การกำหนดหัวเรื่องและหัวเรื่องย่อยของบรรณารักษ์แค็ตตาล็อก

Main Article Content

ประภาศรี มธุลาภรังสรรค์
กนกวรรณ บัวงาม
รติ ผนิศวรนันท์

บทคัดย่อ

“หัวเรื่อง” ถือเป็นส่วนสำคัญของข้อมูลบรรณานุกรมทรัพยากรสารสนเทศ ที่เป็นทางเลือกให้ผู้ใช้สามารถค้นหาทรัพยากรสารสนเทศที่ตนเองต้องการ นอกเหนือจากการค้นหาด้วยชื่อเรื่อง ชื่อผู้แต่ง หรือข้อมูลอื่น ๆ ของทรัพยากรสารสนเทศ หัวเรื่องจะมีลักษณะเป็นทั้งคำ หรือกลุ่มคำ หรือวลี โดยหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน ได้แบ่งหัวเรื่องออกเป็น ๓ ประเภท คือ หัวเรื่องหลัก หัวเรื่องย่อย และหัวเรื่องย่อยอิสระ ซึ่งจะมีหลักเกณฑ์และรูปแบบการใช้งานแตกต่างกัน สิ่งสำคัญที่จะทำให้การกำหนดหัวเรื่องและหัวเรื่องย่อยของบรรณารักษ์นักวิเคราะห์ทรัพยากรสารสนเทศ หรือ “บรรณารักษ์แค็ตตาล็อก”สามารถเป็นช่องทางให้ผู้ใช้ได้เข้าถึงทรัพยากรสารสนเทศที่ตนเองต้องการได้อย่างถูกต้อง จำเป็นอย่างยิ่งที่บรรณารักษ์ต้องหมั่นติดตามข่าวสารเพื่อศึกษาถึงการใช้คำศัพท์ใหม่ ๆ รวมถึงหลักเกณฑ์ต่าง ๆ ของคู่มือที่ใช้ในการดำเนินงานอย่างสม่ำเสมอ เพื่อให้สามารถเลือกใช้คำและกำหนดเป็น “หัวเรื่อง” ได้อย่างเหมาะสม

Article Details

บท
บทความวิชาการ

References

จันทนา มากมิตร และรติ ผนิศวรนันท์. การกำหนดหัวเรื่องทางการแพทย์. มปท.: ๒๕๖๒. (เอกสารไม่ตีพิมพ์)

ทองหยด ประทุมวงศ์. หัวเรื่องสำหรับหนังสือภาษาไทย ของห้องสมุดมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. กรุงเทพฯ: สำนักหอสมุด มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, ๒๕๒๑.

พวา พันธุ์เมฆา. การกำหนดหัวเรื่องและบัญชีหัวเรื่องภาษาไทยพร้อมด้วยเลขหมู่ระบบทศนิยมของดิวอี้. กรุงเทพฯ: ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ, ๒๕๓๗.

ระเบียบ สุภวิรี. “หัวเรื่องหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน.” วารสารอักษรศาสตร์ มหาวิทยาลัยศิลปากร. ๒๗, ๒ (ธันวาคม ๒๕๔๙-พฤษภาคม ๒๕๕๐): ๙๖-๑๒๑.

สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย. หัวเรื่องสำหรับหนังสือภาษาไทย : ฉบับแก้ไขปรับปรุงใหม่. พิมพ์ครั้งที่ ๔. กรุงเทพฯ: สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย, ๒๕๒๕.

สุธรรม อุมาแสงทองกุล. หัวเรื่องย่อยอิสระภาษาไทย. ม.ป.ท.: ม.ป.พ., ๒๕๔๘.

Chan, L. M. Library of Congress subject headings: Principles and application. 4th ed. Westport, Conn.: Libraries Unlimited, 2005.

Farkas, L. Learn Library of Congress subject access. Friendswood, Texas: Total Recall Pub., 2016.

Library of Congress. LC classification web. [Online]. Retrieved 20 June 2022, from: https://classweb.org/Menu/

Library of Congress. List of the Subject Headings Manual PDF Files. [Online]. Retrieved 20 June 2022, from: https://www.loc.gov/aba/publications/FreeSHM/freeshm.html

Library of Congress. Library of Congress Subject Headings (LCSH) Approved Lists. [Online]. Retrieved 20 June 2022, from: https://www.loc.gov/aba/cataloging/subject/weeklylists/

Library of Congress. Subject Cataloging Division. Library of Congress Subject Headings. 9th ed. Washington: Library of Congress, 1980.

National Library of Medicine (U.S.). Medical Subject Headings. [Online]. Retrieved 20 June 2022, from: https://meshb.nlm.nih.gov/

Shera, J. H., & Egan, M. E. The classified catalog: basic principles and practices. Chicago: American Library Association, 1956.

Wynar, B. S. Introduction to Cataloguing and Classification. 4th ed. Littleton, Colo.: Library Unlimited, 1972.