Personal Factors, Society Factors and Knowledge Level Related to Causes and Behaviors of Taking 4x100 Drug Type, Among Children and Youth in the Venue of Youth Observation and Protection in Zone 8 and 9
Keywords:
Abusive Drugs 4x100 Type, Behavior of Using the 4x100 Drugs TypeAbstract
This research examines the Personal factors, society factors and knowledge level related to causes and behaviors of taking 4x100 drug type, among children and youth in The Venue of Youth Observation and Protection in Zone 8 and 9. The purpose of this research aimed to study personal factors, social factors and level of knowledge on the dangers of the 4x100 drug amongst the adolescent and young people; as well as to propose preventive measures for 4x100 drug problems in adolescents and young people. Employing purposive sampling method, the research limits target of study solely to the adolescent and young people who were punished by law for the use of Kratom drug in Observation and Protection Center Area 8 and 9 consisting of 14 centers in total. The research uses quota sampling system to study 200 samples, by distributing the quota proportionately to the population in each center.
The results reveal that the majority of the sample group are of 16-17 years old (70.5%), have received primary school education (74.5%), have 2-3 siblings (64.5%), live with parents (76%) and have a monthly income less than 1,500 baht (31.5%).The majority of the group (51.7%) are aware of the dangers of 4x100 drug, while the other 48.3% are not aware of the dangers of the substance. The average frequency of 4x100 drug use is 3-4 times/week (35.5%) with moderate use (average 1.85, SD=1.137). The majority of the sample group are moderately self-responsible (average 2.36, SD=1.058), have a neutral relationship with their families (average 2.07, SD=1.097) and have been intensively disciplined by family (average 2.81, SD 1.045).
Research suggestions (1) There should be an education program that provides knowledge on drugs for children and youth from early childhood, in order to prevent the use of drugs in children and youth. The research found that most children and youth who use drugs are 14 years old and above, which is the teenage period when there are many changes in self-development. However, if knowledge is given since childhood, it will result in lower drug consumption. (2) Student leaders should be appointed to help keep their friends, children, and youth away from drugs. (3) Provide knowledge on development of children and teenagers to parents and teachers, to observe changes in emotions, and behavior that need to be well taken care of. (4) Prevent media consumption such as television, magazine, radio, Internet, etc. and be aware strictly of social responsibility by controlling media that may influence the behavior of the sample group such as video of drug consumption on Facebook, or scenes of actors or actress taking drugs, etc. (5) Encourage parents to cultivate responsibility for the value of money and encourage children and youth to know how to save money since young. This is in order for children and youth to develop responsible money habits and not spend money in the wrong way.
References
กระทรวงศึกษาธิการ, กรมวิชาการ . (2542). การจัดกระบวนการเรียนรู้ที่ผู้เรียนสําคัญที่สุดตามพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2542. กรุงเทพฯ : ม.ป.พ.
กฤษดา ง่วนสน และมุขระวี ง่วนสน (2555) .ศึกษาสาเหตุ แรงจูงใจ และผลกระทบของผู้ติดยาเสพติด โรงเรียนวิวัฒน์พลเมือง จังหวัดตรัง.รายงานการปฏิบัติงานสหกิจศึกษา.สาขาวิชานโยบายสาธารณะ คณะรัฐศาสตร์. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
กองสุขศึกษา. (2542) แนวคิด ทฤษฎี และการนำไปใช้ในการดำเนินงานสุขศึกษาและพัฒนาพฤติกรรม. นนทบุรี : กองสุขศึกษา สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข.การปฏิรูประบบสาธารณสุข
ก่อ สวัสดิ์พาณิชย์ และนาฎเฉลียว สุมาวงศ์ (2506) วิชาครูตอน 3 : จิตวิทยา. กรุงเทพฯ : ครุสภา.
จันทร์เพ็ญ ชูประภาวรรณ. (2541). เด็กเยาวชน และครอบครัว. กรุงเทพฯ : สํานักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย.
จํานง อดิวัฒนสิทธิ์ และคณะ. (2540). สังคมวิทยา. กรุงเทพฯ: ภาควิชาสังคมวิทยาและมนุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
ฉวีวรรณ สุขพันธ์โพธาราม (2527).พัฒนาการวัยรุ่นและบทบาทครู.กรุงเทพฯ : มิตรนราการพิมพ์
เฉลิมศรี ราชนาจันทร์ และดร.ศรีวรรณ มีคุณ (2553) ปรากฏการณ์ชีวิตของเยาวชนผู้เสพยาบ้า. วารสารการศึกษาและพัฒนาสังคม.
