การศึกษาประเภทสินค้าที่มีการกักตุนในช่วงการแพร่ระบาดของ เชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในประเทศไทย
คำสำคัญ:
การกักตุนสินค้า, โควิด 19, ไวรัสโคโรนา, วิกฤตบทคัดย่อ
พฤติกรรมการกักตุนสินค้าในช่วงเวลาวิกฤต เช่น การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 นี้ส่งผล กระทบต่อทั้งระดับบุคคลและระดับประเทศ ข้อมูลที่ใช้ในการรับมือกับการกักตุนจึงมีความสำคัญเป็นอย่างมาก งานวิจัยฉบับนี้จะช่วยเติมเต็มข้อมูลเกี่ยวกับประเภทสินค้าที่ถูกกันตุนใช้ช่วงเวลาวิกฤตเช่นนี้ โดยงานวิจัยฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประเภทสินค้าที่มีการกักตุนในช่วงการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ในประเทศไทย โดยเก็บในกลุ่มตัวอย่าง จำนวน 406 คน (อายุเฉลี่ยเท่ากับ 35.86 ปี ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 9.21) เป็นเพศชาย ร้อยละ 36.45 และเพศหญิง ร้อยละ 63.55 ใช้เครื่องมือในงานเก็บข้อมูลสองส่วน ได้แก่ แบบสอบถามข้อมูลทั่วไปของกลุ่มตัวอย่างและแบบสำรวจประเภทสินค้าที่กักตุนในช่วงการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณา จากผลการศึกษาพบว่า สินค้าประเภทอาหารแห้งหรืออาหารกระป๋องเป็นสินค้าที่ถูกกักตุนมากเป็นอันดับที่ 1 (ร้อยละ 60.59) และสินค้าประเภทยาสามัญประจำบ้านถูกกักตุนน้อยที่สุดเป็นอันดับที่ 7 (ร้อยละ 24.38) จากข้อมูลของผลการศึกษาของงานวิจัยเรื่อง การศึกษาประเภทสินค้าที่มีการกักตุนในช่วงการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ครั้งนี้อาจมีส่วนช่วยในการเตรียมความพร้อมเพื่อรับมือกับพฤติกรรมการกักตุนของประชาชนที่อาจจะเกิดขึ้นในช่วงเวลาวิกฤต เช่น การแพร่ระบาดของเชื้อโคโรนาไวรัสครั้งนี้ได้ในอนาคต
References
กรมการค้าภายใน. (2563). ประกาศกรมการค้าภายใน : ประกาศ กกร. ฉบับที่ 1-17 พ.ศ. 2563 และ
ประกาศ สกกร. ฉบับที่ 3-4, 6-12 และ 27 พ.ศ. 2563 (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก:
https://www.dit.go.th/Content.aspx?m=12&c=27793 [2567, 31 มกราคม].
กรมการปกครอง. (2564). จำนวนประชากร ปี พ.ศ. 2564 (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก:
https://stat.bora.dopa.go.th/new_stat/webPage/statByYear.php [2567, 20 มกราคม].
ฉัตรสุมน พฤฒิภิญโญ. (2563). มาตรการการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมโรค การแพร่ระบาดของโควิด-19.
วารสารกฎหมายและนโยบายสาธารณสุข, 6(2), หน้า 467-485.
ณัฐนันท์ มั่นคง. (2563). ทำไมเราจึงกักตุนอาหาร (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก:
https://www.psy.chula.ac.th/ th/feature-articles/hoard-covid19 [2567, 10 มิถุนายน].
ไทยพีบีเอส. (2563). ผ่าวิกฤตหน้ากากอนามัย (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก:
https://www.thaipbs.or.th/news/content/290643 [2567, 15 มกราคม].
ธนาคารกรุงเทพ. (2566). “Urbanization 2024” ความท้าทายและโอกาสธุรกิจ เมื่อชนบทขยายสู่เมือ
ตัวเร่งการขับเคลื่อนไทยสู่เศรษฐกิจใหม่ (ออนไลน์). เข้าถึงได้จาก:
https://www.bangkokbanksme .com/en/23-10sme1-urbanization-2024-business-
challenges-and-opportunities [2567, 31 มกราคม].
ธีระยุทธ พรพจน์ธนมาศ. (2565). การศึกษาเปรียบเทียบการตรวจสอบความเที่ยงตรงเชิงเนื้อหาของเครื่องมือวิจัย
ด้วยเทคนิค IOC, CVR และ CVI. รังสิตสารสนเทศ, 28(1), หน้า 169-192.
