การเรียนการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศที่มีส่วนหนุนเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรมและพัฒนาชุมชนไทย

การเรียนการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศของสถาบันการศึกษานอกระบบที่มีส่วนหนุนเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรมและพัฒนาชุมชนไทย

作者

  • ธนกร วรพิทักษานนท์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

关键词:

ภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ, ภูมิทัศน์วัฒนธรรม, การพัฒนาชุมชน

摘要

การศึกษาภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศมีส่วนสำคัญต่อการเผยแพร่อัตลักษณ์วัฒนธรรมไทยสู่ชาวโลก ทั้งสามารถขับเคลื่อนเศรษฐกิจของสังคมชุมชนไทยผ่านการบริโภควัฒนธรรมของชาวต่างชาติ การ บูรณาการของการเรียนรู้เชิงภาษาควบคู่ไปกับวัฒนธรรมจึงเป็นสิ่งสำคัญและเป็นความท้าทายของการจัดการศึกษาทั้งในและนอกระบบ บทความวิจัยนี้จึงมีวัตถุประสงค์เพื่ออธิบาย การเรียนการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศที่มีส่วนหนุนเสริมภูมิทัศน์วัฒนธรรมและพัฒนาชุมชนไทย โดยใช้ระเบียบวิธีการวิจัยเชิงคุณภาพ ด้วยการวิจัยเชิงเอกสารร่วมกับการสัมภาษณ์กลุ่มเป้าหมาย ได้แก่ เจ้าของสถาบันจำนวน 2 คนและครูผู้สอนจำนวน 3 คน ในสถาบันการศึกษาภาษาไทยเป็นภาษาต่างประเทศแก่ชาวต่างชาตินอกระบบ นำมาวิเคราะห์ด้วยแนวคิดการจัดการศึกษาบูรณาการนิยม (Reconstructionism) และแนวคิดภูมิทัศน์วัฒนธรรม (Cultural Landscape) จากการศึกษาพบว่า 1)การเรียนการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศปัจจุบันมีการจัดการศึกษาที่มุ่งเป้าหมายทางภาษาควบคู่กับเป้าหมายทางสังคมวัฒนธรรม ภายใต้มโนทัศน์ของโครงสร้างภาษาไทย โดยมีลักษณะผู้เรียนเป็นสำคัญและมีครูผู้สอนเป็นส่วนสนับสนุน ที่สามารถเชื่อมร้อยระหว่างผู้เรียนกับบริบทสังคม เศรษฐกิจ และชุมชนวัฒนธรรมไทย นำไปสู่ 2)การบูรณาการของการเรียนการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ ที่ได้นำภูมิทัศน์วัฒนธรรมในเชิงกายภาพของพื้นที่หรือวัตถุทางวัฒนธรรม และจินตภาพของคตินิยมวิถีประชา มาเป็นส่วนสำคัญของการเรียนการสอนที่นำไปสู่การมีส่วนหนุนเสริมทั้งมิติเชิงเศรษฐกิจควบคู่ไปกับมิติเชิงอนุรักษ์ต่อสังคมชุมชนไทยได้

参考

กัญญ์วราพัชญ์ หอมชื่น, วีระกาญจน์ กนกกมเลศ และเมธาพันธ์ โพธิธีรโรจน์. (2565). ศึกษากลยุทธ์การ เรียนรู้ภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศของนิสิตชาวต่างชาติที่ศึกษาในมหาวิทยาลัยมหาจุฬาลง กรณราชวิทยาลัยส่วนกลาง. วารสารพุทธมัคค์ ศูนย์วิจัยธรรมศึกษา สำนักเรียนวัดอาวุธวิกสิตาราม, 7(1), 233-243.

กิ่งกาญจน์ บูรณสินวัฒนกูล. (2561). กลวิธีการสอนภาษาไทยเพื่อการสื่อสารสำหรับผู้เรียนภาษาไทยในฐานะ ภาษาต่างประเทศ. วารสารศิลปศาสตร์, 18(2), 164-178.

กีรติ บุญเจือ. (2559). ปรัชญาหลังนวยุค แนวคิดเพื่อการศึกษาแผนใหม่. กรุงเทพฯ: ดวงกมล.

