การสื่อสารทางการเมืองของรัฐบาลในภาวะวิกฤต

พระมหาอานนท์ อคฺคปญฺโญ; พระจอม มหาปญฺโญ; อภิญญา ฉัตรช่อฟ้า

ผู้แต่ง

พระมหาอานนท์ อคฺคปญฺโญ นักวิชาการอิสระ
พระจอม มหาปญฺโญ นักวิชาการอิสระ
อภิญญา ฉัตรช่อฟ้า นักวิชาการอิสระ

คำสำคัญ:

การสื่อสารทางการเมือง, รัฐบาล, ภาวะวิกฤต

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งศึกษาและวิเคราะห์ถึงบทบาทของการสื่อสารทางการเมืองของรัฐบาลไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในสถานการณ์วิกฤต การสื่อสารทางการเมืองเป็นกระบวนการแลกเปลี่ยน ส่งต่อ แลพถ่ายทอดข้อมูลข่าวสารที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมทางการเมืองระหว่างองค์กรทางการเมือง สื่อมวลชน และประชาชน เพื่อสร้างความเข้าใจความร่วมมือ และความสัมพันธ์ระหว่างรัฐกับสังคม โดยทำหน้าที่เชื่อมโยงข้อมูล ความคิดเห็น และแนวคิดทางการเมืองให้เกิดความไว้วางใจและความร่วมมือ ซึ่งเป็นพื้นฐานสำคัญของความมั่นคงและเสถียรภาพทางการเมือง ในภาวะวิกฤต บทบาทของการสื่อสารทางการเมืองมีความสำคัญยิ่งขึ้น โดยรัฐบาลสามารถบูรณาการการสื่อสารเพื่อจัดการสถานการณ์ได้ใน 5 ด้านหลัก ได้แก่ 1. การสร้างทัศนคติทางการเมืองที่ดีตั้งแต่ก่อนเกิดวิกฤต เพื่อสร้างความร่วมมือในภาวะไม่ปกติ 2. การตอบสนองต่อความสนใจของประชาชนด้วยข้อมูลที่รวดเร็ว ถูกต้อง และน่าเชื่อถือ เพื่อป้องกันข่าวปลอม 3. การสร้างความรู้และความเข้าใจในมาตรการและสถานการณ์วิกฤต เพื่อเป็นเครื่องมือในการเผยแพร่ข้อเท็จจริง 4. การเปิดโอกาสให้ประชาชนแสดงบทบาททางการเมืองและรับฟังความคิดเห็นอย่างจริงใจ เพื่อสร้างความใกล้ชิดระหว่างรัฐกับประชาชน และ 5. การสื่อสารที่เข้าถึงประชาชนโดยตรงอย่างสม่ำเสมอ เพื่อสร้างความไว้วางใจและภาพลักษณ์ที่ดีต่อผู้นำ การบูรณาการดังกล่าวจะช่วยให้รัฐบาลสามารถบริหารจัดการวิกฤตได้อย่างมีประสิทธิภาพ และรักษาความมั่นคงของระบบการเมืองในระยะยาว

เอกสารอ้างอิง

จินจุฑา ปานทองคำ. (2568). หลักสำคัญการสื่อสารจากรัฐบาล ในประวัติศาสตร์สงครามข่าวสารที่ประชาชนต้องการ 'ความจริง'. สืบค้น 1 ตุลาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/xbmD4

ชนินธร ม้าทอง. (2560). แนวคิดเกี่ยวกับการสื่อสารทางการเมือง (Political Communication Concept). วารสารคณะรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยลัยราชกัฎมหาสารคาม, 2(1), 163-175.

ประชาไท. (2568). นักวิชาการ มธ. แนะรัฐปรับการสื่อสารใหม่ บรรยากาศ ‘ไทย-กัมพูชา’ เข้าข่ายวิกฤตแล้ว. สืบค้น 29 สิงหาคม 2568, จาก https://shorturl.asia/a8xil

พระนุชิต นาคเสโน และคณะ. (2566). การพัฒนาการสื่อสารทางการเมืองตามแนวพระพุทธศาสนาของนักการเมืองท้องถิ่นในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารพุทธนวัตกรรมและการจัดการ, 6(2), 59-69.

มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. (2551). การสื่อสารทางการเมือง Political Communication. นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

ยุพดี วิภัติภูมิประเทศ. (2558). การสื่อสารทางการเมืองของพลตรีจำลอง ศรีเมืองศึกษาในช่วงเวลาระหว่างปี พ.ศ. 2523-2553 (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาสื่อสารการเมือง). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกริก.

วัฒนา นนทชิต. (2558). การสื่อสารทางการเมืองกับการมีส่วนร่วมทางการเมืองการปกครองท้องถิ่น : ศึกษาเฉพาะกรณีเทศบาลเมืองท่าข้าม อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี. วารสารนวัตกรรมการจัดการภาครัฐและภาคเอกชน, 3(1), 34-49.

เสถียร เชยประทับ. (2551). การสื่อสาร การเมืองและประชาธิปไตยในสังคมพัฒนาแล้ว. กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

เสรี วงษ์มณฑา. (2537). การประยุกต์ทฤษฎีในการสื่อสาร หลักและทฤษฎีการสื่อสาร. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.

อำนวย นนทบุตร. (2558). การสื่อสารทางการเมืองของสื่อสิ่งพิมพ์ในภาวะวิกฤตทางการเมือง: ศึกษากรณีบทบรรณาธิการของหนังสือพิมพ์มติชนและหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ ในปี พ.ศ. 2550-2554 (ดุษฎีนิพนธ์ปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาสื่อสารการเมือง). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยเกริก.

Deustch, K. W. (1966). The Nerves of Government: Models of Political Communicationand Control. New York: The Free Press.

Rush, M. & Althoff, P. (1971). An Introduction to Political Sociology. London: Thomas Nelson and Sons.