แนวโน้มเศรษฐกิจไทย 4.0 ในยุคเศรษฐกิจดิจิทัล : จากความเสี่ยงทางภูมิรัฐศาสตร์ สู่กับดักด้านเศรษฐกิจของประเทศมหาอำนาจ

Main Article Content

พิศาล อมรรัตนานุภาพ

บทคัดย่อ

ความเสี่ยงภูมิรัฐศาสตร์หรือ Geopolitical Risks จัดได้ว่าเป็นภัยคุกคามอย่างหนึ่งที่ส่งผลกระทบต่อระบบการเมือง เศรษฐกิจ การทหาร และระบบสังคมของประเทศ รวมถึงกิจการระหว่างประเทศ นอกจากนี้ความเสี่ยงภูมิรัฐศาสตร์ ยังเป็นความเสี่ยงที่นำไปสู่ความเสียหายในด้านเศรษฐกิจในลำดับต่อมา ดังเป็นที่ประจักษ์แจ้งในห้วงปลายศตวรรษที่ 20 เกิดการขัดแย้งระหว่างมหาอำนาจเดิม (Ruling Power) กับมหาอำนาจใหม่ (Rising Power) คือ สหรัฐอเมริกา (สหรัฐฯ) และสาธารณรัฐประชาชนจีน (จีน) ตามลำดับ มหาอำนาจเดิม คือ สหรัฐฯ จะต้องดำเนินการขัดขวางประเทศที่กำลังเป็นคู่แข่งหรือที่เรียกว่า มหาอำนาจใหม่ คือ จีน โดยเฉพาะจีนที่แสดงความประสงค์ว่า ต้องการเป็นผู้กำหนด “ระเบียบโลกใหม่” บนโลกเศรษฐกิจดิจิทัลยุค 4.0 (Fourth Industrial Revolution) โดยสงครามครั้งนี้ ส่งผลให้ประเทศไทยได้รับผลกระทบจากความขัดแย้งทางภูมิรัฐศาสตร์ของมหาอำนาจ เนื่องจากทั้งคู่ต่างเป็นคู่ค้าที่สำคัญต่อการเจริญเติบโตของประเทศทั้งด้านความมั่นคงและด้านเศรษฐกิจโดยไทยซึ่งอยู่ในระบบห่วงโซ่อุปทาน (Supply Chain Effect) จึงจำเป็นต้องดำเนินยุทธศาสตร์ในลักษณะการใช้ทฤษฎีดุลแห่งอำนาจ (Balance of Power) กล่าวคือ การพยายาม รักษาความสัมพันธ์ให้ประเทศมหาอำนาจเท่าเทียมกัน และนอกจากนั้นเพื่อให้หลุดพ้นจากผลกระทบในระบบห่วงโซ่อุปทาน ประเทศไทยควรนำการสร้างกระบวนการผลิตสินค้าและบริการให้มีคุณภาพ เป็นที่ต้องการของผู้บริโภค ที่พร้อมจำหน่ายด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยีที่ทันสมัย ทั้งประเทศไทยควรมีนโยบายดึงดูดการลงทุนจากบรรษัทข้ามชาติ และมีการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์อย่างต่อเนื่อง เพื่อให้สินค้าที่มีคุณภาพสูงและทันสมัยนั้น ผ่านการพัฒนาเป็นอุตสาหกรรมใหม่แห่งอนาคตที่ใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมในการขับเคลื่อน ซึ่งเป็นกลไกสำคัญในการผลักดันเศรษฐกิจ (New Growth Engines) ของประเทศ

Article Details

ประเภทบทความ
บทความวิชาการ (Academic Article)

เอกสารอ้างอิง

คณะที่ปรึกษาด้านข่าวกรอง. (2564). การประเมินกำลังอำนาจของชาติ (National Power) และภัยคุกคามรูปแบบใหม่. วารสารมุมมองด้านความมั่นคง, (7), 5-16.

จุฑาทิพย์ จงวนิชย์. (2566, 22 มิถุนายน). สงครามการค้าระหว่างสหรัฐกับจีน : การเดินหน้าของประเทศไทย. กรุงเทพธุรกิจ. สืบค้นเมื่อ 31 ตุลาคม 2566, จาก https://www.bangkokbiznews.com/business/economic/1074865

พิศาล อมรรัตนานุภาพ. (2566). การนำทฤษฎีเชิงอำนาจมาประยุกต์ใช้กับสถานการณ์ในปัจจุบัน. วารสารมุมมองด้านความมั่นคง, (12).

ศูนย์วิจัยกสิกรไทย. (2566). จีนเปิดประเทศเร็ว GDP ไทย ปี 2566 คาดปรับขึ้นมาอยู่ที่ 3.7%. สืบค้นเมื่อ 31 ตุลาคม 2566, จาก https://www.kasikornresearch.com/th/analysis/k-social-media/Pages/GDP-FB-16-01-2023.aspx

สุวิทย์ เมษินทรีย์. (2559). แนวคิดเกี่ยวกับประเทศไทย 4.0. สืบค้นเมื่อ 25 สิงหาคม 2566, จาก http://planning2. mju.ac.th/goverment/20111119104835_planning/Doc_25590823143652_358135.pdf

Agilität. (2020). BANI versus VUCA: a new acronym to describe the world. Retrieved from https:// stephangrabmeier.de/bani-versus-vuca/#infographic

Dalio, R. (2021). The Changing World Order. New York: Avid Reader Press.

Dodds, K. (2019). Geopolitics: A Very Short Introduction. Oxford: Oxford University Press.

Kraaijenbink, J. (2022). What BANI Really Means (And How It Corrects Your World View). Retrieved from https://www.forbes.com/sited/jeroenkraaijenbrink/2022/06/22/what-bani-really-means-and-how-it-corrects-your-world-view/?sh=6a87972011bb

Krickovic, A. (2017). The Symbiotic China-Russia Partnership: Cautious Riser and Desperate Challenger. The Chinese Journal of International Politics. 10(3), 299-329.

Mazouz, A., Alnaji, L., Jeljeli, R., & Al-Shdaifat, F. (2019). Innovotion and entrepreneurship framework within the middle East and North Africa region. African Journal of Science, Technology, Innovation and Development, 11(6), 699-710.

Mearsheimer, J. J. (2014). The Tragedy of Great Power Politics. New York: W.W. Norton.

Nye, J. S., Jr. (2005). Soft Power: The Means to Success in World Politics. New York: Public Affairs Books.

Valenti, A. (2021). What is Smart Power?. Retrieved October 30, 2023 from https://jeuneurope.com/what-is-smart-power/

Vuving, A. (2020). Hindsight, Insight, Foresight: Thinking About Security in the Indo-Pacific. Honolulu: Daniel K. Inouye Asia-Pacific Center for Security Studies.

World Economic Forum. (2016). The Fourth Industrial Revolution: What it Means, How to Respond. Retrieved April 24, 2023 from https://www.weforum.org/agenda/2016/01/the-fourth-industrial-revolution-what-it-means-and-how-to-respond/

_______. (2019). How a Trade War Would Impact Global Growth. Retrieved April 24, 2023 from https://www.weforum.org/agenda/2019/01/how-trade-war-would-impact-global-growth-tariff/