ปัญหาข้อพิพาทเกี่ยวกับคดีสิ่งแวดล้อมระหว่างคู่กรณีก่อนฟ้องคดีในศาล

บทคัดย่อ

วิจัยเรื่อง ปัญหาข้อพิพาทเกี่ยวกับคดีสิ่งแวดล้อมระหว่างคู่กรณีก่อนฟ้องคดีในศาลเป็นวิจัยเชิงคุณภาพมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาและนำวิธีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนการฟ้องคดีมาปรับใช้ในคดีปกครองเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมคือ (1) เพื่อให้เข้าใจถึงสภาพปัญหาและความเป็นมาของปัญหาการนำวิธีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนการฟ้องคดีสิ่งแวดล้อมในศาลปกครอง (2) เพื่อศึกษาแนวคิดและทฤษฎีเกี่ยวกับการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนการฟ้องคดี และนิติวิธีอันเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาข้อพิพาทในคดีสิ่งแวดล้อม (3) เพื่อให้สามารถอธิบายถึงการดำเนินคดีปกครองเกี่ยวกับปัญหาข้อพิพาทคดีสิ่งแวดล้อมของศาลปกครองไทยและต่างประเทศ(4) เพื่อศึกษาและวิเคราะห์ถึงความเหมาะสมในการนำวิธีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนการฟ้องคดีมาใช้ในคดีปกครองที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม      (5) เพื่อหาแนวทางในการแก้ไขกฎหมายที่เกี่ยวกับการนำวิธีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนการฟ้องคดีมาใช้ในคดีปกครองที่เกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม

ผลจาการศึกษาพบว่าประเทศไทยได้นำวิธีการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนการฟ้องคดีในศาลมาใช้บังคับเป็นระยะเวลานานแล้ว โดยนำมาปรับใช้เกี่ยวกับข้อพิพาททั้งในทางแพ่ง (Civil Dispute) และข้อพิพาททางอาญา (Criminal Dispute) แต่กลับไม่ปรากฏว่ามีการนำข้อพิพาทมาปรับใช้ในทางปกครองไว้อย่างชัดเจน เมื่อพิจารณากฎหมายของสาธารณรัฐฝรั่งเศสแล้วจะเห็นได้ว่ากฎหมายดังกล่าวมีการวางหลักเกณฑ์โดยกำหนดให้นำระบบการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนที่จะมีการฟ้องคดีมาใช้ในกระบวนพิจารณาคดีปกครองเกี่ยวกับคดีสิ่งแวดล้อมอันทำให้คู่กรณีสามารถไกล่เกลี่ย ความเสียหาย หรือการเยียวยา จากการก่อมลพิษที่เกิดขึ้นอย่างเป็นรูปธรรม

          ข้อเสนอแนะควรมีการแก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติแห่งพระราชบัญญัติจัดตั้งศาลปกครองและวิธีพิจารณาคดีปกครอง พ.ศ. 2542โดยการกำหนดให้ศาลปกครองชั้นต้นมีอำนาจไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในคดีสิ่งแวดล้อมที่อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครองชั้นต้น และศาลปกครองสูงสุดมีอำนาจไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในคดีที่อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครองสูงสุดซึ่งฟ้องเป็นครั้งแรกต่อศาลปกครองสูงสุด และกำหนดให้ศาลปกครองมีอำนาจไกล่เกลี่ยข้อพิพาทในคดีสิ่งแวดล้อมที่อยู่ในอำนาจพิจารณาพิพากษาของศาลปกครอง  และแก้ไขเพิ่มเติมให้อำนาจศาลปกครองดำเนินกระบวนการยุติธรรมทางปกครองโดยระงับข้อพิพาทด้วยการไกล่เกลี่ยข้อพิพาทก่อนที่จะมีการฟ้องคดีสิ่งแวดล้อมต่อศาลปกครอง