อำนาจอ่อนกับการพัฒนาสังคมไทย

บทคัดย่อ

อำนาจอ่อน (Soft power) มาจากรากคำศัพท์ของนักวิชาการด้านรัฐศาสตร์ ชื่อ Joseph Nye หมายถึง การใช้อำนาจที่ทำให้ผู้อื่นทำสิ่งที่ผู้ใช้อำนาจปรารถนาได้โดยไม่ต้องใช้กำลังบังคับ ไม่ใช่ด้วยการจ่ายเงิน ไม่ใช่ด้วยการบังคับด้วยปืน อาวุธ แต่ต้องทำให้เกิดความนิยมชมชอบ และทำในสิ่งที่ต้องการได้ ประเทศไทยเกิดปรากฏการณ์หลายปรากฎการณ์ที่ใช้ อำนาจอ่อนในการสร้างชื่อเสียงและการพัฒนาประเทศ เช่น ข้าวเหนียวมะม่วง ต้มยำกุ้ง ผัดไทย มวยไทย การท่องเที่ยว สยามเมืองยิ้ม และภาพยนตร์ไทย เป็นต้น โดยบทความวิชาการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เกิดความเข้าใจปรากฎการณ์อำนาจอ่อน และการนำมาใช้ในการพัฒนาสังคมไทย เข้าใจทิศทาง ปัญหา และแนวทางการแก้ไขปัญหาของการใช้อำนาจอ่อนในการพัฒนาสังคม ซึ่งพบว่าสังคมไทยมีจุดแข็งที่สำคัญคือคนไทยมีบุคลิกลักษณะที่สุภาพ อ่อนโยน คนไทยเป็นคนยิ้มแย้มแจ่มใส ดังคำชื่นชมที่ว่า “สยามเมืองยิ้ม” ยุทธศาสตร์อำนาจอ่อนจะประสบความสำเร็จได้ก็ต่อเมื่อมีการกำหนดเป้าหมายที่ชัดเจน และที่สำคัญภาครัฐต้องให้การสนับสนุน ซึ่งอำนาจอ่อนต้องใช้เวลา ไม่สามารถเห็นผลภายในไม่กี่วัน ดังนั้นการสนับสนุนจากภาครัฐอย่างต่อเนื่องจึงเป็นสิ่งสำคัญ หากเป้าหมายคือต้องการให้เกิดความนิยมไทย ถ้าเกิดการนิยมไทยได้จริงก็ถือว่าประสบความสำเร็จ และบรรลุอำนาจอ่อนแล้ว บทบาทนักพัฒนาสังคม นักพัฒนาชุมชน นักสวัสดิการสังคม และนักสังคมสงเคราะห์ ในหน่วยงานของรัฐและภาคเอกชนที่ทำหน้าที่ให้บริการด้านการพัฒนาสังคม พัฒนาชุมชน สวัสดิการสังคม และสังคมสงเคราะห์ ต้องขับเคลื่อนในเกิดนโยบายในการพัฒนาสังคม ชุมชน สวัสดิการสังคม และสังคมสงเคราะห์ โดยใช้อำนาจอ่อนในการสร้างค่านิยม แรงจูงใจ แรงกระตุ้น ในการพัฒนาสังคม ความเป็นอยู่ที่ดี ลดการเลือกปฏิบัติ เช่น การเลือกปฏิบัติ เนื่องจากความแตกต่างทางเพศ ฐานะทางสังคม อายุ เชื้อชาติ ชนชั้น เป็นต้น และลดความเหลื่อมล้ำทางสังคม และใช้อำนาจอ่อนผ่านทางสื่อดิจิทัลต่าง ๆ ซึ่งจะเข้าถึงประชาชนได้รวดเร็ว ให้ประชาชนหรือกลุ่มเป้าหมายตื่นตัวในการพัฒนาสังคม พัฒนาชุมชน สวัสดิการสังคม และสังคมสงเคราะห์