แนวทางการยกระดับและพัฒนาช่องทางการตลาดผลิตภัณฑ์จากสินค้าเกษตรตกเกรดเหลือทิ้งในชุมชน กรณีศึกษา ชุมชนจอมประทัด จังหวัดราชบุรี

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาผลิตภัณฑ์จากสินค้าเกษตรตกเกรดเหลือทิ้งในชุมชน 2) พัฒนาช่องทางการตลาดสำหรับสินค้าเกษตรตกเกรดเหลือทิ้งในตำบลจอมประทัด อำเภอวัดเพลง จังหวัดราชบุรี การวิจัยครั้งนี้ดำเนินการวิจัยตามขั้นตอนของทฤษฎีการเรียนรู้สังคม (Social learning process , SLP) ประกอบด้วย 6 ขั้นตอน ได้แก่ การตระหนักรู้ปัญหา หาทางเลือกการแก้ไขปัญหา ตัดสินใจเลือกทางเลือก การเรียนรู้และลงมือทำการประเมินและการปรับปรุง การพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนจากสินค้าเกษตรเหลือทิ้งเกิดจากประชาชนในชุมชนสะท้อนปัญหาต้นกล้วยที่เหลือทิ้งจำนวนมากต้องการแปรรูปต้นกล้วยให้มีมูลค่าเพิ่มขึ้น กลายเป็นคำถามการวิจัย “กาบกล้วยสามารถนำมาใช้ประโยชน์และสร้างมูลค่าเพิ่มได้อย่างไร” ผู้วิจัยจึงดำเนินการประชาสัมพันธ์เพื่อหากลุ่มผู้สนใจซึ่งตระหนักในปัญหาขยะจากเศษวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตร ในพื้นที่ตำบลจอมประทัดและตำบลใกล้เคียง จำนวน 20 ราย ประกอบด้วยสมาชิกของกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร ผู้นำชุมชน ผู้สูงอายุ ผู้ว่างงานเข้าร่วมโครงการ

ผลการวิจัยพบว่า 1) การพัฒนาผลิตภัณฑ์จากวัสดุเหลือทิ้งทางการเกษตรผ่านการอบรมแปรรูปสินค้าเกษตรเหลือทิ้งต้นกล้วยน้ำว้าเป็นกระดาษกาบกล้วย ซึ่งสามารถแปรรูปเป็นดอกไม้จันท์ พวงหรีดกาบกล้วย กระเป๋ากาบกล้วย ทำให้รายได้ของกลุ่มผู้เข้ารับการอบรมเพิ่มขึ้นร้อยละ 2) การสร้างช่องทางการตลาดเพื่อเพิ่มรายได้ให้กับกลุ่ม แบ่งออกเป็น 2 ช่องทาง คือ การขายออนไลน์ผ่านเพจเฟสบุ๊คของสมาชิกและขายทางหน้าร้านของกลุ่มแม่บ้าน ซึ่งสินค้าที่ผลิตขายมี 2 ชนิดคือ กระดาษกาบกล้วยน้ำว้าผลิตส่งตานีสยาม และกระเป๋าจากกาบกล้วยน้ำว้าผลิตให้เฉพาะลูกค้าที่สั่งผ่านกลุ่มแม่บ้าน การขายกระดาษกาบกล้วยน้ำว้าและกระเป๋าจากกาบกล้วยน้ำว้าช่วยสร้างงานและเพิ่มรายได้ให้กลุ่มผู้สูงอายุในชุมชน ช่วยเสริมสร้างความร่วมมือในชุมชน ลดความเครียดให้กับผู้สูงอายุ ซึ่งการพัฒนาผลิตภัณฑ์ชุมชนจากสินค้าเกษตรตกเกรดเหลือทิ้งในชุมชนและการพัฒนาช่องทางการตลาดมีผลกระทบต่อชุมชน สร้างงาน เพิ่มรายได้และความยั่งยืนในการผลิตและตลาดสินค้าเกษตรในระยะยาวและยั่งยืน