วิธีการสร้างความสุขตามหลักพุทธปรัชญา

บทคัดย่อ

          บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาแนวคิดเกี่ยวกับความสุข และ 2) เพื่อศึกษาวิธีการสร้างความสุขตามหลักพุทธปรัชญา การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้วิธีการวิจัยเอกสาร เก็บข้อมูลจากเอกสารจากเอกสารปฐมภูมิและทุติยภูมิ นำมาวิเคราะห์ผลด้วยวิธีพรรณนา

          ผลวิจัยพบว่า 1) แนวคิดเกี่ยวกับความสุข วิเคราะห์ได้ว่าความสุขคือ การสบายทั้งทางร่างกายและจิตใจ โดยมีทั้งความสุขที่เป็นส่วนตน และส่วนรวม ส่วนความสุขทางพระพุทธศาสนา สามารถแบ่งออกเป็น 2 ระดับ คือ ความสุขในระดับโลกีย และความสุขในระดับโลกุตร แต่ทางพระพุทธศาสนาเน้นความสุขในระดับโลกุตรสุข เพราะเป็นความสุขที่ไม่เจือปนในกิเลส อันปราศจากความทุกข์ทั่งปวง จนถึงการหมดสิ้นจากกิเลส จนเข้าถึงบรมสุข คือ พระนิพพาน และ 2) วิธีการสร้างความสุขตามกระบวนทรรศน์ต่าง ๆ ดังนี้ 1) กระบวนทรรศน์ยุคดึกดำบรรพ์ ได้เน้นการสร้างความสุขในระดับร่างกาย 2) กระบวนทรรศน์ยุคโบราณบรรพ์ ได้เน้นการสร้างความสุขในระดับร่างกาย และยังส่งเสริมการสร้างความสุขในระดับจิตใจด้วย ซึ่งเป็นความสุขทางปัญญานั้นเอง 3) กระบวนทรรศน์ยุคกลางได้เน้นเสริมสร้างความสุขในระดับโลกุตรสุขมากกว่าโลกียสุข 4) กระบวนทรรศน์นวยุคไม่ยอมรับการเสริมสร้างความสุขในระดับโลกุตรสุข แต่ยอมรับวิธีการสร้างความสุขในระดับโลกียสุขที่เป็นความสุขทางกายทั้งหมด และ 5) กระบวนทรรศน์หลังนวยุค เป็นการยอมรับวิธีการสร้างความสุขทั้งในระดับโลกียสุขและระดับโลกุตรสุข ว่าเป็นความสุขระดับโลก เป็นสิ่งที่ดีที่ควรทำและเป็นความสุขสูงสุดในทางปรัชญาศาสนา เป็นความสุขที่ยอดเยี่ยม ในการสนับสนุนให้เกิดความสงบสุขและสันติภาพแก่โลกได้