พระราชบัญญัติว่าด้วยราคาสินค้าและบริการ พ.ศ. 2542. (2524, 22 มีนาคม). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (22ก),
หน้า 23-36.
ศิริชัย กาญจนวาสี. (2556). มาตรฐานการทําโพลล์. วารสารการวิจัยสังคมศาสตร์ สมาคมวิจัยสังคมศาสตร์
แห่งประเทศไทย. ตุลาคม 2556, หน้า 1-15.
สำนักงานราชบัณฑิตยสภา. (2567). พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๔ (ออนไลน์).
เข้าถึงได้จาก: https://dictionary.orst.go.th/ [2567, 10 มิถุนายน].
หัตถพันธ์ วงชารี. (2565). การศึกษาการซื้อด้วยความตื่นตระหนกในช่วงการแพร่ระบาดใหญ่เชื้อไวรัสโคโรนา
ในประเทศไทย. วารสาร มทร.อีสาน ฉบับมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 9(2), หน้า 45-61.
อัจฉราวรรณ งามญาณ. (2554). อันเนื่องมาแต่สูตรของยามาเน่. วารสารบริหารธุรกิจ, 34(131), หน้า 46-60.
อานันท์ กาญจนพันธุ์, เบ็ญจา จิรภัทรพิมล,วารุณี ภูริสินสิทธิ์, จิราลักษณ์ จงสถิตมั่น, ไพโรจน์ คงทวีศักดิ์,
อภิญญา เฟื่องฟูสกุล, เทพินทร์ พัชรานุรักษ์, วสันต์ ปัญญาแก้ว, จามะรี เชียงทอง. (2553).
แนวความคิดพื้นฐานทางสังคมและวัฒนธรรม (พิมพ์ครั้งที่ 3). เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
Ahmadi, I., Habel, J., Jia, M. & Wei, S. (2022). Consumer stockpiling under the impact of a
global disaster: The evolution of affective and cognitive motives. Journal of
Business Research, 142, pp. 56-71.
Ahmadi, I., Habel, J., Jia, M., Lee, N. & Wei, S. (2022). Consumer stockpiling across cultures
during the COVID-19 pandemic. Journal of International Marketing, 30(2), pp. 28-37.
Arafat, S. Y., Kar, S. K., Menon, V., Alradie-Mohamed, A., Mukherjee, S., Kaliamoorthy, C. & Kabir, R.
(2020). Responsible factors of panic buying: an observation from online media reports.
Frontiers in Public Health, 8, pp. 1-6.
Baddeley, M. (2020). Hoarding in the age of COVID-19. Journal of Behavioral Economics
for Policy, 4(S), pp. 69-75.
Bangkok Post. (2021). Stores face stockpiling challenges (Online). Available:
https://www.bang kokpost.com/business/2164567 [2023, December 20].
BBC. (2020). Coronavirus panic: Why are people stockpiling toilet paper? (Online).
Available: https://www.bbc.com/news/world-australia-51731422 [2024, June 10].
Benker, B. (2021). Stockpiling as resilience: defending and contextualising extra food
procurement during lockdown. Appetite, 156, pp. 1-11.
Chen, Y., Rajabifard, A., Sabri, S., Potts, K. E., Laylavi, F., Xie, Y. & Zhang, Y. (2020). A discussion
of irrational stockpiling behaviour during crisis. Journal of Safety Science and
Resilience, 1(1), pp. 57-58.
CNN. (2020). The psychology behind why toilet paper, of all things, is the latest
coronavirus panic buy (Online). Available: https://edition.cnn.com/2020/03/09/health/toilet-paper-shortages-novel-coronavirus-
trnd/index.html [2024, June 10].
Deacon, L., Sarapura, S., Caldwell, W., Epp, S., Ivany, M. & Papineau, J. (2023). COVID-19,
mental health, and rurality: A pilot study. The Canadian Geographer/Le
Géographe canadien, 67(4), pp. 460-469.
Forbes, S. L. (2017). Post-disaster consumption: analysis from the 2011 christchurch earthquake.
The International Review of Retail, Distribution and Consumer Research, 27(1),
pp. 28-42.
Fortner, A. & Schumacher, D. (2021). First COVID-19 vaccines receiving the US FDA and EMA
emergency use authorization. Discoveries (Craiova), 9(1), pp. 1-9.
Kawashima, S., Morita, A. & Higuchi, T. (2012). Emergency stockpiling of food and drinking
water in preparation for earthquakes: Evidence from a survey conducted in Sendai
city, Japan. Journal of Hunger & Environmental Nutrition, 7(2-3), pp. 113-121.
Kent, K., Alston, L., Murray, S., Honeychurch, B. & Visentin, D. (2022). The impact of the
COVID-19 pandemic on rural food security in high income countries: A systematic
literature review. International journal of environmental research and public
health, 19(6), pp. 1-29.
Kogan, K. & Herbon, A. (2022). Retailing under panic buying and consumer stockpiling: Can
governmental intervention make a difference?. International Journal of
Production Economics, 254(1), pp. 1-14.
MacIntyre, C.R., Cauchemez, S., Dwyer, D.E., Seale, H., Cheung, P., Browne, G., Fasher, M.,
Wood, J., Gao, Z., Booy, R. & Ferguson, N. (2009). Face mask use and control of
respiratory virus transmission in households. Emerging Infectious Diseases, 15(2),
pp. 233-241.
Maslow, A. H. (1954). Motivation and Personality. NY: Harper & Row Publishers.
Matsuda, A., Inakura, N. & Sakamoto, Y. (2023). Stockpiling Behavior During the COVID-19
Pandemic: Evidence from a Field Experiment (Online). Available: https://www.caa.go.jp/policies/future/icprc/research_002/assets/furure_caa_cms201_2
_002.pdf [2023, December 10].
McKibbin, W., & Fernando, R. (2020). The global macroeconomic impacts of COVID-19:
Seven scenarios (Online). Available: http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3547729
, December 20].
Micalizzi, L., Zambrotta, N. S. & Bernstein, M. H. (2021). Stockpiling in the time of COVID-19.
British journal of health psychology, 26(2), pp. 535-543.
Nathan, M. (2021). The city and the virus. Urban Studies Journal Limited 2021, Special
issue article: Urban public health emergencies and the COVID-19 pandemic, pp. 1-19.
Ovezmyradov, B. (2022). Product availability and stockpiling in times of pandemic: causes
of supply chain disruptions and preventive measures in retailing. Annals of Operations
Research, 30 pp. 1-33.
Pantano, E., Pizzi, G., Scarpi, D. & Dennis, C. (2020). Competing during a pandemic? Retailers’
ups and downs during the COVID-19 outbreak. Journal of Business research, 116,
pp. 209-213.
Papagiannidis, S., Alamanos, E., Bourlakis, M. & Dennis, C. (2023). The pandemic consumer
response: a stockpiling perspective and shopping channel preferences. British Journal
of Management, 34(2), pp. 664-691.
Phillipson, J., Gorton, M., Turner, R., Shucksmith, M., Aitken-McDermott, K., Areal, F., Cowie, P.,
Hubbard, C., Maioli, S., McAreavey, R., Souza-Monteiro, D., Newbery, R., Panzone, L.,
Rowe, F. & Shortal, S. (2020). The COVID-19 pandemic and its implications for
rural economies. Sustainability, 12(10), p. 3973.
Sadus, K., Göttmann, J. & Schubert, A. L. (2023). Predictors of stockpiling behavior during
the COVID-19 pandemic in Germany. Journal of Public Health, 31(10), pp. 1-17.
Sheu, J. B., & Kuo, H. T. (2020). Dual speculative hoarding: A wholesaler-retailer channel
behavioral phenomenon behind potential natural hazard threats. International Journal
of Disaster Risk Reduction, 44(1), pp. 1-10.
Syahrivar, J., Genoveva, G., Chairy, C. & Manurung, S. P. (2021). COVID-19-Induced Hoarding
Intention Among the Educated Segment in Indonesia. SAGE Open, 11(2), pp. 1-13.
Wang, E. & Gao, Z. (2021). The impact of COVID-19 on food stockpiling behavior over time
in china. Foods, 10(12), pp. 1-13.
Yuen, K. F., Wang, X., Ma, F. & Li, K. X. (2020). The psychological causes of panic buying following
a health crisis. International journal of environmental research and public health,
(10), pp. 1-14.
Zhao, Y., Yu, Y., Zhao, R., Wang, S., Zhang, H. & Shi, H. (2022). Association between fear of
COVID-19 and hoarding behavior during the outbreak of the COVID-19 pandemic: The
mediating role of mental health status. Frontiers in psychology, 13(1), pp. 1-12.
