วิเคราะห์ความสัมพันธ์ชาดกมาลากับชาดกในพระบาลีและอรรถกถา
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
บทความนี้มีวัตถุประสงค์ 4 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของคัมภีร์ชาดกและชาดกมาลา 2) เพื่อวิเคราะห์คุณค่าด้านวรรณศิลป์ 3) เพื่อวิเคราะห์คุณค่าด้านสังคม 4) เพื่อนำองค์ความรู้ไปพัฒนาวิชาการด้านพระพุทธศาสนาและสังคม ผลการวิจัย พบว่า
1) ชาดกมาลามีความสัมพันธ์ในด้านเนื้อหาที่คล้ายคลึงกับชาดกพระบาลี อรรถกถา กล่าวได้ว่ามีความเป็นไปได้ที่อารยศูรน่าจะนำเนื้อหาในชาดกมาลามาจากชาดกพระบาลีแต่เปลี่ยนแปลงการเน้นย้ำหลักธรรมคำสั่งสอนให้แตกต่างออกไป 2) คุณค่าทางด้านวรรณศิลป์ คือ ในชาดกทั้ง 3 เรื่องมีความงามในด้านฉันทลักษณ์ และมีรสของอลังการที่เป็นเลิศ แม้แต่การวางตัวละคร การปรับปรุงแก้ไขคำให้มีรสของอลังการยังสามารถแสดงความสุนทรียรสออกมาได้อย่างสมบูรณ์ 3) คุณค่าด้านสังคม คือ หลักธรรมในชาดกที่ส่งเสริมขนบธรรมเนียมประเพณีวัฒนธรรมในสังคมไทยได้เป็นอย่างดี มีค่านิยมเรื่องความซื่อสัตย์ของภรรยาต่อสามีและเรื่องความอ่อนน้อมถ่อมตน ความเชื่อเรื่องบุญบาป นรกสวรรค์ การประพฤติธรรม เพื่อมุ่งแสดงให้เห็นคุณธรรมของพระโพธิสัตว์ในเรื่องของการบำเพ็ญบารมีเป็นหลัก โดยมุ่งเน้นให้พฤติกรรมของพระโพธิสัตว์เป็นแบบอย่างที่ดีให้กับผู้อ่านเพื่อนำไปประพฤติปฏิบัติพัฒนาตนและสังคมให้มีความสงบสุข และ 4) การนำองค์ความรู้ที่ได้ มาออกแบบพัฒนาคน เช่น พิษน้ำเมา ซึ่งโทษของการดื่มน้ำเมานั้นมีมากมายที่ปรากฏให้เห็นในปัจจุบัน การนำหลักธรรม คือการรักษาศีลอย่างจริงจัง เมื่อสมาทานแล้วตั้งใจรักษาตามสัจจวาจาที่ได้เปล่งออกไป และหนุนด้วยหลักธรรมสำคัญคือขันติ ซึ่งต้องมีจิตใจที่เข้มแข็งโดยประพฤติปฏิบัติตามศีล สัจจะ และขันติที่สมาทานเอาไว้อย่างตั้งใจจริงย่อมสำเร็จผลตามปรารถนาได้ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรดำเนินการออกแบบในการนำหลักธรรมดังกล่าวมาใช้ในการป้องกันและบำบัดเกี่ยวกับโรคสุราต่อไป
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
ทัศนะและความคิดเห็นที่ปรากฏในวารสาร ถือเป็นความรับผิดชอบของผู้เขียนบทความนั้น และไม่ถือเป็นทัศนะและความรับผิดชอบของกองบรรณาธิการ
เอกสารอ้างอิง
บุญมี แท่นแก้ว. (2542). ความจริงของชีวิต. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต). (2556). พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ฉบับประมวลธรรม. (พิมพ์ครั้งที่ 24). กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์พระพุทธศาสนาของธรรมสภา.
พระมหาปรีชา บุญทอง. (2566). กลยุทธ์การพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลี ของสำนักศาสนศึกษา ในเขตปกครองคณะสงฆ์ ภาค 4. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 6(1), 944-958. สืบค้นจาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/262991
พระอรรถชาติ เดชดำรง. (2566). การแบ่งช่วงชั้นทางสังคม: มุมมองของศาสนาพราหมณ์-ฮินดูและพระพุทธศาสนา. วารสารนวัตกรรมการจัดการศึกษาและการวิจัย, 5(2), 481-492. สืบค้นจาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jemri/article/view/259134
มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. (2539). พระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์มหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย.
สานิตย์ สีนาค และ ชัยณรงค์ กลิ่นน้อย. (2566). การศึกษาวิเคราะห์คัมภีร์ลิงคปุราณะ. วารสารสหวิทยาการมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 6(1), 106-119. สืบค้นจาก https://so04.tci-thaijo.org/index.php/jmhs1_s/article/view/261500
อุดมชัย ปานาพุต, ชาตรี สุขสบาย, สงคราม จันทร์ทาคีรี, วีรพงศ์ พิชัยเสนาณรงค์ และ พระมหาณรงค์ราช ครองเชื้อ. (2566). ความเป็นบัณฑิตตามหลักพระพุทธศาสนาเถรวาท. วารสารนวัตกรรมการจัดการศึกษาและการวิจัย, 5(3), 759-768. สืบค้นจาก https://so02.tci-thaijo.org/index.php/jemri /article/view/261838
Aryasura. (1998). Jatakamala. Translated from English Version Written by Jr. S. Speyer and Edited by Luang Rajatakarnkosol. (2nd ed.) Bangkok: Mahamakut Buddhist University.
Damnoen, P. S., Siri, P., Supattho, P. S., & Kaewwilai, K. (2021). The Development of Student Characteristics in According to the Nawaluk Framework of the Buddhist Integration of Buddhapanya Sri Thawarawadee Buddhist College. Asia Pacific Journal of Religions and Cultures, 5(2), 126–135. Retrieved from https://so06.tci-thaijo.org/index.php/ajrc/article/view/249662
Miksic, J., & Tranchini, A. (1996). Borobudur Golden Tales of The Buddhas. Singapore: Periplus.
Mishra, K. K. (1977). A Study of The Jatakamala of Aryashura. Research officer G.N. Jha Kendriya Sanskrit Vidyapeetha Allahabad.
Nehru, Y. (1972). The Discovery of India. Translated by Karuna Kusalasai. Bangkok: Soonkrang.
Pengphala, P. (1987). Jataka and Thai Literature. Bangkok: Ramkhamhaeng University.
Phoprasitsat, A. (1991). Mahayana Buddhism. Bangkok: Mahamakut Buddhist University.
Vaidya, P. L. (1976). Jatakamala. Bombay: The Mithila Institute.