เชิดชัย โชติสทธุ์. (2543). การวิจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสังคมศาสตร์. (พิมพ์ครั้งที่ 2). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ไชยรัตน์ ปราณี. (2531). การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนพฤติกรรมการทำงานกลุ่มและความรับผิดชอบต่อสังคมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 เรียนสังคมศึกษา โดยการสอน แบบซินดิเคมกับการสอนตามคู่มือครู.ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาหลักสูตรแบบการเรียนการสอน บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒประสานมิตร
ซาดีอะห์ เกษา. (2556). วัยรุ่นกับความรุนแรงเชิงวัฒนธรรมในอำเภอเมือง จังหวัดสตูล. วิทยานิพนธ์. สาขาวิชาความขัดแย้งและสันติศึกษา. มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
ณรงค์ หมื่นอภัย. (2552). ปัจจัยทางสังคมที่มีอิทธิพลต่อการใช้สารเสพติดของเยาวชนในอำเภอ บ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน. วิทยานิพนธ์ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาเศรษฐศาสตร์ การเมือง, คณะศึกษาศาสตร์, มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ทิพวรรณ ขาวใส. (2548). ปัจจัยที่มีผลต่อการป้องกันตนเองจากยาบ้าของนักเรียนมธยมศึกษาปีที่ 1-3 โรงเรียนสามัญศึกษา สังกัดสํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานสํานักงาน เขตพื้นที่การศึกษาลพบุรีเขต 1 และ 2. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาสุขศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ธารีรัตน์ ยิ่งยง. 2542. การศึกษาผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาสังคมศึกษา ความสามารถในการคิด แก้ปัญหาสิ่งแวดล้อมและความรับผิดชอบต่อสังคมของนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ที่เรียนด้วยการสอนแบบโครงการประกอบการประชาสัมพันธ์กับนักเรียนที่เรียนด้วยการสอนตามคู่มือของ หน่วยศึกษานิเทศก์กรมสามัญศึกษา. ปริญญานิพนธ์มหาบัณฑิต. สาขาการมัธยมศึกษา บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
นัทธี จิตสว่างและคณะ. เส้นทางชีวิตของผู้ต้องขังในคดียาเสพติด. รายงานการวิจัย, กรมราชทัณฑ์
นิตยา คชภักดี. (2541) พัฒนาการปกติและผิดปกติ.ในตำรากุมารเวชศาสตร์ เล่ม 3.
นิตยา คชภักดีและคณะ .(2545).โครงการศึกษาเพื่อพัฒนาตัวชี้วัด “ครอบครัวอยู่ดีมีสุข”. สถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล.
นิยพรรณ วรรณศิริ. 2540. มานุษยวิทยาสังคมและวัฒนธรรม. กรุงเทพมหานคร: ภาควิชาสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์
ภาวิณี อยู่ประเสริฐ. (2540). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการใช้สารเสพติดของนักเรียนวัยรุ่นในกรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์ปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต (สาธารณสุขศาสตร์) สาขาวิชาเอกพยาบาลสาธารณสุข บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.
บุญธรรม กิจปรีดาบริสุทธิ์ (2537). เทคนิคการสร้างเครื่องมือรวบรวมข้อมูลสําหรับการวิจัย. (พิมพ์ครั้งที่ 4). กรุงเทพฯ: บีแอน บีพับลิชชิ่ง
เบญจพร บัวสำลี (2555) ทัศนคติของนักศึกษาต่อร้านเหล้ารอบรั้วมหาวิทยาลัย พฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ในร้านเหล้ารอบรั้วมหาวิทยาลัย. วิทยานิพนธ์ ศศ.ม. การบริหารการพัฒนาสังคม. สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์.
ประกิจ โพธิอาศน์ (2541) ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของวัยรุ่นในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา.วิทยานิพนธ์ วศ.ม. (สุขศึกษา).กรุงเทพฯ:บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.
ประจัน มณีนิล. (2540). ปัจจัยที่มีผลต่อการกระทำความผิดเกี่ยวกับยาเสพติดให้โทษของผู้กระทำความผิดที่เป็นชาวไทยมุสลิมในสี่จังหวัดชายแดนภาคใต้. วิทยานิพนธ์สังคมศาสตร์ มหาบัณฑิตสาขาวิชาอาชญาวิทยาและงานยุติธรรม, บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยมหิดล.
