สื่อกับการจัดการความขัดแย้งต่อกรณี "วัดพระธรรมกาย" : การศึกษาเชิงวิเคราะห์ ประเมิน และพัฒนาเพื่อสังคมไทยยุค 4.0
คำสำคัญ:
ความขัดแย้ง, การจัดการความขัดแย้ง, สื่อ, สื่อโทรทัศน์บทคัดย่อ
การศึกษาเชิงวิเคราะห์ ประเมิน และพัฒนา เพื่อสังคมไทยยุค 4.0 นี้ เป็นการพัฒนาบทความ โดยได้รับแนวคิดจากการศึกษากลุ่ม 1 ตามหลักสูตรประกาศนียบัตรแนวคิดพื้นฐานการจัดการความขัดแย้งด้วยสันติวิธี รุ่นที่ 1 สถาบันพระปกเกล้า โดยได้วิเคราะห์และพัฒนา ขยายผลไปสู่การสะท้อนความสัมพันธ์ของสื่อกับการจัดการความขัดแย้ง โดยมีความขัดแย้งด้านความคิดความเชื่อในแวดวงพระพุทธศาสนา เป็นกรณีศึกษา ทั้งนี้ ไม่ได้มุ่งเน้นตัดสินความถูก-ผิด ของหลักคิดทางพระพุทธศาสนา แต่เน้นการวิเคราะห์สื่อ ซึ่งเป็นเหตุกระตุ้น หรือเอื้อให้เกิดความขัดแย้งกันการศึกษาพบว่า ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นจากการใช้สื่อในกรณีศึกษาความขัดแย้งเกี่ยวกับวัดพระธรรมกายเป็นความขัดแย้งด้านคุณค่าหรือค่านิยม (Value Conflict) ทั้งนี้ ได้นำหลักการทางพระพุทธศาสนามาเป็นเครื่องมือในการแก้ไขความขัดแย้งดังกล่าว ซึ่งประเมินได้ว่า ความขัดแย้งไม่ก่อให้เกิดประโยชน์สุขใด ๆ หากการใช้สื่อนั้นเป็นไปเพื่อการว่าร้ายทำลายกัน โดยการแก้ไขความขัดแย้งจากการใช้สื่อ ต้องมีการพัฒนา ไม่ว่าจะเป็นการป้องกันความขัดแย้งที่ยังไม่เกิดไม่ให้เกิดขึ้น ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นแล้วต้องหาทางแก้ไขเยียวยารักษาให้หมดไปหรือลดน้อยลง และต้องมีการกำหนดกรอบ ทิศทางเพื่อสร้างรูปแบบการสื่อสารที่พึงประสงค์ โดยกำหนดกฎเกณฑ์กติกาให้ชัดเจน ตลอดถึงมาตรการจูงใจให้เกิดการสื่อสารที่ดีงาม ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นกระบวนการของการพัฒนาการใช้สื่อ พัฒนาระบบรูปแบบการสื่อสาร อันจะก่อให้เกิดผลต่อการเปลี่ยนแปลง (Impact) ในการลดความขัดแย้งและสร้างสันติสุขในสังคมต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กาญจนา แก้วเทพ. (2532). การสื่อสารเพื่อสันติภาพ. เอกสารการสอนชุดวิชาสันติศึกษา Peace Studies. นนทบุรี: โรงพิมพ์
มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
กิติมา สุรสนธิ, ผศ.. (2541). ความรู้ทางการสื่อสาร. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ชัยวัฒน์ สถาอานันท์. (2533). ท้าทายทางเลือก: ความรุนแรงและการไม่ใช่ความรุนแรง. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโกมลคีมทอง.
ณรงค์ เส็งประชา, รศ.. (2538). มนุษย์กับสังคม. พิมพ์ครั้งที่ 3.. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์.
ธรรมกาย, มูลนิธิ. (2545). 29 ปีแห่งการสร้างคนดี วัดพระธรรมกาย. กรุงเทพฯ: ยงวราการพิมพ์.
