วาทกรรมอาณานิคมของสยามในลิลิตพายัพ

Abstract

บทความนี้มุ่งวิเคราะห์ลิลิตพายัพ พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวด้วยแนวคิดหลังอาณานิคม ผลการศึกษาพบว่า วรรณกรรมเรื่องนี้มีลักษณะเด่นคือ เป็นงานเขียนเชิงชาติพันธุ์วรรณนาโดยเสนอให้เห็นวิเทโศบายทางการเมืองของชนชั้นนำสยามที่เดินทางไปยังมณฑลพายัพเมื่อ พ.ศ.2448 ลิลิตพายัพบรรยายสภาพที่แตกต่างกันระหว่างเมืองหลวงกับชนบท นอกจากนั้นยังสร้างตัวตนทางภูมิศาสตร์ผ่านการบรรยายดินแดนที่ไปสำรวจ ผู้คน ภูมิศาสตร์ และทรัพยากรธรรมชาติ ในมุมมองแบบหลังอาณานิคม ลิลิตพายัพเป็นการผลิตซ้ำวาทกรรมอาณานิคมเพื่อหลอมรวมล้านนาให้กลายเป็นมณฑลภายใต้การปกครองของรัฐชาติสยามตามกระบวนการอาณานิคมภายใน