ประภาเพ็ญ สุวรรณ.(2520) ทัศนะคติการวัดการเปลี่ยนแปลง และพฤติกรรมอนามัย. กรุงเทพฯ : ไทยวัฒนาพานิช
ประภาศรี ทรัพย์ธนบูรณ์. (2546). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมป้องกันการเสพสารเสพติดของ นักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย โรงเรียนสังกัดกรมสามัญศึกษา กรุงเทพมหานคร. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาวิชาสุขศึกษา มหาวิทยาสาลัยศรีนครินทรวิโรฒ
ผ่องพันธุ์ มณีรัตน์.(2529). การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม .กรุงเทพฯ : มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์, 2521
พรรณทิพย์ ศิริวรรณบุศย์ (2530) ทฤษฎีจิตวิทยาพัฒนาการ. กรุงเทพฯ: สํานักพิมพ์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พรพิมล เจียมนาครินทร์.(2539). พัฒนาการวัยรุ่น.กรุงเทพฯ : ต้นอ้อ แกรมมี่จำกัด
พรภัค พานพิศ (2552) ปัจจัยทีส่งผลต่อพฤติกรรมการป้องกันปัญหายาเสพติดของนักศึกษานอกระบบ ของศูนย์ การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย อำเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ. มหาวิทยาลัยราชภัฏธนบุรี.
พิจิตรา พงษ์จินดากร. (2525). การทดลองสอนความรับผิดชอบแก่เด็กนักเรียนที่มีระดับพัฒนาการทางสติปัญญาแตกต่าง กันโดยวิธีกลุ่มสัมพันธ์. ปริญญานิพนธ์กศ.ม.(จิตวิทยาการแนะแนว) บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ.
ไพศาล หวังวานิช. 2526. การวัดผลการศึกษา. กรุงเทพมหานคร: ไทยวัฒนาพานิช.มนตรี บุนนาค (2542) วิเคราะห์สาเหตุการกระทำผิดซ้ำในคดียาเสพยาบ้า : ศึกษาเฉพาะกรณีผู้ต้องขังในทัณฑสถานบำบัดพิเศษกลาง.วิทยานิพนธ์ สังคมมศาสตร์.มหาวิทยาลัยมหิดล.
มนตรี บุนนาค .(2541). วิเคราะห์สาเหตุการกระทำผิดซ้ำในคดีเสพยาบ้า : ศึกษาเฉพาะกรณีผู้ต้องขังในทัณฑสถาน บำบัดพิเศษกลาง. กรุงเทพฯ : ฐานข้อมูลวิทยานิพนธ์ไทย.
มนต์ชัย นินนาทนนท์. (2543). การศึกษาอิทธิพลของสถานเริงรมย์ที่มีต่อเยาวชนในเขตกรุงเทพมหานคร. เชียงใหม่: มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
เล็ก สมบัติ. (2549). ภาวะการดูแลผู้สูงอายุของครอบครัวในปัจจุบัน. (พิมพ์ครั้งที่ 1). กรุงเทพฯ : มิสเตอร์ก๊อปปี้ (ประเทศไทย)
วราภรณ์ มั่งคั่ง, จินตนา วัชรสินธุ์ และวรรณี เดียวอิศเรศ (2559) ปัจจัยครอบครัวที่มีผลต่อการใช้ยาเสพติดของวัยรุ่นชายในศูนย์ฝึกและอบรมกลุ่มตัวอย่างแห่งหนึ่ง.วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา. ปีที่ 11, ฉบับที่ 2 (ก.ค.-ธ.ค. 2559). มหาวิทยาลัยบูรพา.
วินัดดา ปิยะศิลป์. (2540). ครอบครัวกับวัยรุ่นในการพัฒนาครอบครัว.กรุงเทพฯ : บริษัทอัมรินทร์ฟริ้นติ้งแอนด์พับลิชซิ่งจำกัด.