พระธรรมปิฏก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2538). การศึกษาเพื่อสันติภาพ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สหธรรมิกจำกัด.
พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2554). พุทธธรรม ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 17. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์พระพุทธศาสนาของ
ธรรมสภา.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2540). ธรรมนูญชีวิต. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.
พระโสภณคณาภรณ์. (2530). “ความขัดแย้งในจิตมนุษย์หน้า”. ใน วลัย อรุณี (บรรณาธิการ). สันติศึกษากับการแก้ปัญหาความ
ขัดแย้ง. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ภูเบศร์ สมุทรจักร, กุลทิพย์ ศาสตระรุจิ. (2558). ““เหวี่ยง” และ “วีน” ออนไลน์...ความขัดแย้งและการวิวาทในสื่อสังคมของวัยรุ่น”
ในอารี จำปากลาย, ปัทมา ว่าพัฒนวงศ์, กาญจนา ตั้งชลทิพย์ (บรรณาธิการ). ความหลากหลายทางประชากรและสังคมใน
ประเทศไทย ณ ปี 2558. [ม.ป.ท.]
เจมส์ โค และคณะ. (2545). คู่มือการเพิ่มพลังความสามารถกระบวนการจัดการข้อพิพาท. แปลโดย วันชัย วัฒนศัพท์ และคณะ.
นนทบุรี: สถาบันพระปกเกล้า.
สิทธิพงศ์ สิทธิขจร. (2535). การบริหารความขัดแย้ง. กรุงเทพฯ: จงเจริญการพิมพ์.
เจค ลินช์ (Jake Lynch). (ม.ป.ป.). วารสารศาสตร์สันติภาพเพื่อการแก้ไขปัญหาความขัดแย้ง. [ข่าวออนไลน์]. สืบค้นจาก:
https://www.prachatai.com/journal/2014/08/55195
พสนันท์ ปัญญาพร. แนวความคิดเกี่ยวกับสื่อใหม่ (New Media). [บทความออนไลน์]. สืบค้นจาก: https://photsanan.
blogspot.com/2012/03/new-media.html
พิรงรอง รามสูต. (2558). ประทุษวาจา (hate speech) เบื้องต้น สำหรับสังคมไทย. [บทความออนไลน์]. สืบค้นจาก:
https://www.matichon.co.th/news_detail.php? newsid=1423571835.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
บทความที่ปรากฏในวารสารกิจการสื่อสารดิจิทัล เป็นลิขสิทธิ์ของสำนักงาน กสทช. ซึ่งสำนักงาน กสทช. เปิดโอกาสให้สาธารณะหรือบุคคลทั่วไปสามารถนำผลงานไปเผยแพร่ คัดลอก หรือตีพิมพ์ซ้ำได้ ภายใต้สัญญาอนุญาตแบบเปิด (Creative Commons: CC) โดยมีเงื่อนไขสำหรับผู้ที่นำผลงานไปใช้ต้องระบุอ้างอิงแหล่งที่มา (Attribution: BY) ห้ามดัดแปลง (NoDerivatives: ND) และต้องไม่ใช้เพื่อการค้า (NonCommercial: NC) เว้นแต่ได้รับอนุญาตเป็นลายลักษณ์อักษรจากสำนักงาน กสทช.
อนึ่ง ข้อความ ตาราง และภาพที่ปรากฏในบทความซึ่งได้รับการตอบรับให้ตีพิมพ์และเผยแพร่ในวารสารนี้เป็นความคิดเห็นของผู้นิพนธ์ โดยไม่ผูกพันต่อ กสทช. และสำนักงาน กสทช. หากมีความผิดพลาดใด ๆ ผู้นิพนธ์แต่ละท่านต้องรับผิดชอบบทความของตนเองแต่เพียงผู้เดียว ไม่เกี่ยวข้องกับ กสทช. และสำนักงาน กสทช. แต่ประการใด