การจัดการทรัพย์สินภายหลังการตายที่ไม่มีพินัยกรรม

บทคัดย่อ

   บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงกฎหมายเกี่ยวกับการจัดการทรัพย์สินของผู้ตายโดยไม่ได้ทำพินัยกรรม โดยการรวบรวมและสรุปข้อกฎหมาย เพื่อก่อให้เกิดความชัดเจนแน่นอนในการจัดการทรัพย์สินของผู้ตายยิ่งขึ้น และเพื่อให้ผู้ที่สนใจสามารถเข้าใจและจัดการทรัพย์สินของผู้ตายตามกฎหมายได้ เนื่องจากเมื่อบุคคลใดถึงแก่ความตายโดยไม่ได้ทำพินัยกรรมไว้ ก็จะเกิดปัญหาในการจัดการทรัพย์สินของผู้ตาย ไม่ว่าจะเป็นปัญหาเรื่องทรัพย์สินที่เป็นมรดกต้องมีอยู่ก่อนที่ผู้ตายถึงแก่ความตาย สิทธิเรียกร้องที่ผู้ตายมีอยู่ก่อนตาย รวมถึงหน้าที่และความรับผิดในการชำระหนี้ที่ผู้ตายมีอยู่ก่อนถึงแก่ความตาย ปัญหาการรับมรดกแทนที่ นอกจากนี้ยังมีปัญหาเรื่องผู้มีสิทธิที่จะจัดการทรัพย์สินของผู้ตายว่าทายาทผู้ใดสามารถเข้ามาเป็นผู้จัดการมรดกได้หรือจะนำกฎหมายใดมาใช้บังคับกับการจัดการทรัพย์สินของผู้ตายได้หรือไม่

    จากการศึกษาพบว่า การจัดการทรัพย์สินของผู้ตายในกรณีที่ไม่ได้ทำพินัยกรรม ผู้ตายอาจทำพินัยกรรมตั้งผู้จัดการมรดกไว้ให้เสร็จสิ้นก่อนถึงแก่ความตาย หรือหากผู้ตายไม่ได้ทำพินัยกรรมเพื่อแต่งตั้งผู้จัดการมรดก ทายาทที่เป็นผู้มีส่วนได้เสียในทรัพย์สินของผู้ตายอาจร้องขอต่อศาลเพื่อให้มีการแต่งตั้งบุคคลซึ่งทายาทยอมรับให้เป็นผู้จัดการมรดก ทั้งนี้ผู้จัดการมรดกอาจเป็นทายาทผู้มีส่วนได้เสียในทรัพย์สินของผู้ตายหรืออาจเป็นบุคคลภายนอกที่มีความสามารถในการจัดการทรัพย์สินของผู้ตายอย่างเป็นธรรม ก็ได้ หรือในกรณีทายาทของผู้ตายไม่สามารถแต่งตั้งผู้จัดการมรดกได้ ทำให้การจัดการทรัพย์สินของผู้ตาย มีปัญหา กรณีนี้จะต้องนำกฎหมายเรื่องกรรมสิทธิ์รวมมาใช้บังคับแก่การจัดการทรัพย์สิน