วิภา ด่านธำรงกูล และคณะ (2555). การศึกษาผลและผลกระทบของนักศึกษาและครอบครัวในโครงการผลิตพยาบาลวิชาชีพเพิ่มเพื่อแก้ไขปัญหาในพื้นที่จังหวัดชายแดนใต้.วารสารการพยาบาลและการศึกษา.ปีที่ : 5 ฉบับที่ : 1 เลขหน้า : 53 -65 ปี พ.ศ.2555.วิทยาลัยวิทยาศาสตร์สาธารณสุข จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
วิพัฒน์ รักษาเคน. (2531). ความสำนึกในความรับผิดชอบและความสามารถในการแก้ปัญหาของ เด็กนักเรียนชั้นประถมศึกษาจังหวัดขอนแก่น. ปริญญานิพนธ์การศึกษามหาบัณฑิต, สาขาวิชาการ บริหารการศึกษา, บัณฑิตวิทยาลัย, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ บางแสน.
วิทยา นาควัชระ. (2527). การอบรมเลี้ยงดูเด็กวัยรุ่น. เอกสารการสอนชุดวิชาพัฒนาการเด็กและการเลี้ยงดู สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.นนทบุรี: มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช.
ศรีทับทิม พานิชพันธ์. (2527). “สัมพันธภาพที่ดีในครอบครัว” ในรวมบทความวิทยุเกี่ยวกับการจัดสวัสดิการครอบครัวและเด็ก และอื่นๆ รวบรวมโดย ศรีทับทิม พานิชพันธ์. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
ศิพล รื่นใจชน. (2549). ความรู้ความเข้าใจในสิทธิของประชาชนเกี่ยวกบธุรกิจเช่าซื้อรถยนต์และ รถจักรยายนต์ ศึกษากรณีประชาชนหมู่1 ตําบลท่ามะขาม อําเภอเมือง จังหวัดกาญจนบุรี. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยบูรพา
ศิริกุล อิศรานุรักษ์, สุธรรม นันทมงคลชัย และดวงพร แก้วศิริ. (2546). รายงานการวิจัยโครงการการพัฒนาระดับสติปัญญาเด็กวัยต่างๆ ของประเทศ ระยะที่ 2 : ส่งเสริมพัฒนาการสาธารณสุขอาเซียน มหาวิทยาลัยมหิดล.
สรรพวุฒิ พิพัฒพันธุ์. (2530). ความคิดเห็นของเจ้าหน้าที่ตำรวจกองบังคับการตำรวจสันติบาล กองบัญชาการสอบสวนกลาง กรมตำรวจต่อสาเหตุการกระทำผิดวินัย. วิทยานิพนธ์ รัฐศาสตรมหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
สนิท สมัครการ และคณะ (2530) พฤติกรรมและทัศนคติเกี่ยวกับยาเสพติดของคนหนุ่มสาวไทย. กรุงเทพฯ: สำนักวิจัย สถาบันพัฒนบริหารศาสตร์.
สาธร พุทธชัยยงค์. (2548). ปัจจัยทางจิตวิทยาที่ส่งผลต่อพฤติกรรมป้องกันการดื่มเครื่องดื่มผสมแอลกอฮอล์ของนักเรียนชายระดับช่วงชั้นที่ 4 ในอำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี. วิทยานิพนธ์ ศิลปศาสตรมหาบัณฑิต, สาขาวิชาจิตวิทยาชุมชน, บัณฑิตวิทยาลัย.
สุกุมา แสงเดือนฉายและคณะ. (2544). กระบวนการกลายเป็นผู้ติดยาบ้าของวัยรุ่นชาย. กรุงเทพฯ: สถาบันธัญญารักษ์ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข.มหาวิทยาลัยศิลปากร.
สุชา จันทน์เอม และสุรางค์ จันทน์เอม. (2521). วิจัยทางการศึกษา. กรุงเทพมหานคร : แพร่พิทยา. สำนักงานคณะกรรมการ
ป้องกันและปราบปรามยาเสพติด.(2536).คู่มือปฏิบัติงานป้องกันยาเสพติดในกลุ่มเป้าหมายสถานประกอบการ. กรุงเทพฯ: กองป้องกันยาเสพติด
สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด. (2542). หลักการสำคัญในการป้องกันการใช้ยาเสพติดในทางที่ผิด. กรุงเทพฯ: สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด.
สุโท เจริญสุข. (2520). บทศึกษาจิตวิทยาเพื่อการศึกษาการแนะแนวสุขภาพจิตในโรงเรียน. กรุงเทพฯ: โอเดียนสโตร์.
