ปัญหาสภาพบังคับตามคำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการตามพระราชบัญญัติคำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา พ.ศ. 2554

บทคัดย่อ

   บทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาถึงสภาพบังคับของพระราชบัญญัติคำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา พ.ศ. 2554 โดยการรวบรวมและสรุปข้อกฎหมาย เนื่องจากคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญที่ 17/2563 ว่า คณะกรรมาธิการไม่มีอำนาจออก “คำสั่งเรียก” เพราะเป็นการขัดต่อมาตรา 129 วรรคสี่ แห่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เพียงแต่มีอำนาจ “เรียก” ซึ่งเป็นการเชิญหรือขอความร่วมมือบุคคลให้ส่งเอกสารหรือให้มาแถลงข้อเท็จจริงหรือความเห็นต่อคณะกรรมาธิการ และการกำหนดโทษทางอาญาตามพระราชบัญญัติคำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการของสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภา พ.ศ. 2554 มาตรา 13 วรรคแรก แก่ผู้ฝ่าฝืนคำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 129 ไม่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการลงโทษทางอาญาแก่บุคคลและความร้ายแรงของการกระทำความผิด จึงก่อให้เกิดปัญหาว่า คณะกรรมาธิการได้เชิญผู้ใดมาแถลงข้อเท็จจริง แต่ผู้นั้นไม่มาเนื่องจากไม่มีสภาพบังคับ ด้วยเหตุดังกล่าวจึงต้องมีการนำมาตรการทางกฎหมายและมาตรการอื่นมากำหนดเพื่อเสริมสร้างประสิทธิภาพของสภาพบังคับคำสั่งเรียกของคณะกรรมาธิการ

   จากการศึกษาพบว่า สภาพบังคับของคำสั่งเรียกมีทั้งมาตรการทางกฎหมาย เช่น การแก้ไขพระราชบัญญัติคำสั่งเรียกให้สามารถใช้โทษทางอาญาแก่ผู้ฝ่าฝืนได้ หรือการแก้ไขรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 129 วรรคสี่ หรืออาจต้องใช้มาตรการอื่นที่สามารถบังคับ ผู้ถูกเรียกได้ เช่น การใช้ประมวลจริยธรรมมากำกับ การใช้โทษทางวินัยสำหรับกรณีที่ผู้ถูกเรียกมีสถานะเป็นข้าราชการ และการกำหนดคุณสมบัติของผู้แทนที่มาแถลงข้อเท็จจริงแทนผู้ถูกเรียก เพื่อประสิทธิภาพของการดำเนินการแก้ไขปัญหาของคณะกรรมาธิการได้อย่างตรงเป้าประสงค์และครบถ้วนสมบูรณ์