ความยุติธรรม: ศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดตะวันตก กับพระพุทธศาสนาเถรวาท
คำสำคัญ:
ความยุติธรรม, แนวคิดตะวันตก, พระพุทธศาสนาเถรวาทบทคัดย่อ
บทความวิชาการนี้ เป็นการศึกษาเปรียบเทียบแนวคิดเรื่องความยุติธรรมในมุมมองตะวันตกและพระพุทธศาสนาเถรวาท โดยในแนวคิดตะวันตก ความยุติธรรมมีรากฐานจากเรื่องเล่าในตำนานเทพี Themis ซึ่งสะท้อนถึงการสร้างกฎหมายและคุณธรรม และพัฒนาต่อมาเป็นหลักกฎหมายทั่วไปที่ได้รับการยอมรับในระดับสากล เช่น สุภาษิตกฎหมาย หลักความยุติธรรมตามธรรมชาติ และแนวคิดทางกฎหมายที่เที่ยงตรงและชอบธรรม ขณะที่ในพระพุทธศาสนาเถรวาท ความยุติธรรมเกิดขึ้นจากการปฏิบัติตามธรรมะ ซึ่งเป็นกฎของธรรมชาติที่ค้นพบโดยพระพุทธเจ้า เน้นความเสมอภาค ความถูกต้อง และความเป็นธรรมในสังคม แนวคิดทั้งสองมุ่งสร้างสมดุลในสังคมผ่านการพิจารณาความจริงและการปฏิบัติที่เที่ยงธรรม บทความนี้แสดงให้เห็นว่า แนวคิดเรื่องความยุติธรรมทั้งสองแบบ แม้มีต้นกำเนิดและวิธีการนำเสนอที่แตกต่างกัน แต่มีเป้าหมายร่วมกัน คือ การสร้างสังคมที่สงบสุขและเป็นธรรม ทั้งยังสามารถประยุกต์ใช้เพื่อแก้ไขปัญหาสังคมในบริบทปัจจุบันได้อย่างมีประสิทธิภาพ
References
ธรรมปาละ. (2559). นิทานชาดกกับความยุติธรรม. กรุงเทพฯ: มูลนิธิธรรมสภา.
ประมูล สุวรรณศร. (2515). หลักกฎหมายทั่วไป. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ปัญญา ใช้บางยาง. (2547). แนวคิดเรื่องความยุติธรรมในพระพุทธศาสนา. วารสารปรัชญาไทย, 21(3), 15–29.
พระไตรปิฎกบาลี ฉบับหลวง. (ม.ป.ป.). มโหสถชาดก: ปัญญาบารมีของพระโพธิสัตว์. กรุงเทพฯ: กรมการศาสนา.
พุทธทาสภิกขุ. (2548). ธรรมะจากพระไตรปิฎก. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา.
ไพจิตร ปุญญพันธ์. (2535). ปรัชญาและหลักกฎหมายในบริบทระหว่างประเทศ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
ศรีทิพย์ พรหมภักดี. (2560). หลักความยุติธรรมในพุทธศาสนา. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
สุภางค์ สุจริตกุล. (2563). ความยุติธรรมและปรัชญากฎหมายในสังคมสมัยใหม่. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วิญญูชน.
เสถียร โพธินันทะ. (2513). พระพุทธศาสนาในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
หยุด แสงอุทัย. (2520). ทฤษฎีและหลักการกฎหมายเบื้องต้น. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
โอสถ โกศิน. (2530). ปรัชญาและแนวคิดเกี่ยวกับกฎหมายทั่วไป. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์วิญญูชน.
Aristotle. (1999). Nicomachean Ethics (W.D. Ross, Trans.). Oxford: Oxford University Press.
Augustine, St. (2006). The City of God (H. Bettenson, Trans.). London: Penguin Classics.
Burkert, W. (1985). Greek Religion. Cambridge, MA: Harvard University.
Carrithers, M. (1983). The Buddha. Oxford: Oxford University Press.
Copleston, F. (1993). A History of Philosophy: Medieval Philosophy. New York: Image Books.
Gombrich, R. (1988). Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo. London: Routledge.
Hard, R. (2004). The Routledge Handbook of Greek Mythology: Based on H.J. Rose's Handbook of Greek Mythology. London: Routledge.
Hesiod. (2008). Theogony and Works and Days (M.L. West, Trans.). Oxford: Oxford University Press.
Hobbes, T. (1996). Leviathan (R. Tuck, Ed.). Cambridge: Cambridge University Press.
Powell, B.B. (2015). Classical Myth. Boston: Pearson.
Rahula, W. (1974). What the Buddha Taught. New York: Grove Press.
Rawls, J. (1999). A Theory of Justice (Rev. ed.). Cambridge: Harvard University Press.
Smith, J.W. (2018). The Sources of General Principles of Law. Oxford: Oxford University Press.
Swearer, D. K. (1995). The Buddhist World of Southeast Asia. State University of New York Press.
Thomas A. (1988). Summa Theologica (Fathers of the English Dominican Province, Trans.). Cambridge: Cambridge University Press.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
How to Cite
ฉบับ
บท
License
Copyright (c) 2025 วารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
เพื่อให้เป็นไปตามกฎหมายลิขสิทธิ์ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องลงลายมือชื่อในแบบฟอร์มใบมอบลิขสิทธิ์บทความให้แก่วารสารฯ พร้อมกับบทความต้นฉบับที่ได้แก้ไขครั้งสุดท้าย นอกจากนี้ ผู้นิพนธ์ทุกท่านต้องยืนยันว่าบทความต้นฉบับที่ส่งมาตีพิมพ์นั้น ได้ส่งมาตีพิมพ์เฉพาะในวารสารสหวิทยาการนวัตกรรมปริทรรศน์ เพียงแห่งเดียวเท่านั้น หากมีการใช้ภาพหรือตารางหรือเนื้อหาอื่นๆ ของผู้นิพนธ์อื่นที่ปรากฏในสิ่งตีพิมพ์อื่นมาแล้ว ผู้นิพนธ์ต้องขออนุญาตเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อน พร้อมทั้งแสดงหนังสือที่ได้รับการยินยอมต่อบรรณาธิการ ก่อนที่บทความจะได้รับการตีพิมพ์ หากไม่เป็นไปตามข้อกำหนดเบื้องต้น ทางวารสารจะถอดบทความของท่านออกโดยไม่มีข้อยกเว้นใดๆ ทั้งสิ้น