กฤติกา ชูผล. (2564). ข้อบกพร่องเชิงวัจนปฏิบัติศาสตร์ในการสื่อสารระหว่างวัฒนธรรมของชาวจีนที่พูด ภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏ อุบลราชธานี, 12(1), 157-170.

กฤษณา สมบัติ และสุภัค มหาวรากร. (2565). มรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม “ซิ่นตีนจกแม่แจ่ม” กับการ จัดการเรียนรู้ภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศตามแนวคิดการจัดการเรียนรู้เชิงรุก. วารสารวิจัย ราชภัฏเชียงใหม่, 23(1), 37-53.

เฉลิมเกียรติ สุขเอียด. (2562). การสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ: กรณีศึกษาโครงสร้างคำกริยาใน ภาษาไทย. วารสารสมาคมครูภาษาฝรั่งเศสแห่งประเทศไทย, 42(1), 55-73.

ทินวัฒน์ สร้อยกุดเรือ. (2551). การสอนภาษาไทยให้ชาวต่างชาติ. กรุงเทพฯ: คณะศิลปะศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล.

ทิศนา แขมมณี. (2557). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

นพเก้า ณ พัทลุง. (2564). ความต้องการของผู้เรียนในการศึกษาต่อหลักสูตรการศึกษามหาบัณฑิต สาขาวิชา การสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ. วารสารศิลปศาสตร์ มทร.กรุงเทพ, 3(1), 14-24.

นวลทิพย์ เพิ่มเกษร. (2551). ปัญหาการใช้ภาษาไทยของนักศึกษาจีนที่เรียนภาษาไทยในฐานะ ภาษาต่างประเทศ. วรรณวิทัศน์, 8, 146-159.

นวลทิพย์ เพิ่มเกษร. (2552). การจัดหลักสูตรการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ. วรรณวิทัศน์, 9, 107-120.

นวลทิพย์ เพิ่มเกษร. (2554). การสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ: จากปัจจัยพื้นฐานสู่กลวิธีสอน. วรรณวิทัศน์, 11, 136-149.

นาวิน พิชญวิศิษฎ์กุล. (2560). ปรัชญาหลังนวยุค อะไร อย่างไร และทำไม. วารสารปรัชญาปริทรรศน์, 22(1), 147-155.

นิธิอร พรอำไพสกุล และผกาศรี เย็นบุตร. (2561). การสังเคราะห์งานวิจัยทางการเรียนการสอนภาษาไทยใน ฐานะภาษาต่างประเทศ. วารสารนานาชาติ มหาวิทยาลัยขอนแก่น สาขามนุษยศาสตร์และ สังคมศาสตร์, 8(2), 109-151.

ประสิทธิ์ชัย สำเภาทอง. (2556). ชุดการสอนภาษาและวัฒนธรรมไทย เรื่องนำเที่ยวเกาะรัตนโกสินทร์สำหรับ ผู้เรียนชาวต่างประเทศ. วารสารสมาคมครูภาษาฝรั่งเศสแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์ฯ, 36(1), 57-62.

ปรียา หิรัญประดิษฐ์. (2545). สถานภาพการเรียนการสอนภาษาไทยให้แก่ชาวต่างประเทศในประเทศไทย (รายงานผลการวิจัย). นนทบุรี: สาขาวิชาศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัย สุโขทัยธรรมาธิราช.

พิมพาภรณ์ บุญประเสริฐ. (2559). สถานภาพงานวิจัยด้านการสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศของ สถาบันอุดมศึกษาในประเทศไทย. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี, 12(2), 207-222.

รัชดา ลาภใหญ่. (2559). แนวทางและข้อควรปฏิบัติในการสอนภาษาไทยในฐานภาษาต่างประเทศให้แก่ นักศึกษาจีนอย่างมีประสิทธิพล. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยรังสิต, 12(21), 37-48.

รุ่งฤดี แผลงศร. (2560). ศาสตร์การสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

วราพร ศรีสุพรรณ. (2553). ประชาธิปไตยแบบสังคมเครือข่ายและการศึกษาแบบปฏิรูปนิยม. วารสารสถาบัน พระปกเกล้า, 8(3), 1-22.