ปณิตา นิสสัยสุข. (2552). ความรู้และพฤติกรรมการคัดแยกขยะมูลฝอยของประชาชนในพื้นที่ เทศบาลเมืองบ้านสวน อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี. ปัญหาพิเศษรัฐประศาสนศาสตร มหาบัณฑิต
ประภาเพ็ญ สุวรรณ. (2538). ทัศนคติการวัด การเปลี่ยนแปลงและพฤติกรรมอนามัย. กรุงเทพฯ: ไทยวัฒนาพานิช.
ปรียา เกตุทัต. 2537. การอบรมเลี้ยงดูเด็กวัยก่อนเรียน. ใน ยุวดี กาจนัษฐิติ (บรรณาการ) เอกสารการสอนชุดวิชาการพัฒนาเด็กและการเลี้ยงดู (หน่วยที่ 1-7, พิมพ์ครั้งที่ 6). นนทบุรี: สาขาวิชาศึกษาศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
ปรียพัชรา ชัยรัตน์. (2546). รายงานวิจัยเรื่องปฏิกิริยาของครอบครัวและชุมชนที่มีผลต่อผู้ติดยาเสพติด. คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์.
ราชบัณฑิตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2542. กรุงเทพฯ: นานมีบุคส์พับลิเคชันส์.
รอดีดะห์ มะสะแม (2554) ได้ทำการศึกษาวิจัยเรื่อง การใช้ยาเสพติดของผู้ติดสารเสพติดของศูนย์บำบัดรักษายาเสพติด จังหวัดปัตตานี. ปริญญานิพนธ์. มหาวิทยาลัย สงขลานครินทร์
แสงจันทร์ โสภากาล. (2550). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรู้ความเข้าใจของบุคลากรเกี่ยวกับองค์กรการบริหารส่วนตำบล. รายงานการวิจัย. คณะสังคมศาสตร์เพื่อการพัฒนา คณะศิลปะศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฎเลย.
อชิตพล ศรีกุลวงศ์,จิรนัท สิทธิ์น้อย และคณะ (2555) รายงานการศึกษาวิจัย เรื่องยาเสพติดและวัยรุ่น. อุบลราชธานี : โรงเรียนเบ็ญจะมะมหาราช
อัจฉราพร สี่หิรัญวงศ์ และประภา ยุทธไตร (2556) ปัจจัยสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้สารเสพติดในทางที่ผิดและติดสารของผู้เข้ารับการตรวจพิสูจน์ในระบบบังคับบำบัด.วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย.
อาทิตย์ คชชา (2551) การศึกษาความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมต่อโครงการ “โรงงานสีขาว” : กรณีศึกษาพนักงานบริษัท ทีบีเคเค (ประเทศไทย) จำกัด. มหาวิทยาลัยบูรพา
อุมาพร ตรังคสมบัติ. (2544). จิตบำบัดและการให้คำปรึกษาครอบครัว (พิมพ์ครั้งที่ 5). กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์ซันต้าการพิมพ์
Dusek, J. B. 1987. Adolescent Development and Behavior. Eaglewood Cliffs, New Jersey: Prentice-Hall.
Paulson,P.C.(1970).Psychosocial Factors in drug use among Community College students. Dissertation abstracts International.
สื่ออิเล็กทรอนิกส์
กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน. (2558). รายงานสถิติประจำปี. ค้นเมื่อ 2558, จาก http://www2.djop.moj.go.th/stat/statannual
ไทยรัฐออนไลน์.(2557). เผย'4x100'สูตรใหม่ ระบาดหนักในวัยรุ่น ใช้เสพติดแทนเหล้า เจอด่านตรวจไม่พบ. ค้นเมื่อ 2558, จาก http://www.thairath.co.th /content/445523
มานพ. (2553). โทษของน้ำกระท่อม. ค้นเมื่อ 2558, จากhttp://manap166. blogspot.com/2010/02/blog-post_22.html
เพชรดาว โต๊ะมีนา. (2548). สุขภาพจิต 3 จังหวัดชายแดนใต้. ค้นเมื่อ 2558, จาก http://www.thaimental.com
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
The manuscripts published in the Social Work Journal is the copyright of the Social Work Journal, Thammasat University
Any article or opinion appeared in the Social Work Journal will solely be under the responsibility of the author The Faculty of Social Administration, Thammasat University and the editors do not need to reach in agreement or hold any responsibility.