การสร้างสรรค์เพลงหน้าพาทย์เพื่อการฟังในรูปแบบการสรรเสริญบูชา ดุริยพาทยาภิรมย์ ชุด ทศเทพอภิวันทนา

บทคัดย่อ

บทความนี้เป็นผลส่วนหนึ่งจากงานวิทยานิพนธ์ระดับปริญญาเอก เกี่ยวกับการประพันธ์เพลงไทย ชื่อ ดุริยพาทยาภิรมย์ ชุด ทศเทพอภิวันทนา มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างสรรค์ทำนองเพลงหน้าพาทย์เพื่อการฟังในรูปแบบการสรรเสริญบูชาจากผลการวิจัยที่ค้นพบ ด้วยวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ การสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิทางด้านดนตรีไทย นำผลการศึกษาเรื่อง อัตลักษณ์มือฆ้องเพลงหน้าพาทย์ ในทศเทพ มาสร้างสรรค์เป็นบทเพลง โดยนำเสนอแนวคิดในการสร้างสรรค์เนื้อร้อง ทางร้อง ทางเครื่อง วิธีการบรรเลงบทเพลงที่สร้างสรรค์ขึ้น แนวคิดและแรงบันดาลใจในการประพันธ์เพลงมี 3 องก์ ดังนี้ องก์ 1) ไตรรัตน์บูชา บุพกาจาริยาภิวาท ประพันธ์ขึ้นเพื่อสรรเสริญบูชาพระรัตนตรัย บิดามารดา ครูอาจารย์ องก์ 2) มหาเทพ ประพันธ์ขึ้นเพื่อสรรเสริญบูชามหาเทพ ได้แก่ พระอิศวร พระอุมา พระนารายณ์ พระลักษมี พระพรหม พระสุรัสวดี พระคเณศ องก์ 3) ดุริยเทพ ประพันธ์ขึ้นเพื่อสรรเสริญบูชาเทพดุริยางค์ ได้แก่ พระประคนธรรพ พระวิษณุกรรม พระปัญจสีขร โดยเนื้อร้อง ทางร้อง ทางเครื่อง บรรเลงสอดแทรกด้วยกลวิธีและตบแต่งทำนองเป็นพิเศษอย่างวิจิตร ในบทประพันธ์ทั้ง 3 องก์ ผู้วิจัยนำอัตลักษณ์มือฆ้องเพลงหน้าพาทย์ ในทศเทพ ทั้ง 5 รูปแบบมาเป็นสมุฏฐานในการประพันธ์ทางร้องและทางเครื่อง ทำให้บทเพลงที่ประพันธ์ขึ้นมีความไพเราะ งดงามวิจิตร แสดงถึงการสรรเสริญบูชาในคุณแห่งสิ่งที่เคารพ บังเกิดความศักดิ์สิทธิ์และลุ่มลึกในการบรรเลง