนเชิงกายภาพและเชิงจิตภาพ ได้แก่ 1.หลักสัมมาทิฏฐิ ความเห็นที่ถูกต้อง 2.หลักพรหมวิหาร 4 ว่าด้วยคุณธรรมของจิต เป็นธรรมประจำใจและปฏิบัติตนต่อเพื่อนมนุษย์โดยชอบ 3.หลักเบญจศีล-เบญจธรรม ว่าด้วยหลักพึงประพฤติปฏิบัติเพื่อให้เกิดสันติภาพในชุมชน

3) แนวทางพัฒนาการเสริมสร้างชุมชนสันติภาพตามแนวพุทธปรัชญาเถรวาท เพื่อใช้เป็นแนวทางในการปฏิบัติให้เกิดเป็นผลสำเร็จเป็นรูปธรรม สามารถประยุกต์ใช้ในการดำเนินชีวิตประจำวัน เพื่อการอยู่ร่วมกันในสังคมให้เกิดสันติสุขและเกิดสันติภาพทั้งภายนอกและภายในชุมชนได้ตามแนวทางพุทธปรัชญาเถรวาท

References

สุเชาวน์ พลอยชุม และสุวิญ รักษ์สัตย์. (2555). สารัตถะวิชาการพุทธปรัชญา. นครปฐม : โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตฺโต). (2550). วิถีสู่สันติภาพ บริษัท พิมพ์สวย จำกัด กรุงเทพฯ)

ฐากูร พานิช. (2566). ส่งเสริมสันติภาพโลกตามวิถีพุทธ. วิเทศปริทัศน์. https://image.mfa.go.th/mfa/0/4OJCTby7gE/documents/1-2566 )

พระมหานครินทร์ แก้วโชติรุ่ง. (2548)“สันติภาพตามแนวคิดของท่านพุทธทาสภิกขุ: ความหมายและการประยุกต์ใช้ในโลกปัจจุบัน”, วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาพุทธศาสน์ศึกษา, (บัณฑิตวิทยาลัย: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์).

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2546). วิถีสู่สันติภาพ, บริษัทพิมพ์สวยจำกัด ถ.เทศบาลรังสฤษฏ์เหนือ แขวงลาดยาว จตุจักร กรุงเทพฯ, 2546, [ออนไลน์], แหล่งที่มา: http://www.watnyanaves.net/uploads/File/ books/pdf/the_path_to_peace.pdf [พิมพ์ครั้งที่ 3 ตุลาคม 2550].)

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2542). มองสันติภาพโลกผ่านภูมิหลังอารยธรรมโลกาภิวัฒน์, (กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพุทธธรรม,)

Panyapong, S. et al. (2012). Conflict between Local Community and Public Organizationson Water Management from Lam Patao Dam, Kaengkhro District, ChaiyaphumProvince. Journal of Mekong Societies, 8 (1), 115-135