กระบวนการนำเสนอข่าวและการคัดกรองข่าวปลอมของรายการข่าวสถานีโทรทัศน์ช่อง 7HD

ผู้แต่ง

  • กัณฐ์ทัพ เลิศฤทธิเศรษฐ์ คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ
  • วีรพงษ์ พวงเล็ก คณะนิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ

คำสำคัญ:

กระบวนการนำเสนอข่าว, การคัดกรองข่าวปลอม, รายการข่าวช่อง 7HD

บทคัดย่อ

การศึกษาวิจัยเรื่อง “กระบวนการนำเสนอข่าวและการคัดกรองข่าวปลอมของรายการข่าวสถานีโทรทัศน์ช่อง 7HD” มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความหมาย รูปแบบ กระบวนการนำเสนอข่าว และวิธีการคัดกรองข่าวปลอม ในมุมมองของกองบรรณาธิการข่าวสถานีโทรทัศน์ช่อง 7HD  การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพแบบการศึกษาเฉพาะกรณี โดยเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับกลุ่มผู้ให้ข้อมูลหลักจำนวน 3 กลุ่ม คือ ผู้จัดการฝ่ายข่าว บรรณาธิการข่าว และ ผู้สื่อข่าว รวมทั้งหมด 9 คน ผลการวิจัยพบว่า ความหมายของข่าวปลอม ประกอบไปด้วย 4 ประการ ได้แก่ 1.ข่าวที่มีเนื้อหาเป็นเท็จ 2.การโฆษณาชวนเชื่อ  3.ข่าวที่นำเสนอเข้าข้างฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง 4.การแอบอ้าง สำหรับรูปแบบของข่าวปลอม มี 7 รูปแบบ ได้แก่  1.เสียดสีหรือล้อเลียน 2.เชื่อมโยงมั่ว 3.ชี้นำให้เข้าใจผิด 4.บริบทที่เป็นเท็จ 5.บิดเบือน 6.ปลอมแปลง  7.เปลี่ยนแปลงไปตามวัตถุประสงค์ ด้านกระบวนการนำเสนอข่าว มี 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1.ขั้นเตรียมการก่อนผลิต 2.ขั้นการตรวจสอบและการคัดกรอง 3.ขั้นการผลิตรายการ 4.ขั้นหลังการผลิต และวิธีการคัดกรองข่าวปลอม มี 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1.ประเมินเนื้อหาเพื่อตั้งข้อสังเกตเบื้องต้น 2.ตรวจสอบหาต้นตอแหล่งที่มาของข่าว  3.ตรวจสอบแหล่งข้อมูลประกอบ และ4.สอบถามหน่วยงานหรือผู้เชี่ยวชาญโดยตรง

เอกสารอ้างอิง

จิรโรจน์ จิตราพัฒนานันท์. (2560). การศึกษาวิจัยกลยุทธ์ในการนำเสนอรายการข่าวโทรทัศน์ของสถานีโทรทัศน์สีกองทัพบกช่อง 7 ผ่านรายการสนามข่าว 7 สี. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัย กรุงเทพ.

ณัฐนันท์ อิทธิยาภรณ์. (2562). ผลกระทบของข่าวปลอม แนวทางการรับมือของผู้บริโภคสื่อ.ค้นเมื่อ 8 กุมภาพันธ์ 2563 จาก https://www.isranews.org/isranews-article/78298-fake-78298.html.

นันทิกา หนูสม. (2561). การศึกษาลักษณะของข่าวปลอมในประเทศไทยและระดับความรู้เท่าทันข่าวปลอมบนเฟซบุ๊กของผู้รับสารในเขตกรุงเทพมหานคร. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.

ประวีณา พลเขตต์. (2561). การรับรู้และการรู้เท่าทันสื่อของผู้ชมรายการชัวร์ก่อนแชร์. วารสารการสื่อสารและการจัดการนิด้า, 4(3), 47-62.

พัชราภา เอื้ออมรวนิช. (2561). ความรับผิดชอบต่อสังคมในการนำเสนอข่าวสารของสื่อมวลชนในยุค ข่าวสารไร้พรมแดน. (รายงานผลการวิจัย). มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี.

พิณ พัฒนา. (2560). รู้เขาหลอกแต่เต็มใจให้หลอก รู้จัก ‘Fake News’ ข่าวปลอมออนไลน์ที่เราชักเจอจริงบ่อยขึ้นทุกวัน. ค้นเมื่อ 8 กุมภาพันธ์ 2563 จาก http://www.kmutt.ac.th/organization/ssc334/asset5.html.

ภัสวลี นิติเกษตรสุนทร. (2547). บทบาทและหน้าที่ของวิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน์ในฐานะสื่อมวลชน. นนทบุรี : มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

ภาณุพงษ์ ทินกร. (2561). การศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อจรรยาบรรณสื่อโทรทัศน์ในยุคดิจิทัลและ แนวทางกำกับดูแล. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยกรุงเทพ.

วัฒณี ภูวทิศ. (2560). ผู้สื่อข่าวกับการใช้ประโยชน์และความน่าเชื่อถือของข้อมูลในสื่อสังคมออนไลน์เพื่อรายงานข่าวสาร. วารสารศรีนครินทรวิโรฒวิจัยและพัฒนา (มนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์). 9(17), 68-69.

สกุลศรี ศรีสารคาม. (2557). จริยธรรมการใช้สื่อออนไลน์และสื่อสังคมในกระบวนการสื่อข่าวของสื่อไทยในยุคดิจิทัล. กรุงเทพฯ: สภาการหนังสือพิมพ์แห่งชาติ.

สุรพงษ์ โสธนะเสถียร. (2533) การสื่อสารกับสังคม. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

อิสริยะ ไพรีพ่ายฤทธิ์. (2560). Fake News ข่าวปลอม ปัญหาใหญ่ของโลกอินเทอร์เน็ต. ค้นเมื่อ 26 มกราคม 2563 จาก http://www.okmd.tv/blogs/all-things-digital/fake-news-ข่าวปลอม- ปัญหาใหญ่ของโลกอินเทอร์เน็ต.

Cohen, B. C. (1963). The press and, foreign policy. Princeton, NJ: Princeton University Press.

Desai, S., Mooney, H., & Oehrli, J. A. (2017) . “Fake News”, Lies and Propaganda: How to Sort Fact from Fiction. Retrieved March 18, 2020 from http://guides.lib.umich.edu/fakenews.

Lewin, K. (1947). Frontiers in group dynamics: Concept, method and reality in social science; social equilibria and social change. Human Relations, 1, 5–41.

Nurse, M. (2016). Fake news and other types of misinformation defined. Retrieved March 18, 2020 from http://communicationscience.org.au/fake-news-and-other- formsofmisinformation-defined/.

Zaryan, S. (2017). Truth and Trust : How Audiences are Making Sense of Fake News. Unpublished master’s thesis, Lund University, Sweden.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

18-12-2020

รูปแบบการอ้างอิง

กัณฐ์ทัพ เลิศฤทธิเศรษฐ์, & วีรพงษ์ พวงเล็ก. (2020). กระบวนการนำเสนอข่าวและการคัดกรองข่าวปลอมของรายการข่าวสถานีโทรทัศน์ช่อง 7HD. วารสารกิจการสื่อสารดิจิทัล, 4(1), 90–109. สืบค้น จาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/NBTC_Journal/article/view/244907

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย