Thai Arts and Crafts in Traditional Thai Musical Instruments During Rattanakosin Period

Authors

  • Rungaroon Kulthamrong

Keywords:

-

Abstract

This historical and documentary research article aims to study the inheritance of the traditional musical instruments in Thai society during Rattanakosin Period. The four fundamental types of Thai musical instruments are classified into four categories consisting of plucked instruments (lute), bowed string instruments, percussion instrument, and wind instrument. As an outstanding traditional treasures, these inventive instruments, have been creation of unique integrated craft works of woodcraftsman, turner, pad fitting, moulder, lacquer work, carver or sculpture, pearl artisan, and pearl marquetry. Since Sukothai period onwards to the present reign, the craft works in traditional Thai musical instrument has encompassed significantly the cultural role in Rattanakosin Period, notably, inheritance of craftwork of the royal Court to layman craftsmanship, knowledge integration of instrumental craftsman invention, role of Thai musical instruments, context of Thai society relating to Thai instrumental craftworks. Thai inventive musical-instrumental craftworks in Rattanakosin Period which were developed during the reign of King Rama the Second onwards, has become influential dynamic in supporting and promoting social cooperation for more creativity of Thai musical instruments in order to sustain the traditional treasure of Thai society including ASEAN and global communities.

Author Biography

Rungaroon Kulthamrong

Senior Researcher, P7, Institute of Thai Studies, Chulalongkorn University

References

กรรชิต จิตระทาน. ดนตรีไทยในจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาวัฒนธรรมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล ปีการศึกษา ๒๕๔๓.

เครื่องดนตรีจิ๋ว, กินรี ๑๘, ๗ (กรกฎาคม ๒๕๔๔): ๕๘-๖๒.

จุลทัศน์ พยาฆรานนท์. บ้านช่างในกรุงศรีอยุธยา. สารานุกรมวัฒนธรรมไทย ภาคกลาง เล่ม ๗. กรุงเทพ: มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์, ๒๕๔๒.

ณรงค์ เขียนทองกุล. มานุษยวิทยาการดนตรีกรณีศึกษาบ้านบางลำพู ลมไม่รู้โรย โชยชายไหว้ครู คู่ขวัญศิลปิน. (ที่ระลึกในงานมุทิตาจิตฉลองตำแหน่งศิลปินแห่งชาติประจำปี พ.ศ. ๒๕๓๖ วันที่ ๒๖ กุมภาพันธ์ ๒๕๓๗.

ดนตรีไทยอุดมศึกษา ครั้งที่ ๓๒. วันที่ ๑๘ – ๒๑ มกราคม ๒๕๔๔ ณ มหาวิทยาลัยมหิดล. ดุริยางค์ผสานศิลป์. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, ๒๕๓๕.

ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ. ตำนานเครื่องมโหรีปี่พาทย์. พิมพ์เป็นอนุสรณ์งานฌาปนกิจศพนางอิง พุกกะพันธุ์ วันที่ ๒๑ มีนาคม ๒๕๓๕.

ตั้งปณิธาน อารีย์ .กรรมวิธีการสร้างซออู้ของครูธีรพันธุ์ ธรรมานุกูล. วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาดุริยางค์ไทย ภาควิชาดุริยางคศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปีการศึกษา ๒๕๕๔.

ทิพากรวงศ์, เจ้าพระยา. พระราชพงศาวดาร รัชกาลที่ ๑. พระนคร: คุรุสภา, ๒๕๐๓.

ทัศนีย์ ยาวะประภาษ. “เครื่องดนตรีไทยงาช้าง”, กินรี. ๑๓, ๑๑ (พฤศจิกายน ๒๕๓๙): ๖๘-๗๔.

เทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, สมเด็จพระ. พิพิธภัณฑ์เครื่องดนตรีไทย. ดนตรีไทยอุดมศึกษา ครั้งที่ ๒๐ วันที่ ๕ พฤศจิกายน ๒๕๓๑.

ธนบุรี กรุงเทพฯ: สารคดี, ๒๕๔๒.

