ลักษณะและบทบาทความสำคัญของ “สุรสัตถาดี” ใน สมุทรโฆษคำฉันท์

Abstract

“สุรสัตถาดี” เป็นคำที่พบในเรื่องสมุทรโฆษคำฉันท์เฉพาะส่วนที่แต่งในสมัยอยุธยา ซึ่งกล่าวกันว่ากวีตั้งใจแต่งเพื่อให้เป็นบทแสดงหนังใหญ่ “สุรสัตถาดี” เป็นกลวิธีทางวรรณศิลป์ที่สาคัญมากในวรรณคดีการแสดง แม้ว่ามีกลวิธีนี้มาแล้วในวรรณคดีไทยเรื่องอื่นที่แต่งขึ้นก่อนหน้าสมุทรโฆษคำฉันท์ แต่ก็มีลักษณะไม่เหมือนกันเสียทีเดียว “สุรสัตถาดี” ในสมุทรโฆษคำฉันท์มีลักษณะและบทบาทที่ซับซ้อนมากกว่า บทบาทความสำคัญของ “สุรสัตถาดี” ในสมุทรโฆษคำฉันท์มีในหลากหลายมิติ ทั้งในมิติของผู้แต่ง ผู้ชมการแสดง และในมิติของการแสดงและนักแสดง ทั้งนี้เพื่อสื่อสารความเข้าใจและสัมฤทธิผลในการแสดงเป็นสำคัญ