ข่าวลวง: ปัญหาและความท้าทาย

บทคัดย่อ

ด้วยพัฒนาการด้านเทคโนโลยีดิจิทัลและเทคโนโลยีสารสนเทศในปัจจุบันทำให้ข่าวลวงในโลกโซเชียลแพร่กระจายอย่างรวดเร็วและเข้าถึงประชาชนได้อย่างกว้างขวางขึ้น เกิดเว็บไซต์หรือสำนักข่าวปลอมขึ้นมากมายที่สร้างข่าวลวงแพร่กระจายในสังคมออนไลน์จนกลายเป็นเรื่องจริงในหลอกหรือบางครั้งก็หลอกในจริง ปัญหาของข่าวลวงไม่ได้จำกัดแค่ข่าวที่มีเนื้อหาผิดๆ แต่ยังรวมถึงการเขียนข่าวที่ไร้คุณภาพ การโฆษณาที่ชวนให้เข้าใจผิด และการโฆษณาชวนเชื่อทางการเมืองไปจนกระทั่งมีการแทรกแซงทางการเลือกตั้งจากต่างประเทศ ปัจจุบันประชาชน สถาบันทางการเมือง และสังคมถูกปลุกปั่นเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ โดยผู้ประสงค์ร้ายด้วยเครื่องมือการปล่อยข่าวลวง รัฐบาลในประเทศต่างๆ ได้ตระหนักในปัญหาดังกล่าวมากขึ้น ในต่างประเทศมีวิธีการจัดการกับปัญหาข่าวลวงหลายแนวทาง ได้แก่ การออกกฎหมายเซ็นเซอร์หรือควบคุมเนื้อหาข่าวลวง การกำกับดูแลผู้ให้บริการเทคโนโลยีแพลตฟอร์ม การกำกับดูแลกันเองของภาคอุตสาหกรรม และแนวทางการมีส่วนร่วมหลายฝ่าย
สำหรับประเทศกำลังพัฒนาที่ไม่ได้มีขีดความสามารถทางด้านเทคโนโลยีดิจิทัล รวมทั้งประเทศไทยนั้น แนวทางการมีส่วนร่วมหลายฝ่ายน่าจะเป็นแนวทางที่ดีที่สุด โดยใช้กลไกความร่วมมือระหว่างหน่วยงานรัฐ ภาคอุตสาหกรรม ภาคประชาชน ทั้งในรูปแบบที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ ภาครัฐต้องมีการจัดระบบข้อมูลให้เข้าถึงได้ ข้อมูลที่ดี เข้าถึงได้ง่าย และใช้ข้อกฎหมายที่มีอยู่แล้วมาบังคับใช้ให้เกิดประสิทธิภาพ ภาคอุตสาหกรรมมีการกำกับดูแลกันเอง ภาคประชาชนต้องมีวิจารณญาณกรองข่าวสารที่ได้รับมาก่อนจะเผยแพร่