ธนิต อยู่โพธิ์. ตำนานเครื่องดนตรีไทย. พิมพ์ในงานพระราชทานเพลิงศพหลวงไพเราะเสียงซอ (อุ่น ดูรยะชีวิน) วันที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ ๒๕๒๐.

ธิดารัตน์ วิเศษศักดิ์. แหล่งการผลิตเครื่องดนตรีไทยในจังหวัดนครนายก. ดนตรีไทยอุดมศึกษา ครั้งที่ ๓๑. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง, ๒๕๔๒.

บุญธรรม ตราโมท .คำบรรยายวิชาดุริยางคศาสตร์ไทย. ม.ท.ป., ๒๔๘๑.

ปัญญา รุ่งเรือง. ประวัติการดนตรีไทย. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช, ม.ป.ป.

ประณีตศิลป์ไทย. กรุงเทพฯ: กรมศิลปากร, ๒๕๓๖.

ประมวลกฎหมายรัชกาลที่ ๑ จุลศักราช ๑๑๖๖ เล่ม ๑ ในประชุมหนังสือประกอบวิชาประวัติศาสตร์กฎหมายไทย เล่ม ๑ กรุงเทพฯ: เรือนแก้วการพิมพ์, ๒๕๒๙.

พญาลิไทย.ไตรภูมิกถา หรือ ไตรภูมิพระร่วง. พิมพ์ครั้งที่ห้า. กรุงเทพฯ: คุรุสภา, ๒๕๔๕.

พูนพิศ อมาตยกุล .สมเด็จพระเทพรัตนฯ กับไม้มะริดไม้หายากสำหรับทำเครื่องดนตรีไทย สยามรัฐ วันที่ ๒๕ พฤศจิกายน ๒๕๓๐.

ไพศาล อินทวงศ์. คลีนิคดนตรีไทยและแนะนำเครื่องดนตรีไทย. กรุงเทพฯ: สำนักดนตรีไทย ดอท คอม, ๒๕๔๔.

ภูษิดา ศิริปัญญา. การแกะสลักเครื่องดนตรีไทยหมู่บ้านตลาดปิ่นแก้ว อำเภอเสนา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาดุริยางค์ไทย ภาควิชาดุริยางคศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปีการศึกษา ๒๕๕๕.

มนตรี ตราโมท. ดุริยเทพ. ดนตรีไทยปริทัศน์ ครั้งที่ ๒ กรุงเทพฯ: คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ๒๕๑๐.

วรรลภา พรหมทอง. กรรมวิธีการสร้างซอด้วงของช่างธีรพันธุ์ ธรรมานุกูล. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๕๐.

วีรวัฒน์ เสนจันทร์ฒิไชย. กรรมวิธีการสร้างซอสามสายของครูวินิจ พุกสวัสดิ์ วิทยานิพนธ์ปริญญาศิลปศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาดุริยางค์ไทย ภาควิชาดุริยางคศิลป์ คณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปีการศึกษา ๒๕๕๕.

ศิริรัตน บุษบง, พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าและพูนพิศ อมาตยกุล. ทูนกระหม่อมบริพัตรกับการดนตรี. ม.ป.ท, ๒๕๒๔.

ศิลาจารึกสุโขทัย หลักที่ ๑ จารึกพ่อขุนรามคำแหง. กรุงเทพฯ: หอสมุดแห่งชาติ กรมศิลปากร, ๒๕๓๓ (พิมพ์ในโอกาสวันอนุรักษ์มรดกไทย วันที่ ๒ เมษายน ๒๕๓๓)

ศรีสุนทร นาคะอภิ. จางวางทั่ว พาทยโกศล ดนตรีไทยอุดมศึกษา ครั้งที่ ๒๐. วันที่ ๕ พฤศจิกายน ๒๕๓๑ ณ โรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จังหวัดนครนายก.

สัจธรรม (นามแฝง). อาทิตย์อุไทย. กรุงเทพฯ: ดีเอ็มจี, ๒๕๕๑.

สันต์ ท. โกมลบุตร, ผู้แปล. จดหมายเหตุ ลา ลู แบร์ ฉบับสมบูรณ์. พระนคร: ก้าวหน้า, ๒๕๑๐.

สมัย สุทธิธรรม. อ่างทอง. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์, ๒๕๓๙.

สุรพล สุวรรณ. ดนตรีไทยในวัฒนธรรมไทย. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ๒๕๔๙.

เสนีย์ ปราโมช, หม่อมราชวงศ์. ปาฐกถาเรื่องกฎหมายสมัยกรุงศรีอยุธยา. พระนคร: คณะกรรมการจัดงานอนุสรณ์อยุธยา, ๒๕๑๐.

สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ. เอกสารกรมราชเลขาธิการ รัชกาลที่ ๕ กระทรวงวัง ร.๕ ว ๙๙/๑๑ เรื่องฆ้อง (๑๖ - ๒๓ มีนาคม ร.ศ.๑๑๙)

สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ. เอกสารกระทรวงนครบาล รัชกาลที่ ๖ ร.๖ น.๒๐.๑๘/๖๔ เรื่องจะมีสังคีตเป็นการหลวงอีก (๖ กันยายน - ๒๔ ตุลาคม ๒๔๕๙)

สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ. เอกสารกระทรวงนครบาล รัชกาลที่ ๖ ร.๖ น.๒๐.๑๘/๖๕ เรื่องหัดละคร หัดพิณพาทย์ นักร้อง ดอกสร้อย สักวาเวลานี้ ตามบ้านราชการชอบหัดละครและดนตรีต่างๆ มาก (๙ กันยายน - ๒๓ พฤศจิกายน ๒๔๕๙)

สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ. เอกสารกระทรวงนครบาล รัชกาลที่ ๖ ร.๖ น.๒๐.๑๘/๑๑๒ เรื่องประกวดปี่พาทย์ ณ วังบางขุนพรหม (๒ พฤศจิกายน ๒๔๖๖)

สารบัญชี ส่วนที่ ๒ คือราษฎรในจังหวัด ถนน แล ตรอก จ.ศ. ๑๒๔๕ เล่มที่ ๒ กรุงเทพฯ: ต้นฉบับ, ๒๕๔๑.

หลอ เกตุแก้ว. การสร้างเครื่องดนตรีไทย. ดนตรีไทยอุดมศึกษา ครั้งที่ ๑๕. วันที่ ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๒๖. ณ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้า วิทยาเขตเจ้าคุณทหาร (ลาดกระบัง).

อภิวันทน์ อดุลยพิเชฏฐ์. จิตรกรรมฝาผนังพระที่นั่งพุทไธสวรรย์. พิมพ์ครั้งที่สาม กรุงเทพฯ: เมืองโบราณ, ๒๕๕๕.

อรไท ผลดี. พรรณพืชที่ใช้ทำเครื่องดนตรีไทย. การสัมมนาดนตรีไทย เรื่องปัญหาในการผลิตเครื่องดนตรีไทย จัดโดยคณะศิลปกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันที่ ๒๘ - ๒๙ ตุลาคม ๒๕๓๕ ณ ศูนย์สารนิเทศ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

อิเหนา พระราชนิพนธ์ รัชกาลที่ ๒ พระนคร: ประจักษ์วิทยา, ๒๕๑๐.

อุดม อรุณรัตน์. ต้นตอซอสามสาย. อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพนางเปี่ยมศรี ดุริยางกูร วันที่ ๑๑ พฤศจิกายน ๒๕๓๔.

เอกสารประกอบฐานข้อมูลการช่างเครื่องดนตรีไทยในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล สถาบันไทยศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ปีงบประมาณ พ.ศ. ๒๕๕๕.

Downloads

Published

14-03-2023

How to Cite

Kulthamrong, R. (2023). Thai Arts and Crafts in Traditional Thai Musical Instruments During Rattanakosin Period. Journal of Thai Studies, 11(1), 165–218. Retrieved from https://so04.tci-thaijo.org/index.php/TSDJ/article/view/263729

Issue

Section

Research article

Categories