The review of social determinants of health learning process

ปริทัศน์กระบวนการเรียนรู้ปัจจัยสังคมกำหนดสุขภาพ

Abstract

งานศึกษาชิ้นนี้จัดทำขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2555เพื่อใช้เป็นข้อมูลประกอบการพัฒนากระบวนการในการสร้างการเรียนรู้ เรื่องปัจจัยทางสังคมที่กำหนดสุขภาพ ให้แก่คนทำงานด้านสุขภาพในประเทศไทย โดยหลังจากการศึกษาชิ้นนี้ ทางเครือข่ายวิชาการเพื่อสังคมเป็นธรรม (JuSNet)ได้นำข้อมูลไปประกอบการพัฒนาหลักสูตรอบรมเชิงปฏิบัติการความเป็นธรรมทางสังคม ทำการสำรวจกรณีศึกษา กระบวนการสร้างการเรียนรู้เรื่อง ปัจจัยทางสังคมที่กำหนดสุขภาพ โดยการค้นคว้าจากเอกสารจนพบกรณีศึกษาที่น่าสนใจจากทั่วโลกจำนวน 4กรณี ผลการศึกษา พบว่า กระบวนการสร้างหรือพัฒนาการเรียนรู้ เรื่องปัจจัยทางสังคมที่กำหนดสุขภาพนั้นมีหลายระดับ ตั้งแต่ (1) การเรียนรู้เพื่อสร้างเครือข่ายในการทำงานและการขับเคลื่อนนโยบายที่เป็นความร่วมมือระหว่างประเทศ และภายในประเทศแบบพหุภาคี(2) การเรียนรู้เพื่อพัฒนาเครื่องมือและกระบวนการในการเรียนรู้ ซึ่งต้องประกอบไปด้วยวิธีการ และ ผู้เข้าร่วม ที่หลากหลาย และสามารถทบทวนความรู้จากการได้ฝึกปฏิบัติจริงและ (3) การเรียนรู้เพื่อสร้างฐานคิดที่ถูกต้องให้แก่คนกลุ่มต่างๆที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับเรื่อง ปัจจัยทางสังคมที่กำหนดสุขภาพ โดยให้ความสำคัญกับ ความสัมพันธ์ของปัจจัยทางสุขภาพ ในระดับต่างๆ และความสัมพันธ์ของ ปัจจัยทางสังคมที่กำหนดสุขภาพ กับประเด็นอื่นๆในสังคมนำไปสู่ข้อเสนอแนะต่อการสร้างกระบวนการเรียนรู้ที่ต้องทำให้ครอบคลุมทุกระดับโดยกระทรวงสาธารณสุข หรือ หน่วยงานของรัฐด้านสุขภาพ ควรเป็นแกนนำ ในการสร้างความร่วมมือ และขับเคลื่อน เรื่อง “ปัจจัยสังคมกำหนดสุขภาพ” และ “ความเป็นธรรมทางสุขภาพ” ในระดับประเทศและภูมิภาค อาเซียนหน่วยงานที่เป็นระดับผู้กำหนดนโยบาย สามารถออกแบบยุทธศาสตร์การทำงาน นโยบายและโครงการ เพื่อส่งเสริมให้เกิดการเรียนรู้ในเรื่องนี้ให้มากขึ้น ในส่วนของข้อเสนอการออกแบบเนื้อหาของหลักสูตรนั้นควรมีรูปแบบกระบวนการเรียนรู้ที่หลากหลาย และสอดคล้องกับเนื้อหาที่ต้องการถ่ายทอด ทั้งนี้ยังต้องคำนึง ความหลากหลายของผู้เข้าร่วมรวมถึงเนื้อหาของหลักสูตรต้องสามารถทำให้เห็นความเชื่อมโยงของประเด็นต่างๆที่อยู่เบื้องหลัง