บทบริภาษในบทละครนอก: ภาพสะท้อนค่านิยมไทย

Abstract

บทความนี้มีจุดประสงค์เพื่อศึกษาค่านิยมของสังคมไทยที่สะท้อนจากบริภาษในบทละครนอกในสมัยอยุธยาและต้นรัตนโกสินทร์ ได้แก่ เรื่อง ไกรทอง ไชยเชษฐ์ มณีพิชัย มโนห์รา สังข์ศิลป์ชัย และ  สังข์ทอง ภาพสะท้อนที่ปรากฏในบทบริภาษแสดงให้เห็นค่านิยมเกี่ยวกับเพศสถานะ ค่านิยมเกี่ยวกับวัยวุฒิ ค่านิยมเกี่ยวกับเชื้อชาติ และค่านิยมเกี่ยวกับสถานะและคุณสมบัติของกษัตริย์ ภาพสะท้อนที่นำมาวิเคราะห์แสดงให้เห็นทั้งการยอมรับและการละเมิดค่านิยมดังกล่าว รวมทั้งเผยให้เห็นความสัมพันธ์เชิงอำนาจของคนกลุ่มต่างๆ ในสังคมไทยได้อย่างชัดเจน