พุทธบูรณาการเพื่อการพัฒนาสุขภาวะองค์รวมผู้สูงอายุของศูนย์บริการสาธารณสุขในสังกัดกรุงเทพมหานคร

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1. ศึกษาการพัฒนาสุขภาวะองค์รวมของผู้สูงอายุในศูนย์บริการสาธารณสุขสังกัดกรุงเทพมหานคร 2. ศึกษาปัจจัยที่ส่งผลต่อการพัฒนาและ 3. นำเสนอพุทธบูรณาการเพื่อการพัฒนาสุขภาวะองค์รวมผู้สูงอายุ ใช้วิธีวิจัยแบบผสานวิธี การวิจัยเชิงปริมาณเก็บข้อมูลเชิงปริมาณจากกลุ่มตัวอย่าง 385 คน ด้วยแบบสอบถาม
วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์การถดถอยพหุคูณแบบขั้นตอน และการวิจัยเชิงคุณภาพ ใช้การสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ให้ข้อมูลสำคัญ 18 รูปหรือคน และสนทนากลุ่มเฉพาะ 10 รูปหรือคน ใช้การวิเคราะห์เนื้อหา
เชิงพรรณนา

ผลการวิจัยพบว่า 1. การพัฒนาสุขภาวะองค์รวมอยู่ในระดับมาก โดยสุขภาวะทางกายได้รับความสำคัญสูงสุด รองลงมา คือ สุขภาวะทางจิต สังคม และสติปัญญา ศูนย์บริการมีการจัดกิจกรรมส่งเสริมทั้ง 4 ด้าน ร่วมกับชุมชนและเครือข่ายในพื้นที่ 2. ปัจจัยที่ส่งผลอย่างมีนัยสำคัญต่อการพัฒนา ได้แก่ การบริหารจัดการ ได้แก่ คน เงิน วัสดุสิ่งของ ระบบจัดการ และคุณธรรม สามารถทำนายผลลัพธ์ได้ร้อยละ 46.6 และหลักภาวนา 4 ได้แก่ กายภาวนา ศีลภาวนา จิตภาวนา ปัญญาภาวนา ทำนายได้ร้อยละ 52.7 และ 3. การบูรณาการพุทธธรรมเน้นให้ผู้สูงอายุออกกำลังกาย ทำกิจกรรมชุมชน ปฏิบัติตามศีล 5 ฝึกจิตใจให้เมตตา และดำรงชีวิตอย่างมีสติรอบคอบ ร่วมกับแนวทางการบริหารจัดการภายในองค์กรที่มีประสิทธิภาพ ส่งผลให้การพัฒนาสุขภาวะองค์รวมของผู้สูงอายุมีความครบถ้วนในทุกมิติ ได้แก่ กาย ใจ สังคม และปัญญาอย่างแท้จริง อีกทั้งยังเสริมสร้างความรู้สึกมีคุณค่าในตนเอง ลดภาวะพึ่งพิงทางจิตใจ และเปิดโอกาสให้ผู้สูงอายุได้มีบทบาทในชุมชนอย่างสร้างสรรค์และยั่งยืน อันเป็นรากฐานของการใช้ชีวิตอย่างมีความหมายในช่วงบั้นปลายของชีวิต