สมรรถนะผู้นำการเปลี่ยนแปลงและกระบวนการพัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างสมรรถนะผู้นำการเปลี่ยนแปลง กรณีศึกษาโรงพยาบาลสังกัดกองทัพบกแห่งหนึ่ง

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาองค์ประกอบสมรรถนะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของหัวหน้าหน่วยงานโรงพยาบาลสังกัดกองทัพบก 2) นำเสนอกระบวนการพัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างสมรรถนะผู้นำการเปลี่ยนแปลงสำหรับหัวหน้าหน่วยงานโรงพยาบาลสังกัดกองทัพบก โดยเป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลโดยการสัมภาษณ์เชิงลึกกับหัวหน้าหน่วยงานของโรงพยาบาลสังกัดกองทัพบก จำนวน 18 ท่าน จากนั้นนำข้อมูลมาวิเคราะห์เชิงเนื้อหาและยืนยันผลการศึกษาด้วยการทำสนทนากลุ่มโดยผู้ทรงคุณวุฒิ จำนวน 5 ท่าน ผลการวิจัยพบว่าองค์ประกอบสมรรถนะผู้นำการเปลี่ยนแปลงของหัวหน้าหน่วยงานโรงพยาบาลสังกัดกองทัพบก ประกอบด้วย 5 องค์ประกอบหลัก 32 องค์ประกอบย่อย ดังนี้ 1) ด้านการมีอิทธิพลอย่างมีอุดมการณ์ ได้แก่ 1.1) มีความรู้เชี่ยวชาญในงาน 1.2) ประพฤติตัวเป็นแบบอย่างที่ดี 1.3) มีวิสัยทัศน์ 1.4) เป็นคนดี 1.5) แก้ปัญหาได้มีประสิทธิภาพ 1.6) มีความรับผิดชอบสูง 1.7) ใช้อำนาจเพื่อประโยชน์ส่วนรวม 2) ด้านการสร้างแรงบันดาลใจ ได้แก่ 2.1) จูงใจผู้ใต้บังคับบัญชาได้ 2.2) มีทัศนคติดี 2.3) ให้แรงเสริมหรือให้กำลังใจ 2.4) นำทีม 2.5) มีชีวิตชีวา 3) ด้านการกระตุ้นทางสติปัญญา ได้แก่ 3.1) ให้อิสระในการทำงาน 3.2) เรียนรู้อยู่เสมอ 3.3) ทำงานเชิงระบบ 3.4) ดึงศักยภาพได้ 3.5) สร้างให้เป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ 4) ด้านการคำนึงถึงความเป็นปัจเจกบุคคล ได้แก่ 4.1) เป็นผู้ฟังที่ดี 4.2) ดูแลเสมือนสมาชิกในครอบครัว 4.3) เข้าใจว่าคนมีความหลากหลาย 4.4) จริงใจ 4.5) เข้าถึงง่าย 4.6) สนับสนุนให้พัฒนาตนเองและมีความก้าวหน้า 5) ด้านอื่นที่มีความจำเป็นต่อการเป็นผู้นำการเปลี่ยนแปลงในปัจจุบัน ได้แก่ 5.1) ให้ความเสมอภาค 5.2) มีความยืดหยุ่น 5.3) เปิดเผย ยอมรับความจริง 5.4) ให้คำปรึกษาและสอนงานได้ 5.5) จิตใจเข้มแข็ง 5.6) สื่อสารมีประสิทธิภาพ 5.7) ยินดีให้บริการ 5.8) มีทักษะด้านการบริหารการเปลี่ยนแปลง 5.9) มีทักษะการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล และกระบวนการพัฒนาโปรแกรมเสริมสร้างสมรรถนะผู้นำการเปลี่ยนแปลงแบ่งเป็น 3 ระยะ คือ 1) ขั้นการวิเคราะห์และวางแผน 2) ขั้นดำเนินกิจกรรม และ 3) ขั้นประเมินผล