สุนทรียภาพในรสความจากกวีนิพนธ์ “แผ่วผ่านธารน้ำไหล” ของ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์

ผู้แต่ง

  • ปาริฉัตร พยุงศรี นิสิตหลักสูตรปรัชญาดุษฎีบัณฑิต สาขาวิชาภาษาไทย มหาวิทยาลัยพะเยา
  • วรวรรธน์ ศรียาภัย ( Sriyabhaya) รองศาสตราจารย์ ดร. ประจำสาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา
  • วรัญญา ยิ่งยงศักดิ์ อาจารย์ ดร. สาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา
  • ปาริชาต โปธิ อาจารย์ ดร. สาขาวิชาภาษาไทย คณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยพะเยา

DOI:

https://doi.org/10.14456/arjla.2025.8

คำสำคัญ:

สุนทรียภาพ, วรรณศิลป์, เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์

บทคัดย่อ

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาโวหาร ภาพพจน์ และรสวรรณคดีในรสความจากกวีนิพนธ์ “แผ่วผ่านธารน้ำไหล” ของ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์ เป็นกวีนิพนธ์ร้อยแก้ว จำนวน 36 ตอน การวิจัยครั้งนี้ได้นำทฤษฎีโวหาร ภาพพจน์ และรสวรรณคดีมาประมวลสังเคราะห์เป็นเกณฑ์ในการศึกษา ผลการการศึกษาพบว่า กวีนิพนธ์เรื่อง “แผ่วผ่านธารน้ำไหล” มีโวหารปรากฏ 5 ลักษณะ คือ บรรยายโวหาร พรรณนาโวหาร เทศนาโวหาร สาธกโวหาร และอุปมาโวหาร ภาพพจน์ ปรากฏ 11 ลักษณะ คือ อุปมา คำถามเชิงวาทศิลป์ อุปลักษณ์ บุคลาธิษฐาน สมมุติภาวะ สัญลักษณ์ การแฝงนัย

เอกสารอ้างอิง

กุสุมา รักษมณี. (2549). การวิเคราะห์วรรณคดีไทยตามทฤษฎีวรรณคดีสันสกฤต (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์ธรรมสาร.

ชลธิรา สัตยาวัฒนา. (2530). ผจงถ้อยร้อยเรียง. กรุงเทพมหานคร: ปลาตะเพียน.

นิตยา แก้วคัลณา. (2555). บทพรรณนาในกวีนิพนธ์ไทย: ลีลา ความคิด และการสืบสรรค์. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.

นิตยา แก้วคัลณา. (2556). กวีนิพนธ์ไทยร่วมสมัย: แนวคิดเรื่องการสืบสรรค์กับการสร้างงานของกวี. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 23(2), 162-187.

เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์. (2537). แผ่วผ่านธารน้ำไหล (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพมหานคร: เกี้ยว-เกล้า พิมพการ.

ประสิทธิ์ กาพย์กลอน. (2523). แนวทางการศึกษาวรรณคดี ภาษากวี การวิจักษ์และวิจารณ์ (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช.

ปราโมทย์ ชูเดช. (2549). ภาพพจน์และรสวรรณคดีไทย. วารสารศิลปศาสตร์ปริทัศน์, 1(2), 41-47.

วรวรรธน์ ศรียาภัย. (2565). ภาษาในบริบทสังคมและวัฒนธรรมสมัยใหม่. กรุงเทพมหานคร: เค.พี.จันทรเกษม.

สมเกียรติ รักษ์มณี. (2551). ภาษาวรรณศิลป์. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์สายน้ำใจ.

สมาคมนักเขียนแห่งประเทศไทย. (2562). รางวัลนราธิปพงศ์ประพันธ์ 2562. สมุทรสาคร: สำนักพิมพ์พิมพ์ดี.

สริยกานต์ ยี่เก็งเอี่ยม. (2564). กลวิธีทางวรรณศิลป์และภาพความเป็นอื่นในกวีนิพนธ์ของอังคาร จันทาทิพย์. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี, 12(2), 225-241.

สันติ ทิพนา. (2566). โวหารภาพพจน์และรสวรรณคดีในกวีนิพนธ์ เรื่อง ฝูงนกเหนือวิหาร ของ โชคชัย บัณฑิต, วารสารมหาวิทยาลัยราชภัฏร้อยเอ็ด, 17(3), 163-175.

สุธิวงศ์ พงศ์ไพบูลย์. (2524). วรรณคดีวิเคราะห์. สงขลา: มงคลการพิมพ์.

อนุมานราชธน, พระยา. (2531). การศึกษาวรรณคดีแง่วรรณศิลป์. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์คุรุสภาลาดพร้าว.

อารยา ถิรมงคลจิต. (2561). รสและลีลาในวรรณคดี. กรุงเทพมหานคร: เดลินิวส์.

Olsen, S. H. (1978). The Structure of Literary Understanding. London: Cambridge University Press.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-06-25

รูปแบบการอ้างอิง

พยุงศรี ป., ศรียาภัย ( Sriyabhaya) ว. ., ยิ่งยงศักดิ์ ว. ., & โปธิ ป. (2025). สุนทรียภาพในรสความจากกวีนิพนธ์ “แผ่วผ่านธารน้ำไหล” ของ เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์. วารสารศิลปศาสตร์วิชาการและวิจัย (ออนไลน์), 20(1), 134–152. https://doi.org/10.14456/arjla.2025.8

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย