สื่อกับการจัดการความขัดแย้งต่อกรณี "วัดพระธรรมกาย" : การศึกษาเชิงวิเคราะห์ ประเมิน และพัฒนาเพื่อสังคมไทยยุค 4.0

ผู้แต่ง

  • ดร.ตรี บุญเจือ สำนักงานคณะกรรมการกิจการกระจายเสียง กิจการโทรทัศน์ และกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ

คำสำคัญ:

ความขัดแย้ง, การจัดการความขัดแย้ง, สื่อ, สื่อโทรทัศน์

บทคัดย่อ

การศึกษาเชิงวิเคราะห์ ประเมิน และพัฒนา เพื่อสังคมไทยยุค 4.0 นี้ เป็นการพัฒนาบทความ โดยได้รับแนวคิดจากการศึกษากลุ่ม 1 ตามหลักสูตรประกาศนียบัตรแนวคิดพื้นฐานการจัดการความขัดแย้งด้วยสันติวิธี รุ่นที่ 1 สถาบันพระปกเกล้า โดยได้วิเคราะห์และพัฒนา ขยายผลไปสู่การสะท้อนความสัมพันธ์ของสื่อกับการจัดการความขัดแย้ง โดยมีความขัดแย้งด้านความคิดความเชื่อในแวดวงพระพุทธศาสนา เป็นกรณีศึกษา ทั้งนี้ ไม่ได้มุ่งเน้นตัดสินความถูก-ผิด ของหลักคิดทางพระพุทธศาสนา แต่เน้นการวิเคราะห์สื่อ ซึ่งเป็นเหตุกระตุ้น หรือเอื้อให้เกิดความขัดแย้งกันการศึกษาพบว่า ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นจากการใช้สื่อในกรณีศึกษาความขัดแย้งเกี่ยวกับวัดพระธรรมกายเป็นความขัดแย้งด้านคุณค่าหรือค่านิยม (Value Conflict) ทั้งนี้ ได้นำหลักการทางพระพุทธศาสนามาเป็นเครื่องมือในการแก้ไขความขัดแย้งดังกล่าว ซึ่งประเมินได้ว่า ความขัดแย้งไม่ก่อให้เกิดประโยชน์สุขใด ๆ หากการใช้สื่อนั้นเป็นไปเพื่อการว่าร้ายทำลายกัน โดยการแก้ไขความขัดแย้งจากการใช้สื่อ ต้องมีการพัฒนา ไม่ว่าจะเป็นการป้องกันความขัดแย้งที่ยังไม่เกิดไม่ให้เกิดขึ้น ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นแล้วต้องหาทางแก้ไขเยียวยารักษาให้หมดไปหรือลดน้อยลง และต้องมีการกำหนดกรอบ ทิศทางเพื่อสร้างรูปแบบการสื่อสารที่พึงประสงค์ โดยกำหนดกฎเกณฑ์กติกาให้ชัดเจน ตลอดถึงมาตรการจูงใจให้เกิดการสื่อสารที่ดีงาม     ซึ่งเรียกได้ว่าเป็นกระบวนการของการพัฒนาการใช้สื่อ พัฒนาระบบรูปแบบการสื่อสาร อันจะก่อให้เกิดผลต่อการเปลี่ยนแปลง (Impact) ในการลดความขัดแย้งและสร้างสันติสุขในสังคมต่อไป

เอกสารอ้างอิง

กาญจนา แก้วเทพ. (2532). การสื่อสารเพื่อสันติภาพ. เอกสารการสอนชุดวิชาสันติศึกษา Peace Studies. นนทบุรี: โรงพิมพ์

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

กิติมา สุรสนธิ, ผศ.. (2541). ความรู้ทางการสื่อสาร. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

ชัยวัฒน์ สถาอานันท์. (2533). ท้าทายทางเลือก: ความรุนแรงและการไม่ใช่ความรุนแรง. กรุงเทพฯ: มูลนิธิโกมลคีมทอง.

ณรงค์ เส็งประชา, รศ.. (2538). มนุษย์กับสังคม. พิมพ์ครั้งที่ 3.. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์โอเดียนสโตร์.

ธรรมกาย, มูลนิธิ. (2545). 29 ปีแห่งการสร้างคนดี วัดพระธรรมกาย. กรุงเทพฯ: ยงวราการพิมพ์.

พระธรรมปิฏก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต). (2538). การศึกษาเพื่อสันติภาพ. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์สหธรรมิกจำกัด.

พระธรรมปิฎก (ป.อ. ปยุตฺโต). (2554). พุทธธรรม ฉบับประมวลศัพท์. พิมพ์ครั้งที่ 17. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์พระพุทธศาสนาของ

ธรรมสภา.

พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2540). ธรรมนูญชีวิต. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก.

พระโสภณคณาภรณ์. (2530). “ความขัดแย้งในจิตมนุษย์หน้า”. ใน วลัย อรุณี (บรรณาธิการ). สันติศึกษากับการแก้ปัญหาความ

ขัดแย้ง. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ภูเบศร์ สมุทรจักร, กุลทิพย์ ศาสตระรุจิ. (2558). ““เหวี่ยง” และ “วีน” ออนไลน์...ความขัดแย้งและการวิวาทในสื่อสังคมของวัยรุ่น”

ในอารี จำปากลาย, ปัทมา ว่าพัฒนวงศ์, กาญจนา ตั้งชลทิพย์ (บรรณาธิการ). ความหลากหลายทางประชากรและสังคมใน

ประเทศไทย ณ ปี 2558. [ม.ป.ท.]

เจมส์ โค และคณะ. (2545). คู่มือการเพิ่มพลังความสามารถกระบวนการจัดการข้อพิพาท. แปลโดย วันชัย วัฒนศัพท์ และคณะ.

นนทบุรี: สถาบันพระปกเกล้า.

สิทธิพงศ์ สิทธิขจร. (2535). การบริหารความขัดแย้ง. กรุงเทพฯ: จงเจริญการพิมพ์.

เจค ลินช์ (Jake Lynch). (ม.ป.ป.). วารสารศาสตร์สันติภาพเพื่อการแก้ไขปัญหาความขัดแย้ง. [ข่าวออนไลน์]. สืบค้นจาก:

https://www.prachatai.com/journal/2014/08/55195

พสนันท์ ปัญญาพร. แนวความคิดเกี่ยวกับสื่อใหม่ (New Media). [บทความออนไลน์]. สืบค้นจาก: https://photsanan.

blogspot.com/2012/03/new-media.html

พิรงรอง รามสูต. (2558). ประทุษวาจา (hate speech) เบื้องต้น สำหรับสังคมไทย. [บทความออนไลน์]. สืบค้นจาก:

https://www.matichon.co.th/news_detail.php? newsid=1423571835.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

15-12-2017

รูปแบบการอ้างอิง

บุญเจือ ด. (2017). สื่อกับการจัดการความขัดแย้งต่อกรณี "วัดพระธรรมกาย" : การศึกษาเชิงวิเคราะห์ ประเมิน และพัฒนาเพื่อสังคมไทยยุค 4.0. วารสารกิจการสื่อสารดิจิทัล, 1(1), 496–524. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/NBTC_Journal/article/view/117819

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย