การประเมินเสรีภาพสื่อมวลชนไทย ข้อควรพิจารณาและแนวทางรายงานผลการศึกษา ขององค์กรสื่อนานาชาติ

บทคัดย่อ

            เสรีภาพสื่อมวลชนคือการทำงานของนักสื่อสารมวลชนเพื่อนำเสนอข่าวสารสู่สาธารณะโดยไม่ถูกแทรกแซงซึ่งถือเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานของปัจเจกและองค์ประกอบหนึ่งของประชาธิปไตย องค์กรสื่อนานาชาติจึงให้ความสำคัญโดยพัฒนาแบบประเมินเพื่อทราบถึงสภาพการณ์ดังกล่าวเนื่องจากตระหนักว่าหากเสรีภาพสื่อมวลชนโลกถูกจำกัดก็อาจกระทบต่อสิทธิได้รู้ของประชาชนและถือเป็นอันตรายยิ่งต่อประชาธิปไตยเช่นกัน

            บทความนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิธีการและข้อจำกัดในการศึกษาเสรีภาพสื่อมวลชนขององค์กรสื่อนานาชาติ ได้แก่ ฟรีดอมเฮ้าส์ ผู้สื่อข่าวไร้พรมแดน และคณะกรรมการเพื่อการแลกเปลี่ยนงานวิจัยนานาชาติ เพื่อเสนอแนะแนวทางรายงานผลการศึกษาแก่สื่อมวลชนไทย ผลการศึกษาพบว่าการพัฒนาแบบประเมินขององค์กรสื่อขาดแนวคิดที่ชัดเจนจึงทำให้วิธีการศึกษาไม่ชัดเจนและแตกต่างกัน ข้อจำกัดในวิธีการศึกษานี้ได้ปรากฏให้เห็นชัดถึงอคติด้านอุดมการณ์ ความไม่ชัดเจนในกรอบทฤษฎี ปัญหาอิทธิพลของแหล่งทุน ข้อบกพร่องในวิธีศึกษาและอิทธิพลของสภาพแวดล้อมสื่อจนอาจส่งผลต่อความเที่ยงตรงของผลการศึกษาได้ ดังนั้น สื่อมวลชนไทยจึงควรรายงานผลการศึกษาขององค์กรสื่ออย่างรอบด้านในลักษณะรายงานข่าวที่ดีโดยควรเปิดเผยแนวคิดเบื้องหลังขององค์กรสื่อ อธิบายข้อจำกัดเชิงทฤษฎี ชี้ให้เห็นอิทธิพลของแหล่งทุน ยืนยันความไม่สมบูรณ์ของการศึกษาและความต่างเรื่องบริบทแวดล้อมสื่อเพื่อให้สังคมไทยได้รับข้อมูลอย่างครบถ้วนในทุกมิติจนมีความเข้าใจที่ถูกต้องต่อเสรีภาพสื่อไทยมากขึ้น