การเข้าถึงบริการสุขภาพของแรงงานข้ามชาติในอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

ผลกระทบจากแรงงานข้ามชาติ ด้านสาธารณสุข คือ ปัญหาของโรคติดต่อต่าง ๆ ปัญหาการเข้ามาทำงาน การย้ายถิ่นมีแนวโน้มสูงขึ้น สาเหตุหลักมาจากภาวะเศรษฐกิจ การถูกเอารัดเอาเปรียบ และการว่างงาน การเข้าถึงบริการสุขภาพ เป็นปัจจัยหนึ่งที่ส่งผลต่อสุขภาพของแรงงานข้ามชาติ การวิจัยเชิงสำรวจนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินการเข้าถึงบริการสุขภาพ และวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยทางสังคมและสิ่งแวดล้อม และการเข้าถึงบริการสุขภาพของแรงงานข้ามชาติในอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช จำนวนกลุ่มตัวอย่าง 140 คน ใช้การสุ่มอย่างง่าย โดยใช้แบบสอบถามในการเก็บข้อมูล มีค่าความเที่ยงเท่ากับ .90 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนาและสถิติอนุมาน ได้แก่ Chi-square and Fisher’s Exact Test
ผลการวิจัย พบว่า (1) แรงงานข้ามชาติส่วนใหญ่เป็นเพศชาย อายุเฉลี่ย 27.5 ปี สถานภาพคู่ สัญชาติลาว การศึกษาระดับประถมศึกษา อาชีพเกษตรกรรม รายได้เฉลี่ยระดับมาก ส่วนใหญ่ไม่มีโรคประจำตัว ระยะเวลาที่อยู่ในประเทศไทย 1-5 ปี สถานภาพการจ้างงาน ส่วนใหญ่มีใบอนุญาตทำงาน ทำงาน 5-6 วัน/สัปดาห์ วันละ 5–8 ชม. ภาวะความเสี่ยงในการทำงานไม่เคยป่วยเป็นโรคจากการทำงาน การบาดเจ็บหรืออุบัติเหตุมักเกิดจากถูกของมีคมบาด หกล้ม การสนับสนุนจากเครือข่ายทางสังคม ไม่มีแกนนำหรือ อสม. เมื่อเจ็บป่วยนายจ้างพาไปและสื่อสารด้วยตนเอง แรงงานมีสิทธิ์บัตรประกันสุขภาพและทราบถึงสิทธิประโยชน์ เมื่อเจ็บป่วยจะรักษาที่โรงพยาบาลตามสิทธิ์ (2) การเข้าถึงบริการสุขภาพ อยู่ในระดับปานกลาง แบ่งเป็น 5 ด้าน คือ ด้านความพอเพียงของบริการที่มี ด้านการเข้าถึงบริการได้สะดวก ด้านสิ่งอำนวยความสะดวกใน การมารับบริการ ด้านความสามารถในการเสียค่าใช้จ่ายค่าบริการ และ การยอมรับในการให้บริการ และ (3) ปัจจัยส่วนบุคคล ได้แก่ อายุ สัญชาติ การศึกษา อาชีพ รายได้และระยะเวลาที่อยู่ในประเทศไทย มีความสัมพันธ์กับการเข้าถึงบริการสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ปัจจัยทางสังคมและสิ่งแวดล้อม ได้แก่ ช่วงระยะเวลาทำงาน การทำงานต่อสัปดาห์ แกนนำหรือ อสม. การดูแลหรือตรวจคัดกรองสุขภาพ สิทธิประโยชน์ในบัตรประกันสุขภาพ มีความสัมพันธ์กับการเข้าถึงบริการสุขภาพอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ข้อเสนอแนะ สิทธิ์การใช้บริการควรให้ครอบคลุมถึงการใช้สิทธิ์บริการที่ รพ.สต. ในพื้นที่ด้วย เพราะปัจจุบันเมื่อเจ็บป่วยแรงงานต้องไปรับการรักษาที่โรงพยาบาลตามสิทธิ์ที่ขึ้นทะเบียนเท่านั้น จึงจะไม่ต้องเสียค่าใช้จ่าย รพ.สต.มีกิจกรรม ส่งเสริม ป้องกัน รักษา และฟื้นฟู โดย อสม. มีหน้าที่ในการให้คำแนะนำด้านสุขภาพ เมื่อไม่มีค่าใช้จ่าย จะทำให้แรงงานข้ามชาติมีการเข้าถึงบริการด้านสุขภาพมากยิ่งขึ้น