ครอบครัวกับการตีตรา: กลไกสองด้านของการพยุงและซ้ำเติมผู้ใช้ยาบ้า

บทคัดย่อ

บทความชิ้นนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบทบาทของครอบครัวและผลของการตีตรา โดยมุ่งอธิบายครอบครัวในฐานะ กลไกเชิงระบบ ที่ไม่ได้มีเพียงมิติเดียว หากแต่ดำรงอยู่ทั้งในฐานะตาข่ายรองรับ ที่ช่วยประคับประคองสมาชิก และคานงัดแห่งการเปลี่ยนแปลง ที่ผลักดันให้เกิดการฟื้นฟู การวิจัยนี้ใช้ระเบียบวิธีเชิงคุณภาพ เก็บข้อมูลผ่านการสัมภาษณ์เชิงลึก กับผู้ใช้หรือผู้เคยใช้ยาบ้าและสมาชิกในครอบครัว ข้อมูลที่ได้สะท้อนให้เห็นว่า ครอบครัวมีบทบาทสองด้านอย่างชัดเจน ด้านหนึ่งคือ แรงดึง ที่คอยโอบอุ้ม สนับสนุน และสร้างแรงบันดาลใจในการเลิกยา ขณะที่อีกด้านหนึ่งคือ แรงผลัก ที่เกิดจากการประชด การตอกย้ำ และการตีตราจากคนใกล้ชิด ซึ่งสร้างบาดแผลทางจิตใจรุนแรงกว่าการตีตราจากสังคมภายนอก โดยผลการศึกษายังชี้ให้เห็นว่า เส้นทางการเลิกยาบ้ามิได้เป็นเส้นตรง หากเต็มไปด้วยความพยายาม การสะดุดล้ม และการหวนกลับไปใช้ซ้ำ บทบาทของครอบครัวจึงดำรงอยู่ในลักษณะซ้อนทับ ทั้งในฐานะ พลังบวกที่ประคับประคอง และ เงาของการตีตราที่ซ้ำเติม การทำความเข้าใจพลวัตดังกล่าวจึงมีความสำคัญยิ่งต่อการออกแบบมาตรการและแนวทางฟื้นฟูที่ยั่งยืน ซึ่งจะสะท้อนให้เห็นอย่างละเอียดในผลการศึกษาที่นำเสนอในส่วนถัดไป