วิโรจน์ กองแก้ว. (2564). ปัญหาการใช้ภาษาไทยของนักศึกษาจีนที่เรียนภาษาไทยเป็นวิชาเอก มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ยูนนาน สาธารณรัฐประชาชนจีน. วารสารมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์, 15(2), 147-170.

ศรีวิไล พลมณี. (2545). พื้นฐานการสอนภาษาไทยในฐานภาษาต่างประเทศ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

สมประสงค์ แสงอินทร์ และกรชนก นันทกนก. (2565). การจัดกิจกรรมแบบบูรณาการการทำงานกับการ เรียนรู้ภาษาไทยสำหรับนักศึกษาจีนที่มีทักษะการสื่อสารภาษาไทยและพฤติกรรมการเรียนรู้แตกต่าง กัน. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยแม่โจ้, 10(1), 286-301.

สมพงศ์ วิทยศักดิ์พันธุ์. (2548). การสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ. วรรณวิทัศน์, 5, 215-261.

วัชรพล วิบูลยศริน. (2558). การสอนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ: แนวคิดสู่การปฏิบัติ. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยสวนดุสิต.

สรรค์ เวสสุนทรเทพ และชัยสิทธิ์ ด่านกิตติกุล. (2557). แนวโน้มการศึกษาภูมิทัศน์วัฒนธรรมในประเทศไทย. Journal of Multidisciplinary in Social Sciences, 10(3), 143–164.

สิระ สมนาม, จุมพิต ศรีวัฒนพงศ์, แสงชัย เจียรสัมพิมล และNuola Yan. (2552). ลักษณะการเรียนรู้และ กลวิธีการเรียนรู้ภาษาของนักศึกษาชาวจีนที่เรียนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ ณ สถาบันอุดมศึกษา เขตภาคเหนือตอนบน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยฟาร์อีสเทอร์น, 2(2), 80-87.

สุมนทิพย์ วัฒนา, ศิริเพ็ญ อึ้งสิทธิพูนพร และมยุรี ถาวรพัฒน์. (2563). แนวการสอนภาษาไทยในฐานะ ภาษาต่างประเทศ: การสอนแบบแม่สอนลูก. วารสารศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 20(2), 204-233.

เสรี พงศ์พิศ. (2565). ภาษาคืออำนาจ ทศวรรษภาษาพื้นเมือง. สืบค้นเมื่อ 15 พฤศจิกายน 2566. จาก https://siamrath.co.th/c/390102.

อนุวัฒน์ การถัก และทรงยศ วีระทวีมาศ. (2558). ภูมิทัศน์วัฒนธรรม: ความหมาย พัฒนาการทางแนวคิดและ ทิศทางการวิจัย. วารสารวิชาการ คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 14(2), 1-12.

อรุณี วิริยะจิตรา. (2532). การเรียนการสอนภาษาเพื่อการสื่อสาร. กรุงเทพฯ: อักษรเจริญทัศน์.

อัจฉรา วงศ์โสธร. (2537). วิธีการสอนภาษาอังกฤษ. กรุงเทพฯ: สำนักพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

อาณัติ วงศ์โกสิตกุล. (2536). การเปรียบเทียบระบบเสียงภาษาไทยกับภาษาอังกฤษเพื่อการสอนภาษาไทยแก่ ชาวต่างประเทศ. วารสารภาษาและวัฒนธรรม, 12(1), 86-93.

Dan Peng และนิธิอร พรอำไพสกุล. “ภูมิลักษณ์กรุงเทพฯ” กับการเรียนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ สำหรับผู้เรียนชาวจีน. วารสารศิลปศาสตร์ปริทัศน์, 17(1), 123-137.

Surui Jiang และนฤมล อินทร์ประสิทธิ์. (2563). การพัฒนาหนังสือเรียนวิชาภาษาไทยเพื่อการสื่อสาร ระดับกลางสำหรับนักศึกษาชาวจีนระดับปริญญาตรีที่เรียนภาษาไทยในฐานะภาษาต่างประเทศ. วารสารบัณฑิตศึกษามหาจุฬาขอนแก่น, 7(3), 116-133.

##submission.downloads##

已出版

2